Thijs Box, de directeur van Citymarketing Zaanstreek is opgestapt. Een nieuwe tegenvaller voor de organisatie die al eerder te maken kreeg met een vernietigend evaluatierapport.
In het rapport van LAgroup wordt geconstateerd dat de overkoepelende Stichting Marketing Zaanstreek (SMZ) geen heldere strategie en geen duidelijke doelen heeft en nauwelijks op haar prestaties kan worden afgerekend. Het draagvlak voor SMZ neemt af, ze is niet professioneel en geen serieuze partner, aldus het rapport.
De resultaten van Citymarketing zijn niet te meten omdat de doelen van Citymarketing – opgericht in 2010 – pas in 2020 of 2030 gerealiseerd moeten zijn. Dat is een onrealistische termijn aldus LAgroup. De doelen zijn ook nog zo geformuleerd dat de invloed daarop van Citymarketing nauwelijks te meten is.
Brandmanagers
Citymarketing versleet binnen vier jaar drie brandmanagers/directeuren: Eduard Dirkzwager van oktober 2010 tot juni 2013, Karin Hagelstein van augustus tot december 2013 als interim en Thijs Box die in januari 2014 aantrad. Er is nog geen opvolger.
Thijs Box stelt dat het rapport inderdaad voor hem een duidelijk teken is geweest.
“Ik heb geprobeerd in anderhalf jaar Citymarketing op de kaart te zetten met een klein budget. De conclusie van het rapport is duidelijk: Stop ermee of neem het serieus. B&W heeft rapport gezien en dan moet het nog door de raad.”
Die lange procedure met een onzekere afloop heeft Box doen besluiten naar een andere baan uit te kijken. Hij is inmiddels in dienst bij de gemeente Almere.
Gouden Zaanmaker
Het LAgroup rapport hekelt ook de bestuursstructuur van SMZ. Bedrijven kunnen zich inkopen als ‘Gouden Zaanmaker’ voor € 20.000 en krijgen daarmee een bestuursfunctie. Het bestuur bestaat uit de grote sponsors Zaanstad, AH Rabobank, Forbo, Parteon en Taets.
Daarnaast zijn er ‘partners’ (die betalen tussen de € 750 en € 7.500): Croklaan, PDZ, de Bedrijvige Bij, Zaans Medisch Centrum, Lassooy Design, Woordenschat tekstbureau, Café de Fabriek, de Zaanse Schans, Rodi Media en Islant. Maar “aantal partners dat SMZ in de jaren sinds haar start aan zich wist te binden, is beperkt .” In 2014 kreeg SMZ € 25.000 om nieuwe partners en dus inkomsten te generen, het leverde € 5.000 op…
Inspanningsverplichting
Dankzij hun bijdrage worden partners vermeld op de website en ze hebben het recht om een ‘Zaanmaker’ aan te wijzen (affiche bij station Zaandam en vermelding in magazine). Bovendien is er een “inspanningsverplichting van SMZ om in te kopen bij de partner.”
Iinspanningsverplichting betekent bijvoorbeeld dat het grafische werk verzorgd wordt door ‘partner’ Lassooy Design. Het Citymarketing-congres werd gehouden bij ‘gouden’ partner Taets – “een ‘barter-deal’ volgens Box, wat inhoudt dat het bedrijf betaalt in natura – dus het aanbieden van congresruimte. Barter-overeenkomsten zijn talrijk bij SMZ, wat betekent dat men diensten en producten bij partners af moet nemen.
Op die manier verdelen de partners en het bestuur niet alleen hun eigen geld onder elkaar, maar ook dat van de gemeente – de belangrijkste subsidiegever. Wel een barter-deal maar niet per definitie de beste deal.
Dubbele petten
LAgroup vindt ook dat het onjuist is dat de burgemeester voorzitter van SMZ is omdat de gemeente zelf de grootste subsidiegever is en dus eisen moet stellen aan Citymarketing, dus aan de burgemeester zelf. Risico van “dubbele petten” aldus het rapport.
Citymarketing heeft niet alleen te maken met een bestuur bestaand uit belanghebbenden, er is ook uitgebreide ambtelijke bemoeienis van de gemeente:
“vanuit drie afdelingen hebben tien verschillende medewerkers te maken met (een bepaald aspect van) de stichting.”
Geen jaarverslagen beschikbaar
Welke personen er in het bestuur zitten en wat de inkomsten en uitgaven zijn is overigens niet bekend. Volgens Thijs Box is er wel een jaarverslag over 2014 maar dat is niet openbaar gemaakt. Ook andere jaarverslagen ontbreken. De gemeente kon ook geen informatie leveren over de bestuurssamenstelling.
De hele informatievoorziening is betrekkelijk belabberd. Bij de Kamer van Koophandel staat de Stichting nog ingeschreven op het Bannehof terwijl in de partnerbrochure Karin Hagelstein nog als aanspreekpunt wordt genoemd (sinds december 2013 weg bij SMZ).
LAgroup:
- De inzichtelijkheid van informatie en relevante documenten is zowel bij gemeente als bij SMZ uitermate beperkt. Er ontbreekt een heldere structuur en een consistente verslaglegging. Daarnaast zijn er veel documenten die niet op elkaar aansluiten.
- De jaarverslagen met daarin de financiële verantwoording van SMZ geven geen duidelijk beeld waaraan de middelen zijn besteed.
Beperkte middelen?
Die middelen zouden beperkt zijn, maar in de praktijk valt dat nogal mee. Uit het rapport: “De gemeente Zaanstad brengt in 2010 een financiële bijdrage van € 211.000 in en over de vervolgjaren tot en met 2013 jaarlijks een bijdrage van € 250.000. Beginnend vanaf 1 juli 2010 betaalt de gemeente de helft van € 170.000.”
Daarnaast kwam er “€ 10.000 van de gemeente Oostzaan en € 16.200 van de gemeente Wormerveer“ (moet waarschijnlijk Wormerland zijn).
Het overzicht van ‘publieke gelden’ staat hieronder.
Dan waren er nog inkomsten van de gouden, zilveren en bronzen partners. € 50.000 in 2010, € 120.000 in 2011 en € 140.000 in 2012 en 2013. In 2014 kwam € 82.000 binnen. In dat laatste jaar is er ook ruim € 50.000 in barter-deals (in natura) binnengekomen.
Totaal kreeg SMZ in de afgelopen jaren € 1,3 miljoen van Zaanstad, Oostzaan en Wormerland, ruim € 1,1 miljoen kwam uit Zaanstad (de verdeling tussen Oostzaan en Wormerland in 2012 en 2014 niet geheel duidelijk, samen doneerden ze in die jaren resp. € 30.000 en € 16.000 – zie tabel hierboven).
Promotie, PR en communicatie
De inkomsten varieerden van € 50.000 in het beginjaar tot ruim € 440.000 in 2013. Verreweg de grootste bron van uitgaven was “promotie, PR en communicatie” (€ 220.000 in 2013) maar het is onduidelijk hoe de details van die post zijn.
Op de tweede plaats komt ‘brandmanagement’ (personeel?) met € 161.000 wat voor twee parttimers aanzienlijk is. Box was namelijk directeur voor twee dagen per week. Daarnaast was er een assistent brandmanager, ook voor 16 uur per week.
Het College van B&W was opmerkelijk genoeg in haar nopjes met de evaluatie door de LAgroup: “Het college wil de Zaanse kracht beter tot zijn recht laten komen door de aanpak van evenementen, toerisme en streekmarketing met elkaar te verbinden. Dit sluit aan bij de uitkomsten uit de evaluatie van de werkwijze en resultaten van de Stichting Marketing Zaanstreek.”
Dus niets over de curieuze bestuursstructuur en de rol van de partners, niets over de rol van de burgemeester, niets over de vage doelstellingen en niets over magere verslaglegging…
De echte marketeers zijn bvb een hotspot Wormerveer en winkeliersverenigingen, maar niet organisaties als citymarketing Zaanstreek. Deze clubs worden voor een onvoorstelbare hoeveelheid gemeenschapsgeld, door de gemeente Zaanstad ingehuurd met een hoop mooie verhalen. Kortom de Zaanse burger kan die dure bobo's weer betalen Ik las destijds eens dat die vorige voorzitter Dirkzwager hier helemaal niet woonde.
Hij woonde er niet maar dat deed niets af aan zijn liefde en inzet voor de Zaanstreek waar hij was geboren en getogen.
Volgens mij moet het begrip citymarketing in Zaanstad worden vervangen door Zaandam-marketing. De overige winkelkernen zijn voor hun marketing en promotie afhankelijk van het 'toeval'van retailers die gemotiveerd zijn om hun markt te promoten en daarvoor plannen te maken en uitvoeren. Dat zijn de echte Zaanmakers. Niet te verwarren met de Naamgenoten die zich voor veel geld verzekerd hebben van een plaatsje in de gemeentelijke etalage en daar als Praatjesmakers te kijk zijn gezet door de LAgroup.