Het was een omslachtige redenering, maar volgens wethouder Gerard Slegers (CDA) zou het kunnen lukken: de busbrug tussen Westerkoog en Westerwatering zorgt voor meer verkeer en meer stikstof. Dat mag niet, maar dat kan je compenseren met stikstof die ergens anders niet wordt uitgestoten. Omdat de Meneba-fabriek in Wormerveer 10 jaar geleden sloot en dus geen stikstof meer uitstoot kan die ‘ruimte’ gebruikt worden om de busbrug aan te leggen.

Het is niet alleen omslachtig, het is waarschijnlijk ook niet toegestaan. Deskundigen die in NRC aan het woord komen, stellen dat “het hergebruik van stikstofrechten van gesloten of gestopte bedrijven (…) om bouwprojecten te laten doorgaan, vermoedelijk niet [zijn] toegestaan volgens de Wet natuurbescherming.”

Oude – en niet meer gebruikte – rechten inzetten om woning- en wegenbouw te realiseren valt onder het zogenaamde ‘extern salderen’ waarbij 70 procent van verdwenen stikstofuitstoot ingezet kan worden om nieuwe wegen aan te leggen of woningen te bouwen. Volgens de deskundigen die in NRC aan het woord komen, kan dat hier niet omdat er ‘netto’ geen stikstoftoename mag zijn, dat wil zeggen dat er geen lange periode tussen de gestaakte en de nieuwe activiteit kan zitten.

Brokking

De Provincie Noord-Holland – die de natuurvergunning uitgeeft als er geen stikstofprobleem is – heeft al eerder in Zaanstad met behulp van ‘oude’ rechten een woningbouwproject een vergunning gegeven. Het ging volgens NRC om het project Brokking in Wormer (dat moet Wormerveer zijn) waarbij de appartementen in de nabijheid van het Wormer- en Jisperveld gerealiseerd zijn door te verwijzen naar veevoederfabriek Brokking die weliswaar al 20 jaar dicht was, maar die nu geen stikstof meer uitstoot.

Brokking had echter helemaal geen vergunning om stikstof uit te stoten, omdat stikstof destijds helemaal geen issue was. De omgevingsdienst Noord-Holland Noord heeft vervolgens z’n uiterste best gedaan om te berekenen hoeveel stikstof Brokking in 1976 zou hebben uitgestoten, daar hadden ze vast een vergunning voor gekregen en omdat ze nu niks uitstoten kon het complex gebouwd worden.

Dat ging dus om ‘intern’ salderen omdat oud en nieuw op dezelfde plek zaten, maar niet van ‘netto’ minder uitstoot omdat Brokking al jaren helemaal niks meer uitstootte.

Lobby

Bij de busbrug/Meneba gaat het om twee projecten die ook nog eens op verschillende plekken liggen en die niks met elkaar te maken hebben. De eigen regels van de Provincie op het gebied van extern salderen zijn overigens duidelijk, het mag alleen als er “een directe samenhang tussen de intrekking van de toestemming voor de saldo-gevende activiteit en de verlening van de natuurvergunning voor de saldo-ontvangende activiteit.” bestaat. Die is er hier dus niet.

Toen Slegers zijn plannetje aan de raad voorlegde in november 2021 zei hij: “wij zijn bezig met een oplossing daarvoor in de naam van Meneba”. Melchior Mattens van de PvdD had daar toen al een hard hoofd in:

“En ik heb de wethouder vorige week [tijdens een Zaanstad Beraad] met grote verbazing aangehoord dat er nu naar Meneba wordt gekeken om daar stikstofruimte vandaan te gaan halen. En ik wil bij deze nogmaals uitspreken dat die stikstofruimte die daar op papier bestaat of zou ontstaan, dat die absoluut hier niet voor gebruikt kan worden.”

Mattens nu: “Ik zei dat omdat er toen net een uitspraak van de rechtbank was over de Amercentrale in Geertruidenberg waar een vergunning op dezelfde gronden ten onrechte was verstrekt. Slegers krijgt die busbrug niet open. Het enige wat hem rest is een lobby richting Provincie en het Rijk. Maar die nieuwe busbrug met alle extra verkeer ligt te dicht bij het Natura2000-gebied Westzijderveld.”

De zaak bij de Amercentrale was aangespannen door Johan Vollenbroek van Mobilisation for Environment (MOB).

Wethouder Slegers beloofde op 9 november 2021 ‘binnenkort’ een raadsinformatiebrief over de situatie naar de raad te sturen, “en dan gaan we zo snel als mogelijk verder met het proces om de busbrug echt ASAP open te krijgen.”