Anno – kort voor ‘Anno Domini’ – betekent het ‘jaar des Heeren’ en duidt over het algemeen het bouwjaar van een pand aan.
Dankzij onze fietstochten door de Zaanstreek en vooral door oplettende lezers spotten we er al zo’n 150, van 1618 tot 2019.
Vandaag drie anno’s uit de 19e eeuw: Zuiderhoofdstraat Krommenie (1851), Sluispad Wormerveer (1869) en de Zaandijkerkerk (1879).
Maar misschien zijn er wel nog oudere en/of nieuwere. In dat geval zouden er ruim 400 mogelijke anno’s zijn. We hebben nu al ruim 100 exemplaren. Ook een jaar op en Zaanse gevel gezien? Stuur ons een mail, zet het hieronder in de reacties of deel het via onze sociale media.
400 zal lastig worden, maar bij 250 gaan we het vieren (langsfietsen?).
Kloppen die jaartallen wel? Dat weten we niet. We zoeken alleen een ‘anno’-bord, steen of iets dergelijks op de gevel. Is die aangebracht bij de bouw? Dat is niet altijd zo. Soms klopt het zeker niet – de Bullekerk heeft een 1680-steen (en achter eentje uit 1711) maar dateert uit 1640. De Walvis is zeker niet in 1717 op de Zaanse Schans gebouwd (maar in 1966). Het Wapen van Friesland, de Kogerkerk, rijstpellerij Hollandia en molens De Huisman, de Zoeker, de Poelenburg, de Bleeke Dood hebben allemaal twee anno’s. Molen het Pink heeft er zelfs drie, het Honig Breethuis een stuk of vijf.
Hier alle Anno’s. En bekijk hier de Anno-Bingokaart.
Zuiderhoofdstraat, Krommenie
Op nr 70 staat dit rijksmonument, het ‘burgemeestershuis’ uit 1851. Bert Versteeg maakte de foto’s (ook boven).
Sluispad, Wormerveer
Bert Versteeg maakte ook deze foto van het Sluispad 12 in Wormerveer (1869).
Zaandijkerkerk
Tessa Berghouwer keek heel goed naar boven en ontwaarde ‘Anno 1879’ op de wijzerplaat van de Zaandijkerkerk. Het gemeentelijk monument staat aan de Kerkstraat 6-10.
Tessa, jazeker en het was zeker opletten geblazen in de drukke straten en dat steeds achterom kijken is ook niet echt goed voor je nek.
Zeker de Westzijde, Zaanweg en Zuideinde in Wormerveer en de beide hoofdstraten in Krommenie waren druk.
Maar dankzij deze leuke rubriek van de Orkaan heb ik veel gezien en dat heeft het zo leuk gemaakt en ik had gelijk een doel om ergens naar toe te fietsen.
Helaas ben ik niet in Assendelft, Nauerna en een deel van Wormerveer geweest en ik heb een paar molens ( Prinsenhof en de Bonte Hen) niet kunnen doen omdat ik de baard onder het wiekenkruis niet kon zien.
Vandaag heb ik de laatste foto`s verstuurd naar de redactie en ik hoop dat er die de moeite waard zijn om te plaatsen.
Jammer dat de rubriek eind van de maand stopt maar misschien komt er ooit iets nieuws.
Bert, heb jij inmiddels ook al last van je nek van het afwisselend steeds omhoog kijken en op de weg letten onder het fietsen? Ik wel :)
Mooi gevonden Tessa !
Ik heb de kerk aan alle kanten bekeken en nooit op de wijzerplaat gekeken !
Op Zaanwiki vond ik nog een leuk stukje over de geschiedenis van de Zaandijkerkerk:
Na het ontstaan van Zaandijk in 1494 ontstond een buurtje dat de “Vijf Broers” werd genoemd. Voor de Spaanse tijd telde het negentien huizen, maar die werden door de oorlogshandelingen geheel verwoest. In 1613 telde men vijftig huizen en in 1741-1742 waren het er 257. In 1626 werd een voetpad, het latere Guispad, aangelegd zodat men in Westzaan naar de kerk kon gaan.
In 1638 werd door Ds. Jacobus Borstius in Zaandijk een kerk in een houten stolp gesticht. Op dezelfde plaats werd in 1641-1642 een stenen kerk gebouwd, oost-west gericht met in het westen een houten toren In 1686 werd al een nieuwe toren gebouwd en twintig jaar later werd de kerk aan de noordzijde uitgebreid met aan de oostzijde een portaal. De Nederlands Hervormde kerk kreeg in 1827 een nieuwe toren.
In 1878 ging de kerk en de consistorie door een grote brand verloren. Na de brand werd besloten om de kerk op de bestaande fundering te herbouwen.
Door een bijdrage van duizend gulden, dat zou tegenwoordig zo'n €10.000 zijn, kreeg de gemeente Zaandijk het recht om in de toren een klok en een uurwerk te plaatsen en in eigendom te hebben. Op 20 maart 1879 werd de eerste steen voor de nieuwe kerk gelegd. Op 1 augustus 1879 werd de spits op de toren geplaatst. De kerk werd op 25 januari 1880 ingewijd en het orgel op 29 februari. Het nieuwe kerkgebouw had al vrij snel na de ingebruikname onderhoud nodig. In 1888 is het voegwerk in de toren en in de voor- en noordgevel vervangen, zijn de ezelsruggen door hardsteen vervangen en is de bovenkant van de westermuur met zink bedekt. In 1908 is de toren wederom hersteld. Omstreeks 1930 is de zuid- en westgevel gepleisterd.