Het aanvragen van een evenement in Zaanstad is geen lolletje: veel papierwerk, haperde digitale systemen en steeds nieuwe eisen waaraan organisatoren moeten voldoen. Recent stopten het festival BouleVaart in Krommenie en de Kinderboekenmarkt.

Naar aanleiding van de onvrede over de aanvraagprocedure liet Zaanstad onderzoek doen door het ‘Event Safety Institute’ (ESI) die daar in het rapport ‘Evenementen in Zaanstad mogelijk maken’ verslag van deed. En dat verslag laat er geen misverstanden over bestaan:

“Alle organisatoren die wij spraken geven aan dat zij het vergunningsverleningsproces keer op keer met de nodige spanning tegemoetzien. Ook als het algemeen beeld is dat de vorige editie van het evenement zonder noemenswaardige incidenten is verlopen. De reden hiervoor is gelegen in het feit dat zij de ervaring hebben dat bij iedere volgende editie gevraagd kan worden om aanscherping van de plannen. Zelfs als wet- en regelgeving niet is veranderd. Plannen die bij de vorige editie nog voldeden of niet nodig waren, kunnen zonder duidelijke opgaaf van reden opeens niet meer voldoen of moeten nu wel worden bijgevoegd. Voorbeelden die genoemd worden hebben o.a. betrekking op verkeersplannen, geluid en dierenwelzijn.”

Weinig flexibel

En dat is nog lang niet alles: het digitale vergunningensysteem is een bron van ergernis waarin informatie soms twee maal gevraagd wordt. Bovendien komt het regelmatig voor dat kort voor een evenement nog aanvullende eisen worden gesteld. Ook is er nauwelijks ruimte voor overleg over het nut en de noodzaak van ‘opgelegde’ maatregelen, “een van de organisatoren gaf aan dat het ter discussie stellen leidt tot het dreigen met intrekken van de vergunning.”

Er wordt vooral veel gemaild door de gemeente, soms gebeld maar er is geen ruimte voor fysiek overleg:

“Samenvattend komt het erop neer dat het vergunningenproces als weinig klantvriendelijk wordt ervaren. Het is administratief van aard en weinig flexibel. De beeldvorming van de gemeente staat in de ogen van organisatoren ver weg van de praktijk. Ambtenaren en adviseurs nemen zelden een kijkje op de evenementen.”

Bibob & VOG

Organisatoren vinden dat er nu meer gevraagd wordt dan voorheen: Omgevingswet-ontheffingen, akoestische rapporten, Bibob-formulieren, VOG-aanvragen en dierenwelzijn. Er zijn niet alleen veel regels, ze spreken elkaar soms ook tegens. Bovendien zorgen de eisen vaak ook voor extra kosten, “die nauwelijks meer te dragen zijn. Als er al subsidie beschikbaar is gesteld gaat deze meer en meer op aan veiligheidsmaatregelen in plaats van aan de inhoud van het evenement.”

Binnen het gemeentelijk apparaat zien ze dat anders. In het verleden is vergunningverlening te coulant geweest. Er wordt nu “strakker op het proces gestuurd qua doorlooptijden en indieningsvereisten”. De regels zouden niet zijn veranderd, “maar het spel wordt nu wel volgens de regels gespeeld.”

In de begeleidende brief suggereren burgemeester Hamming en wethouder Breunesse dat het vooral landelijke regels zijn die de problemen veroorzaken, maar in het rapport is daar maar weinig steun voor, het komt door de “keuze die een aantal jaar geleden binnen de gemeentelijke organisatie is gemaakt bij de invoering van het digitale werkproces” dat vooral op efficiëntie was gericht.

Monstertruck

Er is nu voor het proces van vergunningverlening 1,6 FTE beschikbaar, dat is te weinig. De onderzoekers bevelen dan ook aan om dat minstens met één (ervaren) kracht aan te vullen.

Gesprekken met evementen-adviseurs geven een opmerkelijk inkijkje in hoe er soms gedacht wordt over een aanvraag. “Een van de aanwezigen gaf aan dat hij het als zijn taak zag om organisatoren scherp te houden opdat in Zaanstad geen tweede ‘Haaksbergen’ zou plaatsvinden.” Bij een ‘monstertruck-evenement in 2014 vielen destijds drie doden en bijna 30 gewonden. Het is geen fictief voorbeeld. In 2023 sprak De Orkaan met de organisator van een ruilbeurs voor kinderboeken die inderdaad met Haaksbergen om de oren werd geslagen om strenge veiligheidsmaatregelen af te dwingen.

In het ESI-rapport wordt gesuggereerd dat uitgaan van “de reëel voorzienbare risico’s bij een dergelijk evenement” verstandiger is in plaats van “alle mogelijke risico’s die zich wellicht op een evenement kunnen voordoen” proberen af te dekken.

Meerjarige vergunningen

ESI vindt dat er meer evenementen zonder vergunningen moeten kunnen worden georganiseerd, dat er meer echt overleg tussen gemeente en aanvragers moet zijn, dat vergunningen gebaseerd moeten zijn op een ‘reële’ risico-inventarisatie en dat die ook geëvalueerd moet worden, dat evenementen op een ‘hotspot’ (zoals de Zaanse Schans) niet extra bevoordeeld moeten worden maar dat de ‘maatschappelijke waarde’ een belangrijke rol moet spelen. Ook zouden er meerjarige vergunningen moeten worden gegeven.

Wethouder Breunesse kreeg het rapport op 7 maart op z’n bureau, besprak het op 8 april jl. tijdens een ‘besloten bijeenkomst’ met geselecteerde organisatoren van evenementen en raadsleden en maakte het vandaag – 24 april – openbaar, na anderhalve maand (wij vinden daar wat van).

Omdat er geld nodig is om de aanbevelingen uit te voeren kan de raad niet eerder dan juni 2024 over zo’n besluit beslissen. Voor het feestjaar 2024 zal dat te laat zijn.

Door Piet Bakker. Bronnen: Rapport ESI, Raadsinformatiebrief, eerder nieuws op De Orkaan. Foto: Foodfestival aan de Zaan.