Je weet dat je in een bijzondere streek leeft als een eeuwenoude kerk zich op een zonnige zaterdagmiddag vult met mensen die komen voor… geschiedenis. Voor paden, papier, cacao, vrijbuiters en erfgoedstrijders.

De Bull in Zaandam stond tijdens de derde uitreiking van de Bredenhofprijs bol van Zaanse verhalen — levendig, zorgvuldig opgetekend en liefdevol uitgeplozen.

Door: Merel Kan

Het hoogtepunt van de middag was de uitreiking van de Bredenhofprijs 2025 aan Peter Tange en Hans Kuyper voor Het koffertje van de burgemeester. Volgens het draaiboek mocht ik de winnaars interviewen. Maar zodra ik deze twee heren naast me had staan, kon mijn vragenlijst als onderzetter dienen. Ze vlogen door hun verhalen: soepel, synchroon en met zichtbaar plezier. Ik stond erbij en keek ernaar.

Op de enige vraag die ik ertussen kon persen — ‘Naar welke gebeurtenis uit het verleden zou je terug willen als je een tijdmachine had?’ — antwoordde oud-Wormer-burgemeester Tange: naar de tijd vóór 1975, toen er nog kleinschalige politiek bedreven kon worden in de dorpen. Dat dit verlangen breed gedeeld werd, bleek uit het applaus dat volgde.

Jury

De jury was unaniem: dit boek scoorde op alle fronten. Het is alsof je Peter hoort praten terwijl je leest — wat zelfs letterlijk mogelijk is, dankzij de QR-code naar de luisterversie. Het is beeldend, warm en doet precies wat een goed geschiedenisboek moet doen: het wekt nieuwsgierigheid en nodigt uit tot méér.

De vijf genomineerde titels vormden samen een indrukwekkend palet van Zaanse geschiedenis. Van de verdwijning van het Blauwepad tot de cacao van Stuurman, van papierfabrieken tot erfgoedstrijd. En de jury was niet bang voor nuance: er klonken kritische noten over herhaling, toegankelijkheid, bronvermelding of bijwoordendrift. Juist daardoor voelde de prijs — en de nominaties — extra verdiend.

Bredenhof Jongerenprijs

Er was meer om trots op te zijn. Voor het eerst werd ook de Bredenhof Jongerenprijs uitgereikt. Die ging naar Marijn Kerkhoven en Rick Huigen, leerling en oud-leerling van het St. Michael College. Zij maakten een korte film over Rijp voor de sloop, het boek van Fleur Grandiek.

Hun film was de enige inzending, dus erg spannend was de uitslag niet. Toch had de jury de moeite genomen de inzending serieus te beoordelen. In het liefdevolle juryrapport werd de film — jong, ambitieus en met een scherp oog voor historische bronnen — terecht geprezen en beloond. Al viel er nog winst te behalen met het geluid: de Zaanse wind sloeg op sommige momenten keihard op de microfoon, waardoor Marijns tekst wegwaaide.

Slot

De middag eindigde zoals hij begon: met liefde voor de streek, eerbied voor het verleden en de overtuiging dat verhalen blijven leven zolang we ze blijven vertellen. In boeken, films, gesprekken. Uit koffertjes en in kerken.

Lang leve de Zaanse geschiedenis. Lang leve de Bredenhofstichting.

Door: Merel Kan, de foto’s zijn van Piet Bakker