De Orkaan blijft omhoog kijken. Waar zien we de oude bestemming op de gevel? Erfgoed is vooral goed kijken.
Deze week: het Polderhuis, Zuideinde 33-35, Oostzaan.
Het Polderhuis – de eerste Oostzaanse gevel op De Geveltoerist – stamt uit 1925. Dat jaartal en ‘Polder Oostzaan’ staan nog steeds op de gevel. Het is één van de negen Oostzaanse wereldwonderen.
Het is nu een woonhuis maar werd gebouwd als onderkomen voor de hoogheemraden, het polderbestuur. Het werd gebouwd in zakelijk expressionistische stijl. In de glas-in-loodramen zijn nog gemeentewapens te zien. Welke wapens dat zijn is op de foto niet goed te zien, rechts onder zou het wapen van Oostzaan kunnen zijn. Ook het wapen van Oostzaandam moet in een van de ramen te zien zijn. Die ramen zaten echter niet in het oorspronkelijke gebouw.
Op onderstaande vooroorlogse foto uit het gemeentearchief van Zaanstad staat links het polderhuis en rechts het N.H. Weeshuis.
“Op 29 november 1930 kreeg het Polderhuis een geschenk van de heer Jac. J. Koeman, oud-Zaandammer en woonachtig te Loosdrecht. Deze had al op 17-jarige leeftijd een schilderij geschilderd voorstellende de drie watermolens van de Polder (De Waker, De Droomer en De Slaper) en koeien. Een prachtig Hollands landschap. Het molenmuseum had al eens een bod gedaan van fl. 1500,00, maar de heer Koeman is daar niet op in gegaan.”
Waar dat schilderij gebleven is, weten we niet. Maar wel dat het Molenmuseum een ets van Koeman van de Slaper en de Dromer in bezit heeft.
Onder een ongedateerde (maar vroege) foto uit een wandelroute die de gemeente Oostzaan in 2013 uitbracht, in de tekst wordt ook gewag gemaakt van de glas-in-loodramen, maar deze ontbreken op de foto. De dakopbouw en de nieuwe ramen zijn dus van later datum. Het zakelijk expressionisme is hieronder veel beter te zien. De bouwstijl zette zich af tegen het overdadige van de Amsterdamse School. Het beleefde z’n hoogtepunt tussen 1920 en 1935.
Hieronder nogmaals het huidige Polderhuis.
De Geveltoerist op de kaart
We hebben nu al: huisdokter, speeltuinvereniging, basisschool, RK jongensschool, school met den bijbel, pakhuis, badhuis, café, hotel, kaas-, kleding-, groente-, levensmiddelen-, fietsen- en meubelwinkel, weeshuis, een jongelings vereeniging, kerk, muziekhandel, ziekenhuis, gemaal, gemeentehuis, polderhuis, torpedo bergingsvaartuig, gemaal, bakkerij, cantine, drukkerij, papiermagazijn, sigaren-, kaas-, verf-, zeep-, veevoeder-, essence-, stijfsel- en machine-fabriek.
Verken alle gevels uit onze serie op de kaart hieronder of klik rechts boven in het venster om de kaart in een grote versie te zien. Bij elke plek is een foto opgenomen en de link om naar het verhaal achter de foto te gaan.
Ook een gevel die de moeite waard is? Stuur ze aan De Orkaan.
