Een aantal weken geleden speelde voetbalclub AZ de bekerfinale tegen Vitesse. De Alkmaarders wisten de beker niet mee naar huis te nemen.

In 1925 lukte dat de Zaandamsche Football Club ZFC, één van de Zaanse voorgangers van AZ, wel.

Door: Sander Wegereef

“De Hollandsche Cup-Final heeft toch nog maar niets gemeen met den wedstrijd van gelijken naam in Engeland. De belangstelling Zondagmiddag op het U.V.V. terrein was niet overgroot en de afwezigen hebben niet veel gemist. Z.F.C., hoewel lang niet onberispelijk spelend, was als ploeg veel beter en vertoonde technisch vooral superieur spel.”, aldus het enigszins zuinige commentaar in één van de landelijke kranten daags na de wedstrijd.

Het Nederlandse voetbalbekertoernooi was bedacht tijdens een bondsvergadering in Den Haag op 15 januari 1898. De Nederlandsche Voetbalbond NVB (later) KNVB, besloot een toernooi voor bondsverenigingen te organiseren. Door ondernemer Hak Holdert (De Telegraaf) werd een beker beschikbaar gesteld, de zogenaamde Holdertbeker (die in de verste verte niet doet denken aan de huidige ‘denneappel’, zoals de KNVB-beker vandaag de dag wordt genoemd). In 1925 deden twee Zaandamse clubs mee aan het bekertoernooi: ZVV, dat al in de tweede ronde werd uitgeschakeld, en ZFC, dat via wedstrijden tegen Velox (Utrecht), ODE (Amsterdam), Schoten (Haarlem) DOTO (Deventer) AGOVV (Apeldoorn) en Excelsior (Rotterdam) de finale wist te bereiken.

Op maandag 1 juni, 2e Pinksterdag 1925, trok de ZFC, vergezeld van een honderdtal supporters, naar de Utrecht om daar de finale van de KNVB-beker te spelen tegen Xerxes uit Rotterdam. Ondanks de meegereisde de Zaanse supporters was de publieke belangstelling gering. Het voetbal had in die tijd nog niet de landelijke exposure die het vandaag de dag heeft.

De aanwezige toeschouwers zagen hoe de beide elftallen zich opstelden op het veld van UVV; ZFC in hun bekende rood-witte shirts, Xerxes in blauw-wit gestreepte tenues. De Zaandammers speelden de eerste helft met de wind en de zon in de rug. Ze gingen onmiddellijk in de aanval en ze ontwikkelden een snel en enthousiast spel. Al na twee minuten spelen kreeg ZFC-speler Hoogmoed de bal toegespeeld en van 20 meter afstand schoot hij hard op het doel. Xerxes keeper Voskuijl zat er wel aan, maar toch verdween de val over de doellijn; 1-0 voor ZFC!

De voorhoede van de Rotterdammers had niet veel in te brengen en de ZFC-aanval wist herhaaldelijk door goed combinatiespel de Rotterdamse verdediging te passeren en gevaar te stichten voor het Xerxes-doel. Al na een kwartier spelen wisten de Zaandammers hun overwicht om te zetten in een 2-0 voorsprong. Potse profiteerde van een misverstand de Rotterdamse achterhoede.

Daarna moest de Zaandamse doelman De Vries af en toe ook eens handelend optreden. De Rotterdammers werden sterker, maar de aanvallen “waren te onbenullig opgezet om succes te hebben.” Toch wist Xerxes, met behulp van Van Rooij de achterstand te verkleinen tot 2-1.

Aangemoedigd door dit succes begonnen de Rotterdammers iets meer van zich af te bijten. De aanvallen waren echter niet zo gevaarlijk, dat de ZFC-verdediging ervan in de problemen kwam.

Langzamerhand kregen de Zaandammers weer de overhand en het mooiste doelpunt van de middag kwam voor uit een aanval van Van ’t Kaar, die de bal naar Bakker verzond. Hij speelde de bal door naar Colette, die de bal op zijn beurt doorgaf aan Potse. Hij zette voor op Schoen, die met een vinnig schot de bal in het vijandelijke doel deed belanden: 3-1! En dat nog vóór de rust!

Na de rust kwam Xerxes het beste uit de kleedkamers. Hun kogelde de bal “hard over de deklat.” De Rotterdammers doken nog enkele malen gevaarlijk op voor het doel van De Vries, maar die wist de harde schoten te pareren. Daarmee leek Xerxes zijn kruit te hebben verschoten, want al snel had de ploeg niks meer in te brengen tegen ZFC. Schoen wist opnieuw de Rotterdamse verdediging te passeren en de stand op 4-1 te brengen, waarna Potse kort daarop de 5-1 binnen schoot. “Dankzij de hulp van Vrouwe Fortuna” bleef Xerxes een grotere nederlaag bespaard.

Onder groot gejuich van de Zaanse supporters, die hun rood-witte vlaggen ontrolden, floot scheidsrechter Vrugt voor het einde van de wedstrijd. Vlak daarna werd aanvoerder Haverlag op de schouders getild. Door de supporters en zijn medespelers werd naar de kleedkamer gedragen. Daar ontving hij na enkele hartelijke woorden van bondsbestuurder De Haan de beker. Voor het eerst in de geschiedenis ging de NVB-beker mee naar Zaandam! Alle spelers ontvingen tevens een miniatuurbekertje als herinnering aan deze glorieuze overwinning. Hierna spraken Hoorn en Haverlag namens ZFC nog enkel dankwoorden richting het bondsbestuur.

Bij thuiskomst in Zaandam werd de ploeg opgewacht door een enthousiaste mensenmenigte: “Wat een geweldige menschen massa was om half elf op het Stationsplein aanwezig toen de Z.F.C. ploeg arriveerde. Met donderend gejuich werden zij begroet. In optocht ging het toen over het Rustenburg en den Hoogendijk naar Tivoli. Het is een waardig slot voor Z.F.C., het winnen van den N.V.B. beker, waarom een 130 vereenigingen hebben gestreden. Zie hem nu in Zaandam te houden Z.F.C.”, aldus de Assendelftsche Courant.

Logo boven komt van voetballegends.nl En voor wie dol is op de cijfers: leest deze pagina!