Met de komst van De Socialisten (voorheen: SP) en de afscheiding van twee leden van de PVV die nu namens BVNL in de raad zitten, is het aantal fracties in de gemeenteraad van Zaanstad gestegen tot 15.

De raadsperiode begon met 13 fracties, dat werden er 14 toen LZ zich van de VVD afscheidde en 15 toen DENK uiteenviel. Die laatste scheiding werd begin 2021 ongedaan gemaakt toen DOEN uit de raad stapte. Maar na het schisma in de PVV zitten we weer op 15. De SP verdween, maar daarvoor in de plaats kwamen De Socialisten.

In de geschiedenis van Zaanstad verdrievoudigde het aantal partijen dat in de raad zit van 5 (1973) naar 15 nu.

Afscheidingen hadden we ook in het verleden, de vorige periode scheidde Maikel Kat zich af van de SP, zijn partij De Volkstem haalde geen zetel in 2018, Aart Molenaar stapte uit DZ. In de periode daarvoor verloor DZ Roel Dissels, zijn partij Progressief Burgerbelang kwam in 2014 niet in de raad. En ver daarvoor spatte ZOG uit elkaar.

In de afgelopen periode dus 4 veranderingen:

• 2019: VVD-afsplitsing in de zomer: Marianne de Boer en Simone van Otterloo worden VVD Zaanstreek, later Liberaal Zaanstreek en daarna Lokaal Zaans (LZ)
• 2019: Elif Hotaman splitst zich af van de DENK-fractie (september), zij gaat zich later DOEN noemen (februari 2020) maar treedt in januari 2021 terug
• 2021: SP-fractie stapt op (oktober) en gaat door als De Socialisten
• 2021: twee leden van de PVV, Koert Calkhoven en Homme Heida stappen uit de fractie en gaan door als BVNL (november)

Hieronder de grafische voorstelling van het verloop sinds 1973. De partijen (tussen haakjes) zitten nu niet meer in de raad. De partijen met een * zaten in eerdere jaren met een andere naam in de raad (klik op afbeelding voor grotere versie).