De gemeente Zaanstad heeft een omgevingsvergunning afgegeven voor de kap van 40 Canadese populieren op rij, langs de Leeghwaterweg ter hoogte van de Zaanse schans.

Maar mag de gemeente dat wel? Ik zocht het uit.

Door David Sluis

Al eerder besteedden we aandacht aan de dubieuze gang van zaken rond de 40 Canadese populieren langs de Leeghwaterweg. Door KWS is een kapvergunning (omgevingsvergunning) aangevraagd bij Zaanstad. Activiteiten als kappen vallen onder de Wet algemene bepalingen Omgevingsrecht (WABO). Daarin staat welke procedures en regels van toepassing zijn op de aanvraag, in dit geval de bomenkap. De Leeghwaterweg ligt in de bebouwde kom van Zaanstad. Maar N-wegen, zoals de Leeghwaterweg (N515) worden beheerd door de Provincie Noord-Holland. Op verzoek van de Provincie is er door VolkerInfra een VTA (boominspectie) gedaan langs die weg. Maar wie is hier eigenlijk ‘bevoegd gezag’? Zaanstad of de Provincie?

De Leeghwaterweg loopt langs het Natura2000 gebied Wormer-Jisperveld & Kalverpolder. Bij ingrepen die van invloed kunnen zijn op Natura2000 gebieden en en/of daar levende soorten is er sprake van externe werking volgens de Wet Natuurbescherming. Noord-Holland is het bevoegd gezag als het gaat over dit Natura2000 gebied. Moet de Provincie deze ingreep goedkeuren?

Geen ontheffing

Dan zou de aanvrager bijvoorbeeld eerst een ontheffing moeten krijgen in het kader van de Wet Natuurbescherming. Dit vraag je aan bij de Provincie (preciezer: bij de Omgevingsdienst Noord-Holland Noord). Als je deze ontheffing op zak hebt, dan kun je verder gaan met de aanvraag van de omgevingsvergunning bij gemeente Zaanstad.

Een online zoekactie levert niks op. Het lijkt erop dat de Omgevingsdienst Noord-Holland Noord geen ontheffing heeft afgegeven.

Maar het kan ook op een andere manier waarbij de gemeente Zaanstad vervolgstappen moet nemen volgens de WABO. Het gaat om een verklaring van geen bedenkingen:

Een verklaring van geen bedenkingen is een instemming van een ander bestuursorgaan voor het verlenen van de omgevingsvergunning. Zonder de verklaring van geen bedenkingen kan het bevoegd gezag de omgevingsvergunning niet verlenen.

Dat andere bestuursorgaan zou dus de Provincie Noord-Holland kunnen zijn.

Verklaring van geen bedenkingen

Zo’n verklaring is nodig als er sprake is van “handelingen die de kwaliteit van de natuurlijke habitats en de habitats van soorten in een Natura2000-gebied kunnen verslechteren of een significant verstorend effect kunnen hebben op de soorten waarvoor het gebied is aangewezen” of als het gaat om “handelingen met mogelijke gevolgen voor beschermde planten- en diersoorten” (art. 6.10a Besluit Omgevings Recht).

Dus handelingen (kappen) die mogelijke gevolgen of verstoring kunnen hebben, dwingen de gemeente om een verklaring van geen bedenkingen te vragen aan bij Gedeputeerde Staten Noord-Holland. Dat is natuurlijk logisch gezien de nabijheid van het Natura2000 gebied en de (mogelijke) functie die de bomenrij heeft voor vliegroutes en het foerageergebied van o.a. de meervleermuis en andere organismen zoals vogels (Vogelrichtlijn).

Is die verklaring van geen bedenkingen aangevraagd door de gemeente? Er was geen verklaring van geen bedenkingen bijgevoegd bij de omgevingsvergunning, die was dus ook niet aangevraagd.

Natura2000

Maar had de gemeente als ze dit wel hadden aangevraagd, die verklaring ook gekregen?

Ik durf met enige stelligheid te beweren dat ze dit niet hadden gekregen omdat de Provincie als bevoegd gezag voor Natura2000 ook wel eens eerst wil weten wat de impact is op e.e.a. Dit kan alleen maar na gedegen ecologisch onderzoek.

Ik kan uit ervaring zeggen dat er een hele ‘kermis’ moet worden opgestart die tenminste een jaar in beslag gaat nemen. Uiteindelijk zal dit ook moeten resulteren in het aanvragen van een ontheffing in het kader van de Wet Natuurbescherming. Daarin zal een belangenafweging moeten plaatsvinden van de bomenkap t.o.v. de Natura2000 natuurimpact. En ook hier durf ik voorzichtig te stellen dat de aanvrager (van de vergunning) met hele ‘houtsnijdende’ argumenten moet komen, wil men een ontheffing Wet Natuurbescherming krijgen. In de huidige omgevingsvergunning ging het alleen om kappen vanwege ‘gevaarzetting’. Het belang van de rij populieren voor vleermuizen is in potentie heel groot, meervleermuizen kennen een zware beschermingsstatus.

Vergunning intrekken?

Terug naar de gemeente. Is de afgegeven vergunning door de gemeente juridisch ongeldig? Dat zou zo maar kunnen, maar wie gaat daar ingrijpen?

Al twee weken stel ik vragen aan de Provincie Noord-Holland maar tot op heden ben ik niet teruggebeld. Ik vermoed dat zij kunnen ingrijpen, maar dat lijken ze niet te doen.

Zou de gemeente Zaanstad hun eigen afgegeven vergunning kunnen intrekken? En willen ze dit ook? Zou de Gemeenteraad kunnen eisen dat het on hold gaat, voordat duidelijk wordt wat nu de status is van de vergunning en waarom deze is afgegeven op deze manier?

Op deze vragen zoeken wij nog het antwoord. De gemeente zou toch klare wijn kunnen schenken in deze? Op vragen van de Orkaan vorige week over de noodzaak van de kap antwoordde de gemeente:

“De populieren langs de Leeghwaterweg in Zaandam moeten weg volgens Zaanstad vanwege ‘gevaarzetting’. Er kunnen “takken op de weg terecht komen en schade veroorzaken aan weggebruikers en/of voertuigen“.

Bomenbeleidsplan

Deze uitspraak druist in tegen eigen beleid van de gemeente. In 2009 is een Bomenbeleidsplan door de raad vastgesteld en dat geldt nog steeds. Daarin staan regels voor bomenkap. Maar er wordt geen vergunning verleend voor het kappen:

• bij overlast van bladluis
• bij overlast van vogels
• bij overlast door bladafval
• bij angst voor omwaaien of afvallende takken
• bij overlast van zaden en vruchten
• bij overlast door worteldruk of lichtontneming

In deze gevallen wordt bekeken of er andere oplossingen zijn, bijvoorbeeld een boom snoeien (En de bomen zijn recentelijk nog bij-gesnoeid).

Gaat de gemeente nu de eigen regels overtreden? En zo ja, met welke motivatie en is dit juridisch houdbaar? Je snapt al dat e.e.a. knap lastig uit te leggen wordt zo langzamerhand. Er zijn door de Partij voor de Dieren technische vragen gesteld aan Zaanstad. En ook in de Provincie worden inmiddels (PvdD, SP) vragen gesteld. De hoop is dat er deze week antwoorden komen. Wordt dus wederom vervolgd!