Ongelooflijk, hoeveel zendtijd en hoeveel krantenpagina’s er in het afgelopen weekeinde werden besteed aan een man die nog maar net was komen bovendrijven in de Haagse Hofvijver. De NRC besteedde de eerste drie bladzijde, pagina dertien, vier columns en een cartoon aan dit fenomeen.

Ik besloot de lappen tekst een keer over te slaan en mijn tijd te besteden aan literatuur, die tot ontnuchtering en bezinning dwingt: Het boek De Meidoornstraat van de van oorsprong Zaanse schrijver Martin Rep dat zich afspeelt in het Zaandam van de jaren vijftig en zestig,

Door Anneke van Dok

Al lezend, herinner ik me een fenomeen dat overeenkomt met het Forum voor Democratie van Thierry Baudet: de Boerenpartij van Hendrik Koekoek en zijn Vrije Boeren schoot van 1963 tot 1967 als rabarber omhoog. Eerst in diverse gemeenten en Provinciale Staten. Vervolgens in het parlement, omdat behalve ontevreden agrariërs, ook chagrijnige burgers zich tot Hendrik Koekoek bekeerden.

Het einde van de Boerenpartij kan worden beschouwd als een voorbode van het noodlot van de FVD en Thierry: veel van de boer Koekoek-aanhangers toonden sympathie voor de NSB of de SS, waardoor de Boerenpartij in een kwalijke reuk kwam te staan. Een noodraad moest de situatie redden, maar slaagde er niet in en veroorzaakte zelfs een scheuring.

De Meidoornstraat van Martin Rep voorziet in een behoefte om eens terug te kijken in plaats van te blijven rondhangen in de waan van alle dag. Ook als je het slechte nieuws over de status van ongezondste stad van Nederland wil verwerken, is het goed om even stil te staan bij de Zaanstreek van weleer.

De schrijver beperkte zich tot één straat in de toenmalige Uithoek, op de grens van Zaandam en Oostzaan, maar de reikwijdte van zijn kroniek is veel groter. Waar kwamen we vandaan, zo vlak na de oorlog?  En waar wilden we naartoe met de wederopbouw? Wat begon met een boterham met tevredenheid, verdiend door de kleine middenstand, groeide uit tot de huidige werk- en forenzengemeente; met een groene rand van weilanden en rustieke dorpen.

In De Meidoornstraat lees ik over leefomstandigheden, die een beetje vergelijkbaar zijn met sommige ongenoegens van tegenwoordig: wat in 2020 vanwege Corona verboden is, bestond in de jeugd van Martin niet eens. Pas in de loop van de jaren zestig kwamen de dans-, jazz- en popavonden in zwang; in de Nieuwe Sociëteit te Wormerveer, de Lindenboomschool en de Waakzaamheid in Koog aan de Zaan.

Bijna elk verliefd of pasgetrouwd stel moest lang wachten op een huis, en wie in de Meidoornstraat of één van de andere nieuwbouwwijken eindelijk een woning kreeg, was tevreden met een woonkamer van zestien vierkante meter en nog kleinere slaapkamers.

Lees meer op Boek-dok.nl waar Anneke en Martin hun literaire werk aan u tonen.