Als de asielopvang aan de Gerrit Bolkade in Zaandam met 1.000 vluchtelingen volledig is ingericht, zal Zaanstad één van de grootste asielzoekerscentra van Nederland hebben. Maar wanneer dat precies gaat gebeuren is nog onduidelijk.
Zaandam wordt het op vier na grootste AZC van Nederland. Ter Apel (2.000), Amsterdam (Westerhoofd, 1.550), Budel (1.500) en Gilze (1.200) zijn groter. In Assen worden ook 1.000 asielzoekers opgevangen. In totaal heeft het COA (Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers) 300 opvangcentra.
In Zaandam zijn ook aan de Rijshoutweg (Isaac Baarthaven, Achtersluispolder) 550 opvangplekken voor asielzoekers.
Stroomplan
Het nieuwe AZC aan de Gerrit Bolkade is voor Zaanstad een hoofdpijndossier geworden. In eerste instantie zouden de eerste asielzoekers al eind 2023 op de pontons worden gehuisvest. Ruim een jaar later draait het AZC nog altijd niet op volle capaciteit.
Volle capaciteit betekent 1.000 asielzoekers, maar zover is de opvang nog niet. Slechts één ponton, de Bibby Renaissance, is in november 2024 in gebruik genomen, bijna een jaar later dan gepland.
In 2025 moet het allemaal in kannen en kruiken zijn. Maar problemen met het stroomplan staat volledige bewoning in de weg. Momenteel wordt voor de stroomvoorziening gebruik gemaakt van biodieselgeneratoren en walstroom, en dat is een tijdelijke oplossing. Voor de realisatie van het definitieve stroomplan wordt gewerkt aan de plaatsing van warmtepompen, accu’s en zonnepanelen – het moet dus in principe zonder diesel kunnen. Het tijdelijk stroomplan loopt tot juni van dit jaar.
Dwangsom
Op het zusterschip Bibby Progress is de stroomvoorziening nog niet op orde. Het was de bedoeling dat huisvesting van de eerste asielzoekers op de Progress eind 2024 zou beginnen, maar door de stroomproblemen staat het ponton nog altijd leeg. Wat de precieze problemen zijn, en hoelang het nog gaat duren wilde het COA niet loslaten.
Stroom was maar één van de problemen. Het COA wilde eigenlijk al begin september 2024 de eerste asielzoekers huisvesten op de pontons, maar volgens Zaanstad was de brandveiligheid niet in orde. Zaanstad heeft COA met een dwangsom van € 30.000 euro per dag (met een maximum van € 15 miljoen euro) af weten houden van de huisvesting in september.
De vergunning voor de pontons is voor zeven jaar aangevraagd, een reguliere opvang van vijf jaar maar met een mogelijke verlenging van twee jaar.
Spreidingswet
De opvang staat los van de Spreidingswet die in 2024 is afgekondigd en dit jaar in werking zou moeten zijn, de opvang was daarvoor al gepland. Maar als de verdeling van de wet wordt gevolgd zou Zaanstad ruim 800 asielzoekers moeten opnemen.
In Zaanstreek-Waterland zou het om ruim 1.900 plekken gaan. Behalve in Zaandam zijn er alleen COA-AZC’s in Purmerend (80 plekken) en Waterland (Katwoude, 217 plekken). In Wormer wordt een kleine groep ‘alleenstaande minderjarige vluchtelingen’ opgevangen.
Door: Rick Nieborg en Piet Bakker op basis van eerder nieuws op De Orkaan. Foto’s van Bibby Progress van Rick Nieborg.
Het nieuws van de dag zonder het nieuws van de dag te zijn: er komt geen asielcrisiswet. Er is ook helemaal geen asielcrisis, er slapen hooguit af en toe wat mensen op straat waar de Tweede Kamer dan weer over de zeik is. Over de meer dan 30 duizend daklozen die Nederland telt, hoor je die zakkenvullende Haagse omhooggevallen navelstaarders dan weer nooit. Niet dat we geen crisis hebben in dit land, we hebben er zat. Met stip bovenaan staat natuurlijk de islamcrisis, maar dát mag dan weer niet gezegd worden
Zoals ook niet gezegd mag worden dat vijf procent van de asielzoekers uit veilige landen komen, veertig procent uit islamitische landen komt en de gemiddelde asielzoeker door zes veilige landen trekt eer ze zich aan de Nederlandse grens melden. Heus, hulpbehoevenden moeten we helpen maar wie helpt ons? Van Haagse politici moeten we het op geen enkel vlak hebben: Groningencrisis, toeslagencrisis, woningcrisis, belastingcrisis, onderwijscrisis; achter elk departement kun je het woord ‘crisis’ plakken.