Krommenie is een inspirerend dorp. Jan Passchier gaat blanco de deur uit en komt soms thuis met een gedicht in zijn hoofd. Hij gaat achter zijn PC zitten en een kwartier later heeft hij zijn gedachten op rijm vastgelegd.

“Hij kan wakker worden en als eerste zeggen: ik moet even wat opschrijven. Dan weet ik dat hij ’s nachts weer een gedicht heeft liggen maken,” zegt zijn vrouw. Binnenkort verschijnt zijn bundel met 55 gedichten die hij in eigen beheer uitgeeft onder de titel ‘De Dorpsdichter van Krommenie’.

Jan Passchier schroomt niet om zijn verbale talent in te zetten om de aandacht te vestigen op kleine en grote ongenoegens uit het dagelijks leven. Zoals de prijsstijgingen door de invoering van de euro, de hardnekkigheid waarmee Schiphol het landen vanaf drieduizend voet tegenwerkt, het funderingsleed voor de bewoners van de Wilhelminastraat, de brand in de winkelgalerij aan de Heiligeweg en de afstelling van de verkeerslichten bij de spoorwegovergang in Assendelft die bekeuringen uitlokt.

Zijn meesterwerk zijn de vier gedichten over de bouw van het Trias VMBO en de onderdoorgang Poort Clamdyke. Daarin beschrijft hij in dichtvorm de bijzondere, verticale drainage die daar is toegepast. “Die gedichten hebben al die jaren in de bouwkeet gehangen. Zo precies had ik het omschreven,” zegt Jan.

Bevestiging van zijn talenten
Die kunst was hem op het lijf geschreven, want Jan heeft bijna vijfentwintig jaar in het Rijksmuseum in Amsterdam gewerkt als bouwbegeleider. Daar heeft hij en passant bij de restaurateur van oude uurwerken zich de kennis eigen gemaakt om klokken te repareren. Ook een hobby van hem die hij op professioneel niveau uitoefende.

Zijn talenten als dichter bleven lang voorbehouden aan zijn familie. Zijn repertoire beperkte zich tot Sinterklaasgedichten. Daarna begon hij gelegenheidsgedichten voor het werk te schrijven over jubilerende en vertrekkende collega’s. “Dat vonden de mensen mooi.” Totdat hij werd benaderd door twee onbekende dames die van ‘horen zeggen’ op de hoogte waren van zijn talenten en een bestelling plaatsten voor een Sinterklaasgedicht. Dat zag hij als een bevestiging van zijn talenten.

Doorbraak dankzij wijkbeheer
Zijn doorbraak als Dorpsdichter heeft Jan te danken aan het wijkbeheer, waaraan hij actief deelnam omdat hij als bewoner van Krommenie in toenemende mate de overlast van het vliegverkeer ervoer. Om met verstand van zaken zijn visie op dit onderwerp te kunnen geven, verdiepte hij zich grondig in de technieken van opstijgen en landen. Hier kwamen alfa en bèta samen: de Pietje Precies, de techneut die de godin van de dichtkunst omarmde. Het werd een traditie dat Jan elke vergadering opluisterde met een poëtische visie op een van de agendapunten.

“Nee, ik heb daar geen moeite mee gehad. Ik bedenk het verhaaltje dat ik wil vertellen en dat schrijf ik dan op in dichtvorm. Als Dorpsdichter kijk ik naar het wel en wee van Krommenie. Als Jan Passchier kan ik ook algemene onderwerpen en problemen behandelen.”

Jan beheerst ook de techniek van het acrostichon: de eerste letters van elke dichtregel vormen een woord. Dat is soms een beetje puzzelen, omdat de dwang van de letterkeuze het rijmritme niet mag verstoren.

“Ik lees mijn gedichten niet hardop voor om het ritme te controleren. Dat hoeft niet, want dat zit goed in mijn hoofd.”

Met het zicht op zijn tachtigste verjaardag besloten Jan en zijn vrouw dat zijn schat aan gedichten een eervollere plaats verdienden dan de ordner waarin hij ze bewaart. Uit de ruim honderd gedichten selecteerde hij er vijfenvijftig die hij nu uitgeeft in een bundel met een voorwoord en een index. “Dichten is voor mij een hobby. Ik vind het leuk om te doen. Ik wil anderen laten meegenieten van wat ik maak.”

De Dorpsdichter van Krommenie is te bestellen bij Jan Passchier, Neptunuslaan 168, 1562 XR Krommenie, telefoon (075) 628 12 94; j.passchier2@upcmail.nl. De prijs: € 15,00.

Een voorproefje:

Attentie Automobilisten opgelet

Automobilisten, als u nu door Zaanstad rijdt,
Bent u zonder het te merken, heel veel geld kwijt.

Wat er aan de hand is, zal ik u vertellen
De verkeerslichten zijn ze krapper af gaan stellen

Van Oranje naar Rood, duurt 2 à 3 seconden
En dat is ook nog met een flits verbonden.

Voorheen moest je met Oranje de kruising vrij maken
Nu moet je direct stoppen, verder rijden staken

Nu rijdt u door Groen, maar de kans is groot
Tijdens het passeren wordt het Oranje, met kort erna Rood.

U bent nu de kruising nog niet volledig gepasseerd
En rijdt u door Rood, en dat wordt geregistreerd.

Zonder het te weten, bent u verders uw weg gegaan
En dat komt u nu op een flinke bekeuring te staan.

Er zijn Mensen, die zijn mij bekent
Die op deze manier getrakteerd zijn met een prent.

Ik gaf het bij de Politie van Zaanstad aan
Die zei bij Oranje direct stoppen, al is het op de kruisende baan.

Vandaar mijn waarschuwing, en dat ik u erop heb geattendeerd
Zodat u in de toekomst, niet onwetend met een prent wordt getrakteerd.

J. Passchier

P.S. Dit betreft de verkeerslichten bij de spoorbomen van Assendelft

Tekst en foto’s: Jaap de Jong.