Iedereen kent het, hier werd de Sint ontvangen… maar er werd ook getrouwd en vooral veel vergaderd: het voormalig gemeentehuis van Zaandam.

Tussen 2017 en 2020 plaatsten we 100 (honderd!) keer een aflevering van de Geveltoerist: De Orkaan (vaak een Orkaan-lezer) keek omhoog en zag een oude bestemming op de gevel. Erfgoed is vooral goed kijken. We zien nog steeds veel gevels met een geschiedenis. Vanaf juni 2024: The Return of The Geveltoerist!

Gemeentehuis Zaandam

Voordat Zaanstad (een gemeente die helemaal geen ‘stad’ is natuurlijk) zichzelf een ‘Stadhuis’ aanmat, was er in elke gemeente een eigen gemeentehuis. Die staan er nog allemaal, en de meesten zijn nog herkenbaar als gemeentehuis. Op de gevel van het voormalige gemeentehuis staat het wapen van Zaandam. Nadat Zaanstad een feit was, kon er nog een tijdje van het gemeentehuis gebruikt gemaakt worden, zo was het nog enkele jaren een officiële trouwlocatie. Daarna kwam onder meer Theater De Burcht erin. Nu huist er een advocatenkantoor in het gebouw.

Ansichtkaart, 1971
Gemeentehuis, 1935 (Gemeentearchief Zaanstad)
College van B&W in 1914 in vergaderkamer in gemeentehuis.

De Geveltoerist op de kaart

We hebben nu al: huisdokter, speeltuinvereniging, basisschool, een auto- lak- en spuitinrichting, RK jongensschool, school met den bijbel, kleuterschool, papier-pakhuis, kaaspakhuis, badhuis, snackbar, café, hotel, kaas-, kleding-, groente-, mode-, levensmiddelen-, supermarkt, baby-zaak, fietsen- en meubelwinkel, garage, schildersbedrijf, weeshuis, een jongelings vereeniging, kerk, synagoge, muziekhandel, ziekenhuis, apotheek, sigarenwinkel, juwelier, loodgieter, slijperij, thank-you-muurtje, watersnood-herinnering, gemeentehuis, polderhuis, warenhuis, rusthuis, torpedo bergingsvaartuig, verzekeringskantoor, gemaal, flatgebouw, bakkerij, melkinrichting en zuivelfabriek, slagerij, krantengebouw, cantine, drukkerij, papiermagazijn, sigaren-, kaas-, verf-, zeep-, veevoeder-, essence-, stijfsel- en machine-fabriek, zwembad, kindertehuis.

Verken alle gevels uit onze serie op de kaart hieronder of klik rechts boven in het venster om de kaart in een grote versie te zien. Bij elke plek is een foto opgenomen en de link om naar het verhaal achter de foto te gaan.

Bekijk hier alle afleveringen van De Geveltoerist.

Door Piet Bakker. Foto 2024: Bert Versteeg. Foto’s 1914 en 1935: Gemeentearchief Zaanstad.