Een onverwachte overnachting

Het is april 1951 als de plannen voor het vieren van Bevrijdingsdag in de Zaanstreek vaste vorm aannemen. De Zaanse Jazzclub is erin geslaagd om de wereldberoemde sopraansaxofonist Sidney Bechet (1897-1959) te contracteren voor een optreden op zaterdagavond 5 mei in De Waakzaamheid te Koog aan de Zaan.

Door: Willem Kuiper

Dit verhaal gaat niet over Bechets optreden in die Zaanse jazztempel, dat ongetwijfeld een groot succes was met een even dankbaar als enthousiast publiek, maar over wat er daarna gebeurde. Mijn bron is buurman Co van de Brink, destijds woonachtig op het Konijnenpad te Zaandam, die verderop in de Oostzijde samen met zijn vrouw Stan een winkel had waar je van alles en nog wat kon kopen.

            Op een middag, ik denk zo’n 30 jaar geleden, terwijl mijn echtgenote door Stan geholpen werd, vertelde Co mij hoe na afloop van dat optreden in De Waakzaamheid Sidney Bechet niet meer terug kon naar Amsterdam. Daarvoor was het – gezelligheid kent geen tijd – te laat geworden. Maar Co, die een rol speelde in die Zaanse Jazzclub en die zich kennelijk verantwoordelijk voelde voor de ontstane situatie, wist een oplossing: Sidney Bechet kon met hem mee naar huis en daar blijven slapen in het lege bed van zijn broer Floris, want hij verbleef die nacht elders. Bechet vond het best. Vader en moeder Van de Brink lagen al lang al op een oor. Co en Sidney slopen op kousenvoeten naar boven en vielen als een blok in slaap.

            De volgende ochtend, zondagmorgen 6 mei 1951, zitten vader en moeder Van de Brink aan de ontbijttafel. Omdat ze wisten dat het laat zou worden, lieten ze Co uitslapen. Maar dan horen zij gestommel. Moeder Van de Brink kijkt op van de ontbijttafel naar de trap en ziet daar Sidney Bechet naar beneden komen. Haar hart slaat een slag over en als ze weer adem kan halen, zucht ze: “Ach God, een neger …”

            Hoe vader Van de Brink reageerde op deze onverwachte verschijning van een wildvreemde grote zwarte man in zijn huis, vertelt het verhaal niet. Misschien zat hij met zijn rug naar de trap? Maar daar komt Co al naar beneden gestormd en hij legt uit dat het gisteravond nogal laat geworden was, en toen had tegen deze wereldberoemde jazzmusicus gezegd dat hij wel bij hem thuis kon blijven slapen in het bed van zijn broer Floris. En zo gezegd, zo gedaan.

            “Willu ook een koppie thee?”, vraagt moeder Van de Brink aan de logé, nadat zij van de schrik bekomen is. Dat sloeg Sidney niet af. Hij zet zich aan tafel en hoewel hij niet kan verstaan wat er allemaal gezegd werd, voelt hij zich zichtbaar op zijn gemak. Zijn open aura doet de rest. Dus toen moeder Van de Brink vroeg: “Willu nog een koppie thee?”, liet hij zich dat graag inschenken. En ook nog een derde en een vierde.

            Om te laten zien hoezeer hij de geboden gastvrijheid waardeert, staat hij op, haalt van boven zijn instrumentkoffer, pakt zijn sopraansax en zegt tegen moeder Van de Brink: “I’ll play a lullaby for you.” En dat doet hij.

            Wat Sidney Bechet die zondagochtend in huize Van de Brink gespeeld heeft, wist Co mij niet te vertellen. Wel dat het geluid dat uit die sopraansax kwam zo hard was dat de ruiten in de sponningen rammelden en dat het halve Konijnenpad kon meegenieten.

            Na afloop van dit huisconcert vertrekt Sidney Bechet naar Amsterdam, en daarmee eindigde Co’s verhaal.

Momenteel verkeert de voormalige boerderij van de familie Van de Brink in een deplorabele staat. Er zijn plannen voor herstel en behoud van de karakteristieke buitenkant. Mochten die plannen ooit gerealiseerd worden, wat ik vurig wens, dan hoop ik dat er op de gevel een plaquette aangebracht wordt met daarop deze of een vergelijkbare tekst:

In deze voormalige boerderij speelde op zondagochtend 6 mei 1951 de wereldberoemde jazzmusicus Sidney Bechet een lullaby voor moeder Van de Brink als dank voor een onverwachte overnachting en een paar koppies thee.

_____________

Oproep

We horen heel graag meer over Sidney Bechet en zijn verblijf aan de Zaan. Was jij erbij? Weet je iets? mail dan naar info@deorkaan.nl

Zaans trots en eigen jazz-icoon Robert Vethaak speelde afgelopen vrijdag tijdens OrkaanCafé Sidney’s nummer Petite Fleur: