De Orkaan blijft omhoog kijken. Waar zien we de oude bestemming op de gevel? Erfgoed is vooral goed kijken.

Deze week: Pakhuis Gouda, Zaanweg 19-20, Wormerveer

Twee raadsels bij pakhuis (nu woonhuis) Gouda aan de Zaanweg in Wormerveer. Het eerste: waarom heet het pakhuis Gouda? Omdat er sinds eind 17e eeuw al kaas in was opgeslagen? Of omdat het op de hoek van de Goudastraat ligt?

Het pakhuis heet overigens pas sinds ±1866 zo. Toen verbouwde Jan Laan het pakhuis dat hij een jaar daarvoor van de weduwe Prins had gekocht. Toen heette het nog pakhuis Houttuinen. In 1866 kreeg het ook de stenen voorgevel volgens de Historische Vereniging Wormerveer.

Het tweede raadsel is het gevelbord. Het huidige opschrift zit er pas sinds de restauratie van 2013. Op de site van de Historische Vereniging Wormerveer is de situatie van voor 2013 te zien (ander bord) en die erna (huidige bord). Op een oude foto (begin vorige eeuw) is een soortgelijk gevelbord te zien.

In 1925 is het bord nog steeds te zien (ernaast zat trouwens ook een kaaspakhuis: De Rode Gevel). Foto: Gemeentearchief Zaanstad. De Zaanweg is nog maar een smal straatje.

In 1957 geen gevelbord, het bord uit de periode van voor 2013 moet dus een ander bord zijn geweest (foto Gemeentearchief Zaanstad).

In 2001 is het bord terug.

Het provinciale monument is als houten woonhuis met twee kaaszolders in 1675 gebouwd. In 1851 was het pand in handen van Pieter Prins, de zoon van kaaskoper Cornelis Prins. Na de dood van Pieter Prins werd Jan Laan eigenaar (1868 volgens gemeentearchief, 1865 volgens HGW) en dreef er de kaashandel van Wessanen & Laan in. Jan Laan gaf het de naam Gouda, daarvoor heette het dus De Houttuinen. in 1901 werd gekocht door Cornelis Heekelaar voor zijn verfhandel.

Het gemeentearchief meldt:

“in 1921 verkocht aan Johan de Boer Dz., koopman in chemicaliën, het is een tijdlang een smederij geweest, waarna het in 1937 eigendom werd van Pieter Paarlberg, groentehandelaar. Deze verkocht het in 1942 aan Gerrit Beers handelaar in groente en aardappelen, daarna is het aan allerlei bedrijven verhuurd. L

 

De Geveltoerist op de kaart

We hebben nu al: huisdokter, speeltuinvereniging, basisschool, een auto- lak- en spuitinrichting, RK jongensschool, school met den bijbel, kleuterschool, papier-pakhuis, kaaspakhuis, badhuis, café, hotel, kaas-, kleding-, groente-, levensmiddelen-, fietsen- en meubelwinkel, garage, weeshuis, een jongelings vereeniging, kerk, muziekhandel, ziekenhuis, apotheek, juwelier, loodgieter, slijperij, thank-you-muurtje, gemeentehuis, polderhuis, torpedo bergingsvaartuig, gemaal, bakkerij, melkinrichting en zuivelfabriek, slagerij, cantine, drukkerij, papiermagazijn, sigaren-, kaas-, verf-, zeep-, veevoeder-, essence-, stijfsel- en machine-fabriek.

Verken alle gevels uit onze serie op de kaart hieronder of klik rechts boven in het venster om de kaart in een grote versie te zien. Bij elke plek is een foto opgenomen en de link om naar het verhaal achter de foto te gaan.

Ook een gevel die de moeite waard is? Stuur ze aan De Orkaan.

Bekijk hier alle afleveringen van De Geveltoerist.