Een meerderheid van de gemeenteraad van Zaanstad wil dat toeristen die aan boord van riviercruiseschepen naar de Zaanstreek komen, een belasting van € 7,50 per dag gaan betalen. Als dit plan doorgaat, kan dat de gemeentekas tonnen opleveren. Nu is watertoerisme nog uitgezonderd van de toeristenbelasting.

Dankzij een motie, ingediend door GroenLinks, PvdA, PvdD, ROSA en SP, moet Zaanstad onderzoeken hoe een ‘dagtoerismebelasting’ van € 7,50 per persoon ingevoerd kan worden. Amsterdam heeft dat al: daar betalen cruise toeristen € 14 per 24 uur.  ‘We willen een gelijk speelveld creëeren met Amsterdam, door hier ook dagtoerismebelasting in te voeren,’ legde Natascha Stroo (GroenLinks) uit.

Het gemeenteraadslid vertelde welke overlast de riviercruiseschepen op dit moment veroorzaken voor omwonenden:

‘Er is sprake van geluidsoverlast, stank en verkeersonveilige situaties. De leefomgeving in de stad staat onder druk.’

450 per jaar

De afgelopen jaren is het aantal riviercruiseschepen dat naar Zaanstad komt flink toegenomen: van 333 in 2022 naar bijna 450 vorig jaar. Volgens een eerder dit jaar gegeven prognose zouden er dit jaar weer zo’n 450 cruiseschepen aanmeren in Zaanstad: aan de Prins Hendrikkade en bij het Zaantheater.

Volgens Stroo en andere politici zou deze belasting tot minder schepen en minder overlast moeten gaan leiden. Dit werd betwijfeld door Marc Wit (CDA), die het plan wel steunt:

‘We moeten af van dat syndroom om telkens te denken dat mensen niet komen als we ergens geld voor gaan vragen. Ik denk dat er geen toerist minder door zal komen.’

Twijfel over afname overlast

Ook bewoner Rodney Heijmans, die vanuit zijn woonkamer zo bij de cruiseschepen binnen kijkt en eerder dit jaar op De Orkaan al zijn beklag deed over de overlast van de schepen heeft er een hard hoofd in:

‘Ik denk dat zo’n heffing niks doet aan het afnemen van het aantal schepen. De gemeente gaat juist meer inkomen genereren.’

Hoeveel extra inkomsten deze belasting gaat opleveren is niet helemaal duidelijk. Dat wordt eerst onderzocht.

Tonnen…

De Orkaan doet alvast een poging. Zo zagen we onlangs het schip de AmaLucia aangemeerd liggen: het kan 156 passagiers mee nemen. Soortgelijke schepen zitten rond de 150 à 160 passagiers. Daarnaast hebben deze schepen nog zo’n 50 bemanningsleden, maar voor hen wordt geen belasting gerekend.

Toch zit er een addertje onder het gras in deze berekeningen. Wanneer het systeem van Amsterdam wordt gekopieerd, moet rekening gehouden worden met een regel die stelt dat alleen passagiers op doorreis mogen worden aangeslagen. Een toerist die vanaf Schiphol rechtstreeks naar zijn cruiseschip aan de Prins Hendrikkade wordt vervoerd, betaalt geen belasting. Bedragen moeten uit het onderzoek blijken dat de gemeente hierover zal laten uitvoeren.

Wanneer er jaarlijks 450 cruiseschepen aanmeren met gemiddeld 150 passagiers, kom je bij een bedrag van € 7,50 per 24 uur al op zo’n half miljoen euro op jaarbasis. Wanneer al deze toeristen nog voor een tweede ‘dagtarief’ (eigenlijk 24-uurstarief) worden aangeslagen kom je richting het miljoen.

Door: Arne Doornebal. Bronnen: Gemeenteraadsvergadering Zaanstad, contact met Rodney Heijmans en deze handige website met uitleg van het Amsterdamse systeem – compleet met rekenvoorbeelden.