De sloop/nieuwbouwplannen voor de Peperstraat en Beatrixflat ontwikkelen zich tot een hoofdpijndossier waar Zaanstad nog lang onder gebukt zal gaan.

Zelden is er meer verzet tegen een bouwplan vanuit de bewoners gekomen, en zelden moeten raadsleden en B&W zich ongemakkelijker hebben gevoeld over het proces, “Ik schaam me kapot” zei POV-raadslid Perry van der Velden aan het einde van een 4 uur en 33 minuten durende inspraakronde bij het Zaanstad Beraad waarvoor 17 insprekers zich hadden opgegeven.

En hij was niet de enige. De avond duurde ook erg lang – een record volgens ons – omdat de raadsleden veel vragen hadden. Aan een inhoudelijke bespreking kwam de raad niet meer toe. Dat moet volgende week. Of het raadsvoorstel op de 14e rijp is voor stemming was bij veel fracties de vraag. De vragen die ze nog hadden en de hoeveelheid informatie die ze kregen, maakten dat niet iedereen dacht dat ze er op de 14e “een klap op konden geven”. Wethouder Krieger zat 4,5 uur te luisteren en mee te schrijven, hij beloofde snel een Raadsinformatiebrief over het dossier naar de raad te sturen.

Wat zijn de belangrijkste problemen?

1. Participatie

Inspreekster Marion Jongert: “met ons is niet gesproken”

Eigenlijk was iedereen het er over eens: de participatie bij dit project was een wassen neus. Bewoners en omwonenden waren niet, onvoldoende of te laat op de hoogte gebracht. Van echte participatie was geen sprake. Bewoners voelden zich door ontwikkelaar Accres voor het blok gezet en door de gemeente in de steek gelaten. Inspreker Wouter Meulensteen:

“We stuiten op een muur van onbegrip, gesprekken worden afgewezen, informatieverzoeken worden genegeerd, voor voor informatiebijeenkomsten worden we niet uitgenodigd, brieven komen niet aan, het vertrouwen is weg.”

Pablo Kuipers, lid klankbordgroep MAAK.Zaanstad Centrum Oost:

“Wat is er gebeurd met alle toezeggingen op het gebied van MAAK? De Klankbordgroep is op geen enkele manier meegenomen in het proces. Een ‘brede participatie’ is verplicht en is toegezegd, alleen dan kan er doorgepakt worden naar de planfase. Private en publieke belangen lopen door elkaar. het ‘Plan van Eisen’ had nooit aan de raad mogen worden voorgelegd, de basis van het ruimtelijk plan is discutabel.

Brede en constructieve participatie is vereist. De gemeenteraad moet daar op toezien. Het is nu in strijd met Omgevingswet. Zeg ‘nee’ tegen dit planologisch misbaksel.”

Waarom Kuipers niet werd uitgenodigd om mee te praten, wist hij niet precies, maar hij had wel een idee:

“Er wordt verwacht dat er tegenstand komt en er is geen draagvlak, vandaar dat de participatie buiten de deur wordt gehouden, we mogen niet met andere klankbordgroepen praten: verdeel en heers.”

2. Rechtszaken

Bewoners kondigden aan alle middelen te gaan inzetten om de sloop tegen te houden. Eerst bij Zaanstad zelf en daarna bij de rechter. Niet alleen tegen de gemeente (bestemmingsplan, vergunningen) maar ook tegen Accres als die huurders gedwongen wil gaan uitzetten (Joan Kelderman: “dat gaat nog jaren duren”). Of Accres dat kan zonder juridisch eigenaar van de panden te zijn is nog maar de vraag. Ook bewoners van de Bloemgracht (zie punt 3) overwegen naar de rechter te stappen.

Joan Kelderman van Tegen de Sloop:

“wij gaan naar de rechter en ervoor zorgen dat er niet gesloopt wordt.”

Kuipers heeft ook een WOB-verzoek ingediend om de informatie over een WWI-subsidie boven tafel te krijgen, het is ‘achterkamertjes-politiek’ volgens hem, “de gemeente heeft dit ten onrechte geheim gemaakt.”

3. Bloemgracht

Het leek veel raadsleden te verrassen: ook bij bewoners van de Bloemgracht zijn bezwaren. Namens 35 bewoners werd een petitie ingediend waarin tegen hoogbouw (tot 19 meter) op het parkeerterrein (bij bushalte) werd gepleit. Hoogbouw zou de tuinen in de schaduw zetten, bouwwerkzaamheden zouden hun funderingen aantasten en ze vreesden een waardevermindering van hun huizen. De nu al hoge parkeerdruk in de wijk zagen ze nog verder toenemen.

In de intentieovereenkomst tussen Zaanstad en Accres is wel sprake van een ‘recht op overpad’ maar of dat voor de woningen aan de Bloemgracht geldt, is niet duidelijk. De bewoners bleken niet op de hoogte van deze clausule te zijn.

4. Extra woningen

Speerpunt van de woordvoerder van Accres was de bouw van 400 extra woningen. Ook de gemeente hamert voortdurend op dit aantal. Een goochelkunstje aldus vertegenwoordigers van bewoners, omwonenden en architect Paul Carree die o.a. namens Zaans Erfgoed insprak. Ook bij renovatie komen er woningen bij omdat er kantoren en winkels omgezet worden in woningen. Bovendien voorziet het plan in bouwen op locaties waar nu niets staat: achter het eerste woonblok naast de Beatrixflat en op het parkeerterrein bij de bushalte. Die woningen komen er gewoon bij.

Carree vond het noemen van aantallen misleidend, het zou volgens hem om woonoppervlakte moeten gaan, omdat er nu veel kleine appartementen komen, lijkt het vooral meer. Het bouwen van tweekamerwoningen vond hij riskant, “dan kom je later in de problemen”. Bewoner van Bloemgracht Marion Jongert: “er komen 550 onleefbare hokken aan de Peperstraat.”

Inspreekster Lisette Kelderman: “u wordt een worst voorgehouden met dit onzalige plan.”

5. Sociaal plan / terugkeren

Her sociale plan vond geen genade bij de bewoners. Zij hadden het idee dat Zaanstad hier haar verantwoordelijk over de schutting bij Accres gooide die het weer uitbesteedde bij de Sabo-groep. En hun ‘hulp’ bestond er vooral uit de bewoners te wijzen op Woningnet, Funda en Rooftrack, “alsof we dat niet zelf kunnen”. Het aanbod daar was minimaal aldus bewoners, zonder urgentie kwam je nergens, en lang niet alle bewoners kregen die. Mevrouw J. Wintraecken, vertegenwoordiger van Accres bleef het herhalen:

“wij zijn geen woningcorporatie, herhuisvesting is zorgvuldig voorbereid, alle huurders binnen jaar nieuwe woning, terugkeer is mogelijk, het social plan is in lijn met kaderafspraken, en rechtmatig en wettelijk.”

Dat verbaasde de bewoners die bij de eerste informatiebijeenkomst te horen zouden hebben gekregen dat ze gezien de nieuwe prijzen voor de appartementen waarschijnlijk niet in aanmerking zouden komen voor terugkeer. Hoe hoog de prijzen zijn is onbekend.

“de mogelijkheid om terug te komen is meteen de grond ingeboord door Accres: je moet wel een heel hoog inkomen hebben om hier terug te komen”

6. Scheefhuurders

“Ik word voor de vijfde keer dakloos” aldus Robin Woudt die net teveel verdient voor sociale huur maar te weinig om een hypotheek te krijgen.

SP’s Evert Hartog vroeg het aan Accres: “wat gebeurt er met ‘scheefhuurders’ die net boven de inkomensgrens zitten”. Het antwoord: “zij kunnen vrije sector bij corporaties huren of kopen, Accres gaat tijdelijk overbruggen met max. € 500 max per maand.”

Volgens de bewoners is dat geen reële optie, het aanbod zou er gewoon niet zijn. Inspreker mevrouw De Kraaij:

“ik ben weggepest uit de Peperstraat, we kregen te horen in Q3 2021: er wordt gesloopt, Accres voelde ik in mijn nek hijgen, er is geen vangnet voor bewoners, geen aanbod voor scheefhuurders.”

7. Renovatie

“Waarom, waarom, waarom, dat is de vraag” verzuchte inspreekster mevrouw C. Kelderman.

De huurders willen helemaal geen sloop. Zij vinden dat renovatie zeer goed mogelijk is, en dat deze optie ten onrechte door Accres wordt afgewezen. Er zouden ook al eerdere plannen daarvoor zijn ontwikkeld. En ook met renovatie is de wijk prima groener te maken en kan het autoverkeer worden teruggebracht.

Bij renovatie kan de Beatrixflat behouden worden, architect Paul Carree:

“sloopplan walst over eerdere visies en waarderingen van Beatrixflat heen, en goochelt met cijfers over nieuwe woningen, het behoud van de Beatrixflat is heel goed mogelijk”

8. Parkeren / Brucht

In de plannen wordt een link gelegd tussen de sloop/nieuwbouw aan de Peperstraat en de ontwikkeling van de Burcht, die zou ‘vrijgespeeld’ worden worden door de nieuwe parkeergarage onder de Peperstraat. Die zaken zijn met elkaar verknoopt, Pablo Kuipers, lid van de klankbordgroep MAAK.Zaanstad Centrum Oost was daar duidelijk over: “als u ja zegt tegen dit plan, gaat u ook akkoord met de ontwikkeling van de Burcht.”

De aantallen worden hier wel een dingetje. Aan de Peperstraat komen 560 woningen terwijl in de parkeergarage maar ruimte is voor 370 auto’s. Ook bezoekers, buurtbewoners en alle mensen die nu op de Burcht parkeren moeten daar hun auto kwijt. Dat lukt alleen op papier. Inspreker dhr De Wit: “parkeren wordt een ramp, het is een onzalig plan.”

9. De architect

Bij de rol van Sjoerd Soeters (de “knuffelarchitect’ aldus een inspreker) werden vragen gesteld. Paul Carree was verbaasd:

“De schets van Soeters (twee woontorens) werd plots in beton gegoten”

Een duidelijk gevalletje van “belangenverstrengeling” aldus een andere inspreker.

10. Vertrouwen

Het grootste probleem voor Zaanstad is dat het vertrouwen in de gemeente volledig is verdwenen, de gemeente kreeg een dikke onvoldoende op alle punten, maar vooral bij de participatie. Inspreekster mevr. De Kraaij: “de gemeente heeft niks gedaan”.

Inspreekster Sophia Lopez Cardozo van de Klanbordgroep:

“huurders hebben geen enkel vertrouwen in B&W van Zaanstad, die houdt zaken geheim, leeft eigen protocollen niet na, informeert raad en bewoners niet volledig, er wordt niet gebouwd voor ons, het is om te huilen.”

Alles is hier nog eens terug te kijken.

Ons Peperstraat-dossier.

Een selectie uit Twitter: