In de twintig jaar dat BeterBuren bestaat, is de Zaanstreek geen vredelievende en harmonieuze samenleving geworden, waarin de bewoners dreigende conflicten in een goed gesprek oplossen.

Het aantal gevallen waarin een beroep wordt gedaan op bemiddeling door BeterBuren schommelt stabiel op zo’n vierhonderd per jaar, maar de aard van de problemen neemt in heftigheid toe.

Door: Jaap de Jong

Wat ook toeneemt is het slagingspercentage van de bemiddeling. In 2021 bedroeg dat voor Zaanstad 77,6% (was 69%) en voor Wormerland 85,7% (was 75%). ‘Dat wil zeggen dat de buren zelf weer in gesprek met elkaar zijn en het ‘gereedschap’ hebben gekregen om zelf verder te werken aan een oplossing,’ zegt Inez De Jaegher die twintig jaar geleden tot de oprichters van de Zaanse afdeling van BeterBuren behoorde en nu het team van 28 vrijwilligers aanvoert.

Klassieke schietbeweging
‘Wat we hebben bereikt, is dat we ingebed zijn in de Zaanse samenleving. We zijn een vertrouwde partner van de gemeenten, de woningcorporaties en de politie. We zijn onderdeel van de eerste lijn. Je kunt ons altijd bellen. Mogelijk ondersteunen we, maar wij komen niet met een kant-en-klare oplossing. Onze bemiddelaars helpen de buren op weg om zelf gezamenlijk hun problemen op te lossen. Een collega heeft onze rol zo omschreven: we staan boven de partijen, maar professioneel in de nabijheid van de buren,’ zegt Inez De Jaegher.

‘Als een ander het probleem oplost, kun je hem de schuld geven als het misloopt, terwijl jij daar de oorzaak van bent,’ zegt René de Leeuw die vijf jaar een van de vrijwilligers is die bemiddelt. Hij maakt met zijn duim en wijsvinger de klassieke schietbeweging. ‘Zie je wat er gebeurt? Twee vingers wijzen naar de ander, maar drie naar jezelf.’

Geluidshinder op één
Nog steeds staat geluidshinder nummer één op de ranglijst van de meest voorkomende oorzaken van burenruzie. Je gaat niet meer op hoge poten verhaal halen, wat een begin van een gesprek zou kunnen zijn, maar je reageert je ergernis af met een appje. ‘Dat past wel in een tijd waarin mensen hun buren niet of nauwelijks kennen. Conflicten ontstaan doordat mensen hun kwetsbaarheid niet willen tonen. Ze zetten hun hakken in het zand: je denkt toch niet dat ik me laat kennen.’
De toenemende heftigheid van de conflicten, is ook een gevolg van het groeiende aantal kwetsbare mensen. ‘Instellingen gaan dicht en de mensen die hun zorg nodig hadden, worden onze buren. We hebben te maken met statushouders met een oorlogstrauma. Door de diversiteit ontstaan er taalproblemen die een goede communicatie in de weg staan.’

Vrijwilligers gezocht
‘Onze vrijwilligers hebben meer tijd nodig voor hun bemiddeling. Ze kunnen niet meer volstaan met één gesprek om het overleg tussen de buren op gang te brengen. Ze moeten ook meer coachen. We zijn dan ook dringend op zoek naar nieuwe bemiddelaars. We hebben er zeker tien nodig.’

Waarom zou je je als vrijwilliger melden bij BeterBuren? René de Leeuw:

‘Omdat het leuk en dankbaar werk is. Het geeft veel voldoening als je mensen kunt helpen om uit de problemen te komen. Je moet goed kunnen luisteren en je in een ander weten te verplaatsen. Je moet lef hebben om te durven zeggen waar het op staat, wat niet altijd even leuk is. Je moet goed kunnen omgaan met agressie. Ik heb meegemaakt dat buren elkaar alsnog te lijf wilden gaan toen we aan het bemiddelen waren. Je moet een gesprek kunnen leiden naar een resultaat. Je moet jezelf weg kunnen cijferen: niet jij maar de buren behalen het resultaat. Je verrijkt je ervaringen en dat kan je dagelijks werk ten goede komen of mogelijkheden bieden om een andere stap in je loopbaan zetten.’

In de twintig jaar van zijn bestaan heeft Buurtbemiddeling Zaanstreek zijn bestaansrecht ruimschoots bewezen. Inez De Jaegher: ‘We zijn in al die jaren een project gebleven. Dat wil zeggen dat wij geen subsidie krijgen maar elke vier jaar om ons geld moeten vragen. Aan een aanbesteding moeten deelnemen. Met het risico dat de opdracht naar een andere partij gaat die het werk tegen een lagere prijs wil uitvoeren. Gelukkig kijken de financiers naar de kwaliteit en naar wat onze vrijwilligers in al die jaren hebben geïnvesteerd in onze dienstverlening.’

Foto boven: Inez De Jaegher en René de Leeuw