Zaanstad gaat de financiële problemen van het Zaans Museum oplossen met een subsidie van € 900.000 voor onderhoud. Daarnaast krijgt het museum om de exploitatietekorten over 2023 en 2024 te dekken een aanvullende subsidie van € 280.000.

In 2024 verwacht Zaanstad dat het museum, samen met de andere erfgoedpartijen op de Zaanse Schans een ‘duurzaam exploitatie-scenario’ ontwikkelt zodat er niet opnieuw geld bij moet: “nieuwe tekorten zullen niet automatisch door de gemeente worden opgevangen.”

Liever luisteren?

De € 900.000 is voor onderhoud, daarbij inbegrepen is een post van € 118.000 voor een projectmanager. De kapitaallasten voor deze extra subsidie is € 100.000 en wordt gedekt uit het beschikbare jaarlijkse budget voor Holland Museum (een plan dat al jaren geleden is afgeschoten maar dat kennelijk nog steeds op de begroting staat).

De € 280.000 exploitatiesubsidie in het Raadsvoorstel komt ook deels uit deze Museum-Holland-reservering (en uit het op de lange baan schuiven van cultuurhuis de Durghorst en het Zaans poppodium).

Over 2022 kreeg het museum € 1,8 miljoen subsidie van Zaanstad. De eigen inkomsten waren € 950.000.

Duurdere kaartjes

De Stichting de Zaanse Schans is eigenaar van het pand van het Zaans Museum maar vraagt daar geen huur voor. Het Zaans Museum heeft beloofd zelf voor het onderhoud te zorgen, maar vraagt daarvoor dus extra geld van de gemeente. Zaanstad vindt deze eigendomssituatie onduidelijk. Een formele huurovereenkomst tussen Stichting Zaanse Schans en het Zaans Museum is er niet. Als die er wel komt moet het museum huur gaan betalen, maar dan wordt de verhuurder verantwoordelijk voor onderhoud. Deze constructie (ingevoerd “om redenen van BTW en mogelijkheden tot het aanvragen van subsidie”) kan problemen opleveren. Het kan namelijk als ‘indirecte steun’ aan de Stichting worden beschouwd. Er is een advies van het ministerie van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties nodig “en een eventuele toets door de Europese Commissie”.

Er hangt het museum – en andere commerciële – en erfgoedpartijen – nog iets anders boven het hoofd. Zaanstad gaat per 1 januari 2024 de ‘vermakelijkhedenretributie’ (belasting op toegangskaartjes op de Zaanse Schans) verhogen van 25 naar 55 cent per bezoeker. Kaartjes voor musea, molens en rondvaarten worden dan duurder.

Bezoek

Het Zaans Museum kreeg in 2022 ten opzichte van 2020 en 2021 (corona) wel meer bezoek, maar de aantallen van 2018 en 2019 worden niet gehaald.

De hoofdvestiging had 75.000 bezoeken, wie een kaartje daarvoor heeft kan ook in de andere vestigingen op de Zaanse Schans (Wevershuis, Kuiperij). Dat zullen vaak dezelfde bezoekers zijn.

Door Piet Bakker. Bronnen: voorstel subsidie, begroting subsidie, begroting Zaanstad, Raadsinformatiebrieven, eerder nieuws op De Orkaan, jaarverslagen Zaans Museum. Foto en grafieken: De Orkaan.