In 2025 krijgen negen wegen in Zaanstad een maximale snelheid van 30 km. In oktober 2023 werd het wettelijk mogelijk om ook ontsluitingswegen binnen de bebouwde kom deze maximale snelheid te geven. In Amsterdam is dat al in een groot deel van de bebouwde kom gerealiseerd. In Zaanstad is dit jaar de grote sprong voorwaarts.

Vanaf 2023 mogen wegen die woonwijken, winkelcentra en bedrijventerreinen ontsluiten een maximale snelheid van 30 km per uur krijgen. Hiervoor was dat alleen mogelijk bij erftoegangswegen en woonstraten. Ontsluitingswegen hadden een maximale snelheid van 50 en 70 km.

Zaanstad heeft onderzoek laten doen naar de opties en daarbij een lijst met 36 wegen aangeleverd die potentieel konden worden afgeschaald van 50 naar 30 km. Daarvan zijn 26 wegen overgebleven die daadwerkelijk worden afgeschaald. Daarvan worden er 9 in 2025 afgeschaald.

In Westzaan gaat het om de J.J. Allanstraat. In Krommenie drie wegen: de Zilverschoonlaan, Zuiderhoofdstraat en Padlaan. In Wormerveer wordt 30 km toegepast op de Cor Bruijnweg, Lindenlaan en de Kerkstraat. In Zaandam wordt de Vinkenstraat en Westzijde (vanaf de Prins Bernhardbrug richting centrum) afgeschaald.

Voetgangers

Hoewel 30 km de norm wordt mag hiervan worden afgeweken als 50 km/u op een veilige manier mogelijk is. Om te bepalen welke wegen worden afgeschaald heeft onderzoeksbureau Sweco gesprekken gevoerd met belanghebbenden, zoals: de politie, veiligheidsregio, ambulancedienst, brandweer, fietsersbond, Vervoerregio en EBS.

Onderstaand een kaartje met de wegen die worden afgeschaald, inclusief het jaar waarin dat gebeurt. Onder het plaatje gaat het artikel door. 

In het onderzoeksrapport schrijft Sweco dat de keuze voor een verlaging van de snelheid in de eerste plaats te maken heeft met de verkeersveiligheid. Volgens hen overleeft meer dan 95 procent van de voetgangers een botsing met een personenauto bij 30 km/u. Bij een snelheid van 50 km/u zou dit met tien procent afnemen. Ook zou het de leefbaarheid ten goede komen omdat een snelheidsvermindering de uitlaatgassen en verkeerslawaai verminderd.

Tien miljoen

Zaanstad heeft de kosten van het project ingeschat op € 10 miljoen. Hiervan verwacht de gemeente ongeveer de helft te kunnen bekostigen met een subsidie van de Vervoerregio. Daarnaast verwachten ze voor ongeveer 25 procent mee te kunnen liften op bestaande bouw- en onderhoudsprojecten. 

Zo moet in bijvoorbeeld de Peperstraat vanaf 2027 een maximale snelheid van 30 km/u gelden. Het voordeel hierbij is dat de Peperstraat daarvoor sowieso al volledig op de schop gaat.

Handhaving

Eind 2024 werd duidelijk dat handhaving op de nieuwe 30 km-wegen mogelijk is. Het Parket Centrale Verwerking Openbaar Ministerie (CVOM) voerde in Amsterdam een pilot uit, waarbij zowel mobiele flitsers als vaste flitsers zijn getest. De uitkomst was positief, en dat betekent dat landelijk flitsers op 30 km-wegen kunnen worden ingezet.

Een woordvoerder van de gemeente Zaanstad benadrukt dat handhaving een bevoegdheid van de politie is. In samenwerking met de politie wordt er gewerkt aan een selectie van de wegen waar handhaving mogelijk en nodig is. Hierbij wordt bijvoorbeeld gekeken naar ongevallen, meldingen, het overtredingspercentage en de technische geschiktheid van de weg. Daarnaast wordt er samen met de Vervoerregio Amsterdam gewerkt aan gedragscampagnes.

De verwachting is dat er dit jaar al gehandhaafd zal worden op een deel van de 30 km-wegen.

Door: Rick Nieborg, info & beeld: onderzoeksrapport Sweco, raadsinformatiebrief actualisatie indeling wegen, nieuwsbericht pilot OM, foto boven: tijdelijk 30 km op Spiekeroog in Zaandam (die weg wordt in 2027 officieel 30 km)