Ik kreeg mail van jullie, eerst van Harrie (van der Laan, POV), wethouder-in-spé van Zaanstad, over het nieuwe coalitieakkoord. Dat is niet alleen heel gezellig in elkaar gezet, maar wordt in de uitvoering nog veel gezelliger: “we sluiten geen dichtgetimmerd coalitieakkoord, maar zoeken actief de samenwerking op.”

En daarna van Flip (Hoedemaeker, D66) die het helemaal niet zo gezellig vindt:

“Inmiddels gonst het in mijn omgeving van het commentaar op het coalitieakkoord, dit heeft natuurlijk te maken met de brede verspreiding van het akkoord onder de leden van de PvdA, ROSA en Groen Links, die hun fiat aan het akkoord hebben gegeven zoals ik begrijp. Het lijkt me dan ook niet meer dan logisch om het akkoord nu voor de overige raadsleden te openbaren. Dit komt de transparantie richting de raad ten goede, en heft de nu ontstane informatieachterstand van de oppositie op. Ik heb begrepen dat het voorkomen van informatieachterstand nu juist één van de speerpunten van de nieuwe coalitie is.”

Slotje

Flip heeft natuurlijk een punt, lekker transparant samenwerken maar ondertussen zaken geheimhouden, het past niet echt bij elkaar. Zijn remedie is bijzonder: “Als jullie het tot woensdag achter een slotje op iBabs willen laten heb ik daar vrede mee. Je kan het ook direct aan de overige raadsleden mailen.”

Wat Flip hier voorstelt is dus precies wat er mis is in Zaanstad. De gemeente heeft in de afgelopen periode (toen D66 coalitiepartij was), deze rare ‘half-geheime’ informatie vol ingezet. Raadsleden mogen het wel weten, maar de inwoners niet. Toen jullie ‘met de voeten op tafel’ vergaderden, werd dat ook achter jullie eigen slotje gezet. Ik heb je daar niet over horen klagen.

Wij bij De Orkaan zijn daar nogal ‘gereformeerd’ in: alles is volgens ons openbaar tenzij het expliciet door de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB) / Wet Open Overheid (Woo) werd of wordt uitgezonderd: financiële belangen, bedrijfsgeheimen, opsporing strafbare feiten, privacy.

Zwartlakker

Maar Zaanstad heeft een eigen interpretatie van ‘openbaar’: alles wat ons niet zo goed uitkomt maken we geheim of half-geheim. In de stukken vinden we bizarre redenen om iets geheim te houden: ‘politiek gevoelig’ bijvoorbeeld, privacy wordt te pas (maar vaker te onpas) ingezet. Als Zaanstad voor de Raad van State moet verschijnen, wordt dat vrijwel standaard geheimgehouden. Zo staat er nu bijvoorbeeld een brief achter een slotje over een procedure over de woonruimteverdeling. Ik snap dat wel, het is het soort publiciteit dat B&W kan missen als kiespijn, maar dat is geen reden tot geheimhouding. Ook zienswijzen van bedrijven worden geheimgehouden (terwijl ze daarvan expliciet zijn uitgesloten).

Die zwartlakker was geen uitglijder, dat is gewoon beleid bij Zaanstad.

Beste Flip, beste Harrie,

Dat coalitieakkoord kan me eigenlijk niet zoveel schelen, van het vorige akkoord is ± 80 procent niet uitgevoerd (Tiny Houses, verdienmodel Zaanse Schans, hondenbelasting, synagoge, Museum Holland, 4.000 nieuwe huizen), en ik verwacht niet dat het deze keer beter wordt.

Maar een eind maken aan de geheimdoenerij. Kan dat er nog even in? Zo moeilijk is dat niet.

met vriendelijke groet,

Piet Bakker

Uit ‘Tegels Lichten’ (Henk Hofland, 1972)