Zaandammer Marcus Bakker (1923-2009) was één van de markantste Kamerleden die Nederland gekend heeft. Ongekend scherp in het debat, humoristisch en altijd in gewone-mensen-taal. De Volkskrant schreef bij zijn overlijden: “Hij kon prachtig schelden”.
Het Kameroptreden maakte Bakker tot een populaire politicus, maar vanwege zijn onvoorwaardelijke trouw aan de CPN kreeg hij ook veel kritiek te verduren. Bakker was een hardliner binnen de Nederlandse communistische partij, hij overleefde alle zuiveringen en afscheidingen. En niet zelden speelde hij zelf daarbij een doorslaggevende rol, en rol is hem door velen niet in dank afgenomen.
Schrijver Leo Molenaar kondigt op zijn website een biografie van Marcus Bakker aan, die zou voor het eind van dit jaar moeten verschijnen. Op de website is al een deel van het materiaal beschikbaar.
Molenaar heeft vanaf de zomer van 2004 eens per maand met Marcus Bakker gesproken “over zijn jeugd, over de beweegredenen van zijn optreden en over tal van politieke onderwerpen”. Dergelijke gesprekken duurden niet langer dan een uur, langere sessies waren onmogelijk omdat Bakker aan Parkinson leed. Op 24 december 2009 overleed Marcus Bakker.
Molenaar schrijft dat de geruchtmakende publicatie “De CPN in de oorlog” uit 1958 inderdaad niet van de hand van Bakker is maar van voorzitter Paul de Groot.
In die uitgave werden prominente CPN-verzetslieden als verraders en spionnen neergezet. Pas in 1982 werd de publicatie officieel ingetrokken.
In de jaren zeventig ging het aanvankelijk prima met de CPN, in 1972 behaalde de parrij 7 Tweede-Kamerzetels, maar de campagne uit 1977 “Van Agt Eruit, De CPN Erin” (rechts affiche van een campagne-bijeenkomst in de Zaandamse Speeldoos) was de opmaat tot de ondergang van de CPN.
De partij ging terug naar 2 zetels, in 1981 was Bakker nog één keer lijsttrekker, een jaar later werd hij opgevolgd door Ina Brouwer, in 1989 ging de partij op in GroenLinks, in 1991 werd de CPN opgeheven. De Zaanstreek is tot het einde een CPN-bolwerk geweest.
In 1983 publiceerde Bakker zelf zijn autobiografie Wissels, bespiegelingen zonder berouw.
(foto boven van Bert Verhoef, Nationaal Archief; affiche – ontwerp Marcel Bakker – uit Het Geheugen van, Nederland.)
