Gisteravond kwamen zo’n 80 bewoners van de flats aan de Peperstraat bijeen op uitnodiging van ontwikkelaar Accres om te praten over de hun toekomst. De toekomst van de woningen is sloop, de toekomst van de bewoners is verhuizen.

Maar of ze in de buurt een nieuwe woning kunnen vinden blijft onduidelijk. De avond verliep dan ook tumultueus vanwege de onduidelijkheid over de plannen. Zowel Accres als de gemeente zouden tekort schieten bij de informatievoorziening.

Volgens Accres was er inderdaad sprake van “onbegrip en boosheid” tijdens de bijeenkomst, maar zal de ontwikkelaar er alles aan doen om alle vragen te beantwoorden en bewoners te begeleiden bij het zoeken naar een nieuwe woning.

Wethouder Hans Krieger van Zaanstad kan zich de “zorgen van de bewoners goed voorstellen.” Krieger benadrukt dat hij belangrijk vindt “dat deze bewoners zodra dit mogelijk is helderheid krijgen over hun opties wat betreft huisvesting” en daarom blijft Zaanstad ook in gesprek met de ontwikkelaar en de bewoners.

Hieronder volgen het verslag van een van de aanwezigen* en de reacties van Accres en Zaanstad. Zaanstad was wel vertegenwoordigd tijdens de bijeenkomst, maar volgens een woordvoerder was “de bijeenkomst georganiseerd door de ontwikkelaar”. Ook aanwezig was Sjoerd Soeters, voormalig supervisor van Inverdan. Met zijn bureau PPHP heeft hij eerder de opdracht gekregen van Zaanstad om plannen voor de ontwikkeling van de buurt te maken.

Verslag bewoner: veel vragen, weinig antwoorden

Na de introductie liep het al gauw uit de hand toen een van de bewoners stelde dat bewoners ‘schandalig’ behandeld werden. Volgens hem werden panden expres verwaarloosd, bewoners zouden geen kans maken op de woningmarkt en dat Accres en de gemeente zeggen steeds weer iets anders. Hij zou niet vrijwillig verhuizen: “Je zal me eruit moeten slepen, ik ga niet weg!”.

Dit werd ontvangen met groot applaus. Diverse bewoners eisten vervolgens antwoord op alle vragen, en hadden commentaar op de hele aanpak, het sociaal plan, en het feit dat we uitgenodigd waren voor een presentatie van een plan waar we dus expliciet GEEN onderdeel van zijn.

De organisatie kreeg geen kans om het programma uit te voeren door de constante interrupties van boze bewoners. Ze hadden ook geen sluitende antwoorden op alle vragen, wat leidde tot meer onrust en wantrouwen.

Veel bewoners weigeren om de buurt uit te gaan, hun hele leven is hier, er zijn mensen van in de 80 voor wie verhuizen dramatisch is, gezinnen die thuis zijn in de buurt, etc etc. Het sociale leed was iets waar de organisatie niet zo aan gedacht had, dit leidde tot meer boosheid.

Waarom kan er niet gerenoveerd worden? Kan wel maar is niet onderzocht. Waarom niet? De gemeente (lees Soeters, toentertijd) wilde een visie voor het hele gebied en vroeg Accres om een voorstel voor sloop en nieuwbouw. NB: Accres heeft in eerste instantie vergunning gekregen voor het converteren van bedrijfsruimtes op 1 hoog naar woningen, dit is dus niet uitgevoerd omdat de gemeente vroeg om dit nieuwe voorstel. Het blijkt dat Accres best wil en kan renoveren, dit is gewoon nooit uitgewerkt.

Zijn er problemen met de structurele veiligheid van de gebouwen? Er volgt een vaag praatje over funderingsproblemen, Iedereen in de zaal weet dat dit gaat om 5 pandjes op de hoek, niet de flats. Er is niets mis met de flats, ze zijn bouwkundig in orde.

Waarom per se slopen? De Beatrixflat is een blikvanger, significant voorbeeld van wederopbouw architectuur, de eerste toren in Zaandam enz., en de flats in de Peperstraat zijn ook een specifieke architectonische stijl, die kenmerkend is voor de periode. Geen sluitend antwoord: “We hebben nou eenmaal een plan gemaakt.”

Na wat doorvragen blijkt dat het gaat om: een parking onder de straat, en er zou een diagonale lijn komen in de gevels. Dus we worden ontruimd voor een schuine streep in de fantasie van een architect? “Ehhhhhhhhh”

Waarom kunnen mensen niet terugkeren? Ingewikkeld geneuzel over beschikbaarheid, termijnen, praktische bezwaren. Respons van de bewoners: “Hoezo mogen we hier niet wonen dan? Zijn we niet goed genoeg?”

Waar zijn de woningen waar we naartoe zouden moeten? Vage praatjes over Woningnet en passend aanbod. Volgens Dhr. Franke zouden de lokale woningscorporaties mee gaan werken aan het plaatsen van huurders. Op de vraag: in welke woningen dan, want alles staat op Woningnet, waar is die geheime extra voorraad? Geen antwoord.

Waarom is dit plan als Definitief gecommuniceerd als er nog helemaal niets vast staat? Het haalbaarheidsonderzoek is nog niet afgerond, stikstofanalyse en millieu-impact moeten nog beoordeeld worden, bodemonderzoek moet nog gedaan, er zijn geen concrete bouwplannen, en er moet in ieder geval nog een raadsbesluit genomen worden over de haalbaarheid (medio maart). Antwoord: we wilden iedereen vroegtijdig informeren over de plannen. NEE vanuit de bewoners, jullie presenteerden het als: we gaan slopen, je moet je huis uit, veel succes.

Onder druk moest men toegeven dat er nog bezwaar mogelijk is, en dat het zomaar zou kunnen dat het hele “plan” niet door gaat.

Sjoerd Soeters kwam op met een suf grapje over parkeren, niemand kon erom lachen, hij kwam er niet meer tussen en koos het hazenpad via het zijtoneel.

In een poging te voorkomen dat het nog meer uit de hand liep, besloot men de rest van de meeting te besteden aan vraag en antwoord met de bewoners. Van de kant van de organisatie beantwoordde dhr. Franke, procesmanager bij de gemeente, twee dames van Accres die de projectcommunicatie doen, twee dames van het bureau dat Accres heeft ingezet als consulenten voor de gesprekken met de bewoners. Dit leverde weinig op want geen van deze mensen hebben relevante expertise of autoriteit.

Samenvattend: ze hadden geen idee waaraan ze begonnen, en hoe boos de bewoners zijn over de stress, de constant veranderende foute informatie, het gegeven dat in de plannen de bewoners – oeps! – compleet vergeten zijn, dat we allemaal de buurt maar uit moeten, en het hele idee van sloop van bruikbare woningen voor dure nieuwbouw.

Reactie Accres: persoonlijke begeleiding huurders

Het voornemen om de panden te slopen, is ingrijpend voor hen. Er was onbegrip, boosheid en er zijn veel vragen gesteld.

Wij gaan de vragen die gisteravond gesteld zijn én de vragen die na de avond nog binnenkomen bundelen en voorzien van antwoorden. Dit document delen we met de huurders, ook met hen die er niet waren. Ongeveer 40 van de 112 huishoudens waren aanwezig. We sturen op regelmatige basis nieuwsbrieven en informatie naar de huurders. Dat doen we na deze avond zeker ook.

Accres heeft een sociaal plan opgesteld. We hebben bij het opstellen van het sociaal plan de kaderafspraken gevolgd die gelden voor woningcorporaties in Zaanstad. In het sociaal plan staat beschreven hoe we de huurders persoonlijk gaan begeleiden en welke vergoedingen zij krijgen. Het sociaal plan bespreken we met een vertegenwoordiging van de huurders van fase 1, de klankbordgroep. Die gesprekken zijn in september jl. opgestart. De klankbordgroep heeft aangegeven onafhankelijk advies te willen bij het beoordelen of het sociaal plan een goed plan is en of het aan alle juridische voorwaarden voldoet. Dit advies verwachten we eind februari definitief te hebben.

Als het sociaal plan er is én de gemeente de peildatum heeft afgegeven, kunnen we starten met de persoonlijke begeleiding van de huurders. We starten met huisbezoeken en daarin bespreken we samen welke ondersteuning nodig is bij het vinden van een andere passende woning. Op de website www.vernieuwingpeperstraat.nl staat een informatiebrochure waarin we de huurders vertellen hoe het proces er op hoofdlijnen uit zal zien.

Reactie Zaanstad: bewoners helderheid geven over huisvesting

Wethouder Hans Krieger laat weten:

“Ik ben enige tijd geleden met een aantal van deze bewoners in gesprek gegaan en kan me de vragen en de zorgen van de bewoners goed voorstellen. Het is ingrijpend als je moet verhuizen en dat proces moet zorgvuldig verlopen. Wij hebben toen en aantal vragen gekregen van bewoners en deze nemen we als gemeente heel serieus. Sommige vragen vereisen wat uitzoekwerk en zodra we de antwoorden hebben, zullen we deze terugkoppelen aan de bewoners. Wij blijven als bestuurders ook in gesprek met deze bewoners en met Accres omdat ik het belangrijk vind dat deze bewoners zodra dit mogelijk is helderheid krijgen over hun opties wat betreft huisvesting.”

Zaanstad laat via de woordvoerder ook weten dat de gemeente niet op sloop stuurt, maar op nieuwbouw:

“De Peperstraat is onderdeel van de ontwikkeling in Centrum-Oost waar de gemeente een grote woningbouwopgave heeft zodat meer Zaankanters aan een woning kunnen komen. Om de nieuwbouw te realiseren is wel eerst sloop nodig. Na de sloop komen er veel meer woningen terug. Daarnaast wordt de omgeving aantrekkelijker gemaakt en komen er voldoende voorzieningen.”

De terugkeerregeling voor de bewoners wordt volgens de woordvoerder in het sociaal plan tussen Acres en de huurders vastgelegd, evenals de verhuisvergoeding.

“Er is afgesproken dat de huurders urgentie krijgen voor de corporatiewoningen in het kader van stadsvernieuwing. De gemeente zal, zodra Accres de woonbehoefte van haar huurders goed in kaart heeft, in gesprek gaan met de corporaties en met Accres om te borgen dat er een oplossing komt voor de huurders wat betreft hun huisvesting.”

* een belangrijk onderdeel van dit verhaal is het verslag van een bewoner (naam bij redactie bekend). Dat is niet onze normale werkwijze, de bewoner is immers betrokkene en heeft een bepaald belang bij de zaak. Een oorgetuige kan best een rol spelen in een artikel, maar niet als enige bron. Voorafgaand aan de bijeenkomst hebben we gevraagd aan Accres of het openbaar was maar dat was niet het geval. Gezien het belang van de zaak – de totale sloop van vrijwel alle huizen en herinrichting van een belangrijke verkeersader -, was echter zo groot dat we ervoor gekozen hebben dit verslag toch (integraal) over te nemen. Wel hebben we aan Zaanstad en Acress om een reactie gevraagd. Ook die zijn in het artikel opgenomen. Het verloop van de avond en de emoties bij de bewoners worden overigens door de reacties onderschreven.