De Thorbeckeweg-tunnel? Nieuwbouw op Provily Slibkuil? Warmtenet? Bouwen op De Hemmes? Ecolodges in het Twiske? Nieuwe Sporthal in Wormer? De verhuizing van de Kraaien? Grote kans dat die projecten ernstig vertraagd worden.
Veel bouwplannen in de Zaanstreek worden geraakt door de uitspraak van de Raad van State over het Programma Aanpak Stikstof (PAS).
Wethouder Muinnikendam schrijft aan de raad van Zaanstad: “Alleen projecten met een vergunning die onherroepelijk is, worden volgens de minister niet getroffen. Voor alle andere projecten moet een nieuwe voortoets en eventueel een beoordeling plaatsvinden.”
Dat betreft bijvoorbeeld bouwprojecten waarvoor nog geen definitief bestemmingsplan is. Ook als er nog bezwaren lopen is het plan nog niet definitief. Dat zou in Zaanstad bijvoorbeeld gaan om en deel van de 16 top-bouwlocaties (o.a. Hemmes, Bannehoven, Hembrug, Provily Slibkuil, Overtuinen, Houthavenkade), de ingebruikname van de biomassacentrale, de Meneba-plannen, Achtersluispolder, de vernieuwing van de Thorbeckeweg en de nieuwe tunnel, de aanpak van de A7 (Corridor) en de A8-A9-verbinding.
Zelfs de verhuizing van hockeyclub De Kraaien zou vertraagd kunnen worden. Daartegen loopt nog een procedure. De Partij voor de Dieren schreef op Twitter dat de verhuizing een ‘doodlopende weg’ was (foto boven is uit hun tweet).
Wat’s PAS?
Het PAS kan niet meer gebruikt worden om aan te tonen dat een plan voldoende compensatie voor stikstof-uitstoot bevat. Dat was vooral nodig om stikstof-neerslag in Natura 2000-gebieden te beperken. En daar zijn er 118 van in Nederland. De Zaanstreek heeft te maken met drie van die gebieden: Wormer- en Jisperveld en Kalverpolder, Polder Westzaan en Oostzanerveld en Twiske (zie kaart onder).
Stikstof slaat ook ver van de bouwlocatie neer. Alle bouwprojecten veroorzaken stikstofneerslag, in ieder geval in de bouwfase en vaak ook daarna (wegenbouw, woningen, veeteelt). Zaanstad, Oostzaan en Wormerland hebben waarschijnlijk met alle projecten te maken met het PAS-besluit.
Het besluit dat nu vernietigd is was niet wetenschappelijk onderbouwd volgens de RvS. De stikstof-compensatie zou gerealiseerd worden door toekomstige ontwikkelingen (extra bomenplant bijvoorbeeld), maar dat vond de RvS niet genoeg. Bovendien betekent vernietiging dat ‘kleinere’ projecten met een relatief lage uitstoot niet langer vrijgesteld worden. Bij alle projecten moet nu aangetoond worden dat de stikstof-uitstoot niet schadelijk is voor de omringende natuurgebieden.
‘Meerdere jaren’
In Zaanstad was op 11 juli een bijeenkomst waarop ontwikkelaars en woningbouwcorporaties door de gemeente werden bijgepraat over de ontstane situatie. Het wordt ‘complex’ volgens wethouder Munnikendam en “de gemeente kan op dit moment geen kant-en-klare oplossing bieden.”
“Door het vervallen van het PAS moeten natuurtoetsen worden geactualiseerd; veel van de huidige onderzoeken ‘leunen’ op het PAS. Projecten met een vergunning die onherroepelijk is worden volgens de minister niet getroffen. Voor alle andere projecten moet een nieuwe voortoets en eventueel een beoordeling plaatsvinden. Deze actualisatie moet plaatsvinden op basis van de jurisprudentie uit het ‘pre-PAS’ tijdperk en is vrij ingewikkeld van aard.”
Zaanstad neemt deel aan een crisisoverleg van het ministerie van BZK over de PAS-vernietiging en de impact daarvan op de woningbouwopgave.
“Eind 2019 wil BZK duidelijk hebben of er aan een landelijke oplossing gewerkt gaat worden. Zij benadrukken dat, indien de keuze op een landelijke oplossing valt, dit meerdere jaren aan voorbereidingstijd zal kosten.”
De provincies moet de vergunningen voor de Wet Natuurbescherming afgeven, ook voor de stikstof-uitstoot. Zaanstad:
“Als een project een significante toename van stikstofdepositie teweeg brengt, is het aan de provincie om er wel of geen vergunning voor te verlenen. Zonder die vergunning kan de gemeente geen omgevingsvergunning voor het betreffende project afgeven. De provincie heeft te kennen gegeven dat zij op dit moment geen vergunningen verleent voor het onderdeel stikstof.”
Meer weten? Hier het Factsheet van het Ministerie van BZK over het stifstofbeleid.
Kaart Natura 2000-gebieden en 16 top-woningbouw-locaties (klik voor grotere versie).
De bewoners van de Harpstraat, naast het Fortuingebied, werd eerder wijsgemaakt dat de ontheffing voor stikstof al definitief was, zodat ze dachten dat de hockeyvelden niet meer tegengehouden kunnen worden. Dat blijkt dus niet waar te zijn. De KMZ heeft in het beroep tegen de wijziging in het bestemmingsplan al gewezen op de overschrijdingen van de normen voor stikstof en het was al vanaf het moment van de uitspraak bekend dat ook bestemmingsplannen hiermee te maken krijgen.