Het is 2003 als Almar Diehl verliefd wordt op de woning aan de Zaanweg 5 in Wormerveer.

Door de steriele ruimtes en het foeilelijke verlaagde plafond heen, ziet hij een huis met een -bijna- 250-jarige geschiedenis, heel veel ruimte en uitzicht op de Zaan.

Hij koopt het en is de koning te rijk.

Diehl besluit het huis zoveel mogelijk terug te brengen in de oude staat. Al brekend ontdekt hij waardevolle panelen en oorspronkelijk houtsnijwerk. Het snijwerk is weliswaar door de vorige eigenaar flink beschadigd, maar met hulp van een houtsnijdende schoonvader kan het prachtig worden hersteld.

Almar Diehl

Monument

In 2005 besluit Zaanstad ook dat het pand bijzonder is. Nadat de oude eigenaar, de Nederlands Hervormde Evangelisatie op Gereformeerde Grondslag, 60 jaar lang de vrije hand had gehad om vakkundig al het fraais weg te werken, komt het nu op de monumentenlijst.

Hoewel Diehl blij is met de erkenning van de bijzonder waarde van zijn pand, blijkt al snel dat er nadelen kleven aan de plotselinge belangstelling van de gemeente. De monumentencommissie stelt dat de situatie zoals in 2005 beschreven het uitgangspunt moet zijn en blijven, terwijl Diehl –waar mogelijk- probeert terug te gaan naar de situatie van het jaar 1770.

Verder wordt hij op kosten gejaagd omdat hij voor elke aanpassing ineens vergunningen moet aanvragen. Diehl:

“Voor iedere aanpassing aan het pand moet je een architect inschakelen om de tekeningen te laten maken (en te laten vouwen overeenkomstig NEN 379). Omdat wij de volledige verbouwing zelf uitvoeren, zonder architect, zou dit een enorme aanslag op ons budget teweegbrengen.”

Moedeloos

De renovatie van het pand is voortvarend, liefdevol en vol goede moed begonnen, maar stagneert snel. Elke verbetering wordt een gevecht met een papieren tijger en een paarse krokodil, waardoor de goede moed in de schoenen zakt. Diehl:

‘In het voorjaar van 2016 zijn wij begonnen met het herstellen van de voordeur en de omlijsting van de voordeur. Bij het verwijderen van een plank aan de binnenkant naast de deur kwamen de oorspronkelijk zijlichten tevoorschijn. Achterop de plank stond de naam Simon en het jaartal 1830. Overduidelijk dus het jaar waarin de zijlichten waren ‘weggetimmerd’. Aan de binnenkant vast weer raampjes gemaakt, vooruitlopend op het openen van de zijlichten aan de buitenkant.’

Helaas krijgt het herstel naar 1770 ook hier de handen van de monumentencommissie niet op elkaar. Het werk aan de voordeur moet worden stopgezet en weer wordt verwezen naar het ijkpunt 2005.

De Orkaan

2017. Diehl is teneinde raad. Zijn vertrouwen in het gezonde verstand en de liefde voor het monument van de gemeente is tot het nulpunt gedaald en hij zet zijn relaas online.

Wij vroegen wethouder Addy Verschuren (Monumenten) om een reactie:

‘De laatste keer, in 2017, is de aanvraag getoetst door de commissie Monumenten. Die stelde vast dat het pand gebouwd en verbouwd is in meerdere periodes en dat voorgestelde aanpassing niet overeenkwam met de bouwstijl van de monumentenstatus en wellicht uit een eerdere periode stamde. Conclusie was dat de voorgestelde aanpassing een aantasting van het monument was. Om die reden is de aanvraag niet gehonoreerd.’

Ook zou de commissie aanbevelingen hebben meegegeven voor een vervolg.