Dit is (voorlopig) het laatste deel van de oudste bedrijven van de Zaanstreek die voor de oorlog opgericht zijn. In totaal hebben we 118 bedrijven beschreven. Dankzij de vele reacties en weer nieuwe informatie zullen in sommige delen nog wat aanvullingen komen. Ook zullen we binnenkort de lijst publiceren van de ‘verdwenen’ bedrijven.

De laatste lijst van 157 oudste Zaanse bedrijven publiceerden we in 2018. De laatste zes jaar is er veel gebeurd op economisch gebied, wat zijn impact heeft gehad op de bedrijven. Bovendien kwam er nieuwe informatie beschikbaar over de bedrijven. We gaan de lijst stap voor stap vernieuwen. Deel 6 bevat de 23 bedrijven die zijn gestart in de periode 1930-1940.

We begonnen met de 10 oudste Zaanse bedrijven die opgericht zijn in de 16e, 17e en 18e eeuw (1585–1799). Deel 2 bevatte de 22 bedrijven die startten in de 19de eeuw (1800-1899), deel 3 die van 1900-1909 (21 stuks), deel 4 die van 1910-1920 (20 stuks) en deel 5 van 1921-1930 (22 stuks).

De Zaanstreek is het oudste industriegebied van Europa, en misschien wel van de wereld. Zaanse bedrijven zijn zelf ook oud. Maar tegelijkertijd vaak nog springlevend. Het oudste Zaanse bedrijf dat nu nog bestaat, het Moriaanshoofd in Wormer, is 439 jaar oud.

Suggesties, aanvullingen of vragen zijn nog steeds welkom! Zet ze in de reacties hieronder, mail ze of deel ze via Instagram, LinkedIn, Twitter of Facebook.

We tellen alleen bedrijven mee die begonnen zijn in de Zaanstreek en er nog steeds zitten met dezelfde naam.

Mulder Verhuizingen (1931), Wormerveer. In 1931 startte Anton Mulder met één verhuiswagen en twee medewerkers zijn verhuisbedrijf Mulder Verhuizingen in Wormerveer. Omdat Anton Mulder en zijn vrouw kinderloos bleven droeg Anton in 1969 de leiding over aan André de Groot, de man die Anton als zijn zoon beschouwde, ook omdat hij al vanaf het begin bij hem werkte. André droeg op zijn beurt in 1985 de firma over aan zijn zoon Nieck de Groot.

Hazet (1931), Zaandam. Hazet is een totaalleverancier van producten en oplossingen voor hygiëne en veiligheid. Ooit begonnen als klein chemisch bedrijf te Zaandam. Opgericht in juli 1931 door Pieter Tanger, die een borstelwarenbedrijfje met de naam Hazet (Haverkamp Zaandam) overnam. Tanger produceerde onder andere wrijfwas en schoencrème. Na de Tweede Wereldoorlog werd begonnen met de verkoop van bleekwater, parfumerieën, eau de cologne, veegpoeder, wrijfwas, toiletpapier, papieren zakdoekjes en dergelijke. Hazet maakt inmiddels deel uit van een internationaal netwerk en is partner van igefa en INPACS.

Vels Transport (1931), Oostzaan. Remmet Vels, geboren in 1890, was arbeider bij de viscoöperatie De Toekomst maar begon een vervoersbedrijf in 1931. Hij leende geld en kocht voor f 200,- een tweedehands T-Ford bij Barend Kruif in Purmerend. Zijn zoons Arian, Cor en Remmet Jr. werden al vroeg ingeschakeld. Snel volgden een Opel en een HUP-mobiel die werd gebruikt als taxi. Overdag reed Remmet met de vrachtwagen en ’s avonds was hij taxichauffeur. Toen Remmet in 1992 65 jaar werd, heeft zijn zoon Simon (Cornelis Remmet) de directeurszetel overgenomen. In 2007 kwam Linda Dekker in dienst bij Vels. Op 1 januari 2010 nam zij definitief het transportbedrijf over. Op 1 juli 2020 werd Gerbrand Oterdoom eigenaar van Vels Transport Oostzaan.

Zito|Teer (1931), Zaandam. H.C. Teer is opgericht in 1931 als papierhandel in Wormerveer. In 2012 is H.C. Teer Papier overgenomen door Zito Systems. Zito|Teer handelt in verpakkingen en magazijninrichting en is nu gevestigd in Zaandam.

Bouwers van Braam Minnesma (1931), Wormerveer. In 1931 begonnen zowel Merk Minnesma (Wormerveer, door metselaar-aannemer M.C. Minnesma) als bouwbedrijf Van Braam (Zaandam, door
metselaar-aannemer Jb. van Braam). Beide bedrijven werden door familieleden voortgezet, in 1977 werd het van Braam-Minnesma.

Timmerfabriek Visser (1932), Zaandam. Op 1 september 1932 liet de kersverse ondernemer Klaas Visser een schrijven rondgaan waarin hij melding maakte van de oprichting van een Loonzaag- en Schaafinrichting, alsmede voorkomende timmerwerken. In juli 1950 diende zich een nieuwe generatie in het bedrijf aan. Zoon Cor kwam na zijn opleiding aan de Ambachtsschool (c.t.s.) aan de Westzijde
als leerling timmerman de gelederen versterken. Zoon Wim stapte in 1955 na het verlaten van de Ambachtsschool in het familiebedrijf. Op 1 januari 1961 werd het bedrijf omgezet in een vennootschap onder firma, met naast vader Klaas de zonen Cor en Wim als medefirmanten. De bedrijfsnaam werd bij die gelegenheid gewijzigd in Firma K. Visser en Zonen.

Juwelier van Zaanen (1932), Krommenie. Juwelier Van Zaanen is lang een familiebedrijf geweest. Opa was eigenaar van het café op de Militaireweg en vulde zijn inkomen aan met het repareren van klokken. Zijn zoon zette die activiteit na de oorlog voort in een winkel aan de Noorderhoofdstraat. Maarten, 22 jaar oud, nam de zaak 44 jaar geleden over toen zijn vader onverwacht overleed. Op 1 oktober 2023 is de winkel overgedragen aan Jasser en Shams, zodat Maarten op 1 november met pensioen kon gaan.

Bouwbedrijf Jan Vet (1934), Wormerveer. De onderneming is in 1934 onder de naam Bouwbedrijf C. Vet & Zn. opgericht en is nog steeds een familiebedrijf. Cor Vet ging naar zijn klussen met een handkar en wat gereedschap. Inmiddels is het bedrijf uitgegroeid tot een bouwer van woningen, winkels en bedrijfspanden, met kleine en grootschalige renovaties en vakkundig onderhoud aan wooncomplexen en
instellingen.

Stelling Wonen (1934), Wormerveer.  Stelling Wonen werd opgericht 1943, maar er was al eerder een timmerfabriek. Het pand op Zaanweg 15 werd in 1934 door Cornelis Stelling gekocht, dus het is aannemelijk dat het bedrijf in dat jaar begon.

Bouwbedrijf A. Schollee (1934), Wormerveer. Het bedrijf is op 1 april 1934 opgericht door Anton Schollee.

Heren Kapsalon R. de Boer (1934), Zaandam. De Kapper Jan de Boer begon in 1934 aan de Zuiddijk 164 in Zaandam, zijn zoon Goos zette de zaak tot 1989 daar voort. Kleinzoon Ruud de Boer zat 27 jaar aan de Hogendijk 34. Eind 2020 werd hij ’thuiskapper’ in Westerwatering.

Van Dalsem Elektrotechniek BV (1934), Zaandam. Opgericht in 1934 door Johannes van Dalsem en begonnen op nummer 84 in de Schoolmeesterstraat. Toen het pand ertegenover (nummer 87-89 ) afgebrand was, kocht Van Dalsem dat terrein en zette er een nieuw pand op. Dhr. Van Dalsem overleed in 1990. Het bedrijf is toen overgenomen door Douwe Duizendstra en Arnold Hendriks. In 2008 is Van Dalsem verhuisd naar de Oostzijde 397b. Vanaf 2014 is Arnold Hendriks enig eigenaar.

Van Assema Schilders (1935), Assendelft. Opgericht door Joop van Assema aan de toenmalige Dorpsweg in Assendelft (nu Dorpsstraat). Uitgerust met de destijds gebruikelijke hulpmiddelen, verfwaren en hulpmiddelen als houten ladders en een bakfiets voor het transport bediende hij zijn klanten. Het is nog steeds een familiebedrijf.

Rijschool Van Hees (1935), Zaandam. In 1935 startte Piet van Hees met autorijlessen en in 1946 met
motorrijles. Hij had al een garagebedrijf in de Klauwershoek in Zaandam. Eind 1964 kwam Peter van Hees bij zijn vader in de zaak.

Motortoertocht Rijschool van Hees 1994

Mooij Verf B.V. (1936), Zaandam. In 1936 richtten Gerbrand Mooij en zijn vader in Zaandam een groothandel in plantaardige oliën op: Handelsonderneming & Oliebedrijf P. Mooij & Zn. Vakschilders vanuit de hele streek betrokken hier hun materialen en gereedschappen. Rond het veertigjarig bestaan betrok Mooij Verf de voormalige beschuitfabriek aan de Oostzijde. De derde generatie Fred Mooij breidde het bedrijf uit met meerdere vestigingen in en om de Zaanstreek. Eind jaren negentig nam fabrikant Van Wijhe de groothandel over, met behoud van de eigen identiteit én assortiment. Verfgroothandel. Momenteel zijn er 18 vestigingen in Nederland waaronder 1 in Zaandam en 1 in Wormerveer.

Korver Mode (1936), Zaandam. Begonnen in Zaandam met een winkel op de Zuiddijk en vanaf 1966 tot 2014 op de Lobeliusstraat in Zaandam. Nu gevestigd in Oostzaan.

Hellingman & Zn. (1937), Zaandam (1937). Op 1 oktober 1937 begonnen de grondleggers Gré en Dirk Hellingman op het stadhuisplein een taxibedrijf en rijwielstalling. Hun zoon Volkert Hellingman heeft het bedrijf verder uitgebouwd en nu is het de beurt aan de derde generatie om leiding te geven. De huidige directie bestaat uit Dick, Jacob en Manfred Hellingman.

Foto van Derk Peeters

Slagerij Veenboer (1938), Assendelft. Nico Veenboer heeft in 1937 als boerenzoon Slagerij Veenboer opgericht. In 1976 is de slagerij overgenomen door zijn zonen Nico en Piet. In 1989 is Niels, zoon van Nico, als leerling slager bij zijn vader en oom gaan werken, waarna hij in 2009 de winkel volledig heeft overgenomen. Piet is nog steeds zeer betrokken bij de slagerij, maar nu vooral achter de schermen. Slager Veenboer met prijswinnende stier op de foto (gemeentearchief) uit 1950.

Ed Rollenberg & Zn B.V. (1938), Zaandam. Het bedrijf bestaat al sinds 1938 en is opgestart door A. Rollenberg uit Wormerveer, welke met paard en wagen naar zijn werk ging. In december 1967, heeft de inschrijving van het bedrijf plaats gevonden bij de Kamer van Koophandel door G.J. Rollenberg. Ze zijn nu gevestigd op de Grote Tocht in Zaandam.

Flens BV (1939), Oostzaan. Houtbewerking uit Oostzaan. In 1938 startte Piet Flens in Oostzaan een timmerfabriek voor grote series houten onderdelen en speelgoed. Flens is nog steeds een familiebedrijf. Op de foto staan de families Flens en Fijma bij de nieuwste aanwinst van het houtverwerkingsbedrijf dat vijftig jaar bestaat. Derde van rechts is Piet Flens, de oprichter van het bedrijf.

Stam Elektrotechniek b.v. (1940). Dirk Andries Stam begon aan de Julianastraat 15 in Koog aan de Zaan zijn eenmanszaak in elektrotechniek. Nu gevestigd aan de Ducaatstraat 42 in Zaandam.

Metselaar Optiek (1940), Zaandam. Metselaar Optiek vond zijn oorsprong in 1940 op de Gedempte Gracht 63 in Zaandam. In 2003 ging het over in handen van Edwin en Elly van Dijk. Het zit nog steeds op hetzelfde adres met dezelfde naam.

Singeling (1940), Wormerveer. Singeling is opgericht als Elektrisch-autogeen Laschbedrijf door Johan Singeling op 12 september 1940. In 1960 veranderde de bedrijfsnaam naar Singeling Constructie-Lastechniek B.V. en nam Willem Singeling, 2e generatie, het familiebedrijf over. Inmiddels is de vierde generatie mede-eigenaar en lid van de directie. Johan Singeling heeft als eerste in Nederland het diploma Autogeen Lasscher behaald.

We begonnen in maart 2016 met de 20 oudste bedrijven van de Zaanstreek. Na een stroom van reacties maakten we begin april een tweede lijst met 50 bedrijven, daarna een lijst met 74 bedrijven en eentje met 102, een met 151 en de laatste met 157 bedrijven. Deze laatste lijst is de basis voor de nieuwe serie waarin de gegevens zijn aangevuld.

Door: Dorine Kat. Bronnen: websites van de bedrijven zelf, gemeentearchief, Wikipedia en ZaanWiki. Foto’s: gemeentearchief, archief De Orkaan. En zonder de hulp van lezers hadden we dit overzicht nooit kunnen maken.