De creatieve Sacha Ofman is een echt stadsmens. Haar man woont daarentegen liever landelijk. Gelukkig biedt hun woning in Zaandam het beste van de twee werelden: het Westzijderveld aan haar voeten en het stadshart op vijf minuten afstand. 

In 2023 kreeg de Zaanstreek er afgerond 10.500 nieuwe inwoners bij. De verhuisstroom naar de streek is in de afgelopen twintig jaar meer dan verdubbeld. In deze rubriek gaat De Orkaan op zoek naar de gezichten achter de verhuisstroom; wie zijn deze import-Zaankanters? 

Sacha is opgegroeid in Wateringen, een dorp tegen Den Haag aan. ‘Dat is dé tuinbouwgemeente van Nederland. Daar komen onze groenten vandaan.’ Toch voelt zij zich meer een Hagenees. ‘Mijn ouders hadden een winkel in de stad en ik zat daar ook op school. Toen ik op mezelf ging wonen, verhuisde ik naar een supergave zolderkamer in het centrum van Den Haag.’ Sacha is nog altijd dol op de stad, en stiekem mist ze Den Haag ook wel een beetje. ‘Het grootstedelijke vond ik heel fijn. Den Haag heeft iets statigs met al die ambassades en mooie chique panden.’ 

Op de opleiding tot goud- en zilversmid ontmoette Sacha haar voormalige partner: een Zaankanter. ‘Zijn ouders woonden in Krommenie, dus ik kwam regelmatig in de Zaanstreek. Maar ik had nooit verwacht dat ik hier zelf zou gaan wonen.’ En toch gebeurde dat. ‘Mijn vriend van destijds stond ingeschreven bij een woningbouwvereniging in de regio, waardoor hij punten had opgebouwd en wij voordelig een woning konden krijgen in Krommenie. We waren net afgestudeerd en hadden nog weinig inkomen. Een huis in Den Haag was niet haalbaar.’ 

Aan die relatie komt een einde. Als Sacha later haar huidige man ontmoet, verhuizen ze samen naar Zaandam. Sacha vindt haar woning met uitzicht op het Westzijderveld fantastisch. ‘We wonen aan het water en hebben een klein bootje. Het is gewoon heel kneuterig.’ De combinatie van het landelijke en het stadse spreekt Sacha aan.

‘In vijf minuten ben ik bij het station en de winkels. Ik heb het beste van beide werelden getroffen.’

Inmiddels is ze helemaal geworteld in Zaandam. ‘Mijn dochter zat hier op het buurtschooltje, de Dijk West. Op het schoolplein had ik vaak gesprekken met andere ouders. Zo heb ik mijn hartsvriendin ontmoet. Onze dochters zijn inmiddels ook al jarenlang beste vriendinnen, dat maakt het nóg leuker.’ 

Al zijn Zaankanters over het algemeen nuchter, en is Sacha allesbehalve nuchter, heeft zij nooit het gevoel gehad dat ze negatieve blikken kreeg. ‘Ik ben meer van het maffe. Mijn motto is: doe maar lekker gek.’ Sacha voelt zich helemaal thuis in de Zaanstreek, maar toch wordt ze ook nog altijd warm van Den Haag.

‘Ik voel me een halve Zaankanter en een halve Hagenees,’ zegt ze lachend. 

Als Sacha aan de Zaanstreek denkt, dan denkt zij aan lintdorpen met oude panden. Zoals Westzaan of Assendelft. Tegelijkertijd heeft ze het idee dat er ook veel oude architectuur verloren is gegaan, met name in het centrum van Zaandam. ‘Als ik archieffoto’s bekijk, vind ik het zonde dat veel gebouwen zijn gesloopt en herbouwd. Bijvoorbeeld het oude station van Zaandam.’ Toch spot ze soms een verstopte parel tussen de gevels boven de winkels op de Gedempte Gracht.

In de Zaanstreek moet je dingen maar net weten te vinden, denkt Sacha. ‘Er zijn stiekem heel veel alternatieve plekjes met kunst en cultuur.’ Ze noemt Filmhuis en Café de Fabriek als voorbeeld. ‘Ik ga er graag naar de film. Je kunt er ook eten of een biertje drinken. En er is een heerlijk terras aan het water.’ 

Zaanse schatten volgens Sacha

1. ‘Ik ben goud- en zilversmid. Ik werk aan mijn eigen collecties, en die verkoop ik op mijn website, in galeries en op exposities. Daarnaast geef ik les bij Fluxus in het edelsmeden. Dat houdt in dat cursisten van edelmetalen sieraden of gebruiksvoorwerpen leren maken. Bij Fluxus is er zo ontzettend veel te doen. Van podiumkunsten tot creatieve workshops. Het is een prachtige plek in de oude Verkadefabriek.’

2. ‘Ik ben lid van Stichting Tengel, samen met andere beeldende kunstenaars uit de Zaanstreek. De organisatie houdt allerlei gezamenlijke activiteiten om Zaanse kunstenaars onder de aandacht te brengen, want dat zijn er stiekem superveel. Er is een jaarlijkse atelierroute en binnenkort een groepsexpositie bij Zaansgroen. Dat is een klein atelier in de Zeemansstraat. Daar krijg je een mooie afspiegeling te zien van beeldende kunst in de Zaanstreek. Van alle deelnemende kunstenaars is er één ‘klein’ werkje te zien. Het moest twintig bij twintig centimeter zijn. Dat is voor een edelsmid heel groot,’ lacht Sacha. 

3. ‘Bind is echt anders dan anders. Het is een oase van rust, maar ook een beetje rommelig met allemaal leuke spulletjes. Heel erg gezellig. Ik vind het een prettige plek om een kopje thee of een speciaal biertje te drinken. En wat ook superleuk is: er hangt een automaat van Pakje Kunst. Dat is een landelijk kunstinitiatief. Voor een paar euro trek je een pakje uit een oud sigarettenautomaat. Daar zitten geen sigaretten, maar een klein kunstwerkje in. En een briefje over wie het heeft gemaakt. De automaat bij Bind is gevuld met werkjes van kunstenaars uit de Zaanstreek, waaronder ik.’ Sacha wijst naar een koperen hangornament aan de muur. ‘Dit kan bijvoorbeeld in een pakje zitten.’ 

Door Mila Lange.