Het slechte nieuws sloop gistermorgen op kousenvoeten mijn slaapkamer binnen. Een radiostem kondigde aan, dat er volgend jaar ‘fundering labels’ verplicht zijn bij de verkoop van een woning.
Net zoiets als het energielabel, zo dacht ik. Het was niet bepaald een bericht waardoor ik, om zeven uur ’s ochtends overeind kwam uit mijn slaapstand. Bovendien viel het na alle Corona-ellende nauwelijks op.
door Anneke van Dok
Toen het volgende journaal vermeldde, dat de maatregel nodig was vanwege de droogte, waardoor onze waterstanden daalden, spitste ik mijn oren. Ik was klaarwakker, nadat ik had vernomen dat de woningeigenaren opdraaiden voor de schade aan hun fundering en dat er een grote rol werd toebedacht aan de gemeenten. Naar schatting betrof het hier een miljoen woningen!
Ik dacht onmiddellijk aan de talloze woningen in Zaanstreek-Waterland, Leiden en Haarlem die een halve eeuw geleden scheef zakten door paalrot, ontstaan door de verlaging van het grondwaterpeil. Door deze daling werden de palen blootgesteld aan zuurstof, waardoor ze gingen rotten.
Ik schreef, als journalist van het Noordhollands Dagblad en paginagroot achtergrondartikel over Purmerend, waar de huizen in de Vooruitstraat angstaanjagend voorover leunden op hun rotte funderingen. De bewoners wachtten jarenlang tevergeefs op actie of financiële ondersteuning, terwijl Rijk en gemeente elkaar aan de praat hielden over de vraag: wie is verantwoordelijk?
In Haarlem was men rond de eeuwwisseling pas klaar met de grote renovatie en net als in tal van andere steden liep het herstel van de huizen in de miljoenen.
In het nieuwsbericht van De Monitor van gisteravond schuilt opnieuw het groot dilemma: wie gaat nu de op 60 miljard geschatte schade betalen? Wie is de veroorzaker van de grondwaterdaling? Zijn dat de bewoners, die als consument een beetje hebben bijgedragen aan de klimaatverandering? Ik dacht van niet. De gemeente zullen hun rol in dit natuurverschijnsel ook niet groot achten en het Rijk biedt zelden spontaan een reddende hand.
Krijgen we straks Groningse toestanden in de Zaanstreek?
(Bekijk hier de Funderingskaart Zaanstad)
Inmiddels spreekt de VEH haar twijfel uit over de waarde van het hier besproken funderingslabel in oprichting.
De VEH-woordvoerder zegt, "dat je de waarde niet moet overdrijven en risico-inschatting hartstikke moeilijk is".
Een niet vrolijkmakende opmerking voor toekomstige huizenkopers van een vereniging die meent huisbezitters en kopers te kunnen vertegenwoordigen. Dat de VEH dit niet kan inschatten heet m.i. nog lang niet, dat andere vakmensen dit óók niet kunnen.
Een energielabel, een funderingslabel, ook een gezondheidslabel enz. zou de VEH juist moeten ondersteunen en promoten. Kans gemist?
Is een huis kopen niet hetzelfde als een onderneming runnen (ondernemers risico). Je weet dat je een groter risico loopt dan als je gaat huren. Ik En daarbij weet je ook dat als je een oud huis koopt je altijd goed moet laten informeren of het financieel haalbaar is en dan bedoel ik klopt de verhouding van je inkomen tot het onderhoud interval van je woning. Als ik zie hoeveel mensen een oud huis kopen waar achteraf ook iets mis is met de fundering en vaak ook met het algeheel onderhoud en deze eigenaren kunnen geen eens een hamer vasthouden en zijn net aan financieel draag krachtig genoeg om de hypotheek te betalen ben je niet goed bezig. Vaak zit men bij het willen kopen van een oud karakteristiek huis op een roze wolk.
Ik kan er over mee praten, echter ik kan alles op de fundering na alles zelf, dat bespaart ontzettend veel op arbeidsloon. Mijn fundering is in 2005 vervangen en ik ben er maar al te blij mee.
Mijn advies aan toekomstige kopers weet waar je aan begint als je een oud huis koopt, je blijft bezig met het onderhoud ook na je fundering herstel en dat moet je leuk vinden. Maar een oud huis heeft meer karakter dan de blokken dozen van deze tijd.
Om terug te komen op de bodemdaling: zijn de gemeente, rijk of de boeren de schuldige?? ik denk het niet, mits het bewezen is dat men wel degelijk de waterstanden bewust lager maken dan nodig is om wat voor reden dan ook. We zijn met steeds meer mensen op een m2 dat heeft gevolgen voor de waterstand want iedereen wil droge voeten hebben en de boer wil zijn land kunnen benutten en ga zo maar door, daarbij heeft zaanstad en omgeving de pech dat er een bacterie in de grond zit die de palen opvreten ook als die onder water staan.
Is kopen van een huis een onderneming ja ik denk van wel en wees je bewust van de risico's.
Inderdaad is het funderingsprobleem inmiddels (landelijk) niet meer te overzien, ook hsteeds meer huizen die niet op koeienhuiden, houten palen of takkenbossen zijn gebouwd gaan inmiddels verzakken.
Het funderingslabel hoort dus in het exposé van de makelaar, alhoewel ... mijn Zaanse huisje inmiddels een splinternieuw fundament heeft, blijft het label nog steeds op de laagste stand staan en worden extra onkosten aangegeven van € 46.000,-.
De website is inmiddels weer beter toegankelijk.
Een mega opgave voor alle insiders, huisbezitters, kopers en de VEH.
Ik ben bang dat het KCAF te hard van stapel gelopen is, in de praktijk blijkt de informatie op hun website vaak totaal niet te kloppen met de werkelijkheid zoals bij jou het geval is. Voor Zaanstad geldt dat de gemeentelijke funderingskaart en informatie vele malen betrouwbaarder is. Veel woningen worden wel degelijk gemeten en de rapportages kunnen eenvoudig per email aangevraagd worden heb ik begrepen.
Hoop reacties, maar ondanks de uitgebreide informatie die de gemeente verstrekt over de specifieke problematiek in de Zaanstreek en Amsterdam, weten nog weinig mensen blijkbaar waar de klepel hangt. Het gaat in de Zaanstreek niet (alleen) om de grondwaterstand, maar een bacterie in de veengrond die de grenen houten palen aan tast. Deze aantasting gaat door, ongeacht de grondwaterstand. Vroeg of laat zijn al deze woningen van voor 1970 aan de beurt.
Het artikel en label is tot stand gekomen door het funderingsprobleem algemeen, dat is in Nederland soms ook de grondwaterstand etc. Het is juist heel goed om te lezen dat dit label er komt, want er zijn helaas teveel mensen die een woning met bekende funderingssporblemen kopen, om maar niet te beginnen over makelaars die dit probleem al dan niet bewust tactisch verzwijgen. Dus misschien eerst even de brochure downloaden van de gemeentelijke website, de hoogtemeetgegevens bekijken via de Zaanse funderingsmonitor. Of nog beter, doe funderingsonderzoek om te zien wat er echt onder je woning gebeurt. Kan volgens mij ook vaak met subsidie van de gemeente. Maar ook dan zal het volgens een aantal vast nog steeds aan de gemeente liggen en steken zij de kop nog eens verder in het zand.
Het grondwaterpeil rondom gebouwen heeft meestal weinig te maken met het slootwaterpeil in de polders.Er zijn n.l. verschillende waterpeilen.1 een waterpeil in de polders.2 een hoog waterpeil rondom bebouwing,dit is veel hoger en goed te zien bij het westerwindpad bij Havenzathe.En 3 het grondwaterpeil onder de woningen.Dit varieert en is bij weinig regen lager.Ook veel steen en tegels rondom de woning zorgen dat het regenwater meteen via putjes naar het riool wordt afgevoerd en niet naar het grondwater zakt.Dus veel groen en minder steen is beter voor he grondwaterpeil.Waar geen apart hoogwaterpeil rondom de woningen is, b.v grote delen van Westzaan,daar blijft het polderpeil hetzelfde en is al heel lang niet gezakt .De boeren malen hun land daar droog door molentjes en gemaaltjes. Dus het waterpeil rondom de woningen blijft daar vrij hoog.
Naast de droogte helpt het niet dat de hoogheemraadschappen op verzoek van agrariërs het grondwaterpeil bewust laag houden. Derhalve zijn de agrariërs en het hoogheemraadschap mede debet aan funderingsproblemen van veel huizen.
De schade aan huizen in Groningen is door de NAM veroorzaakt. Daar werd de verantwoording voor de schade eerst ook bij de bewoners gelegd. Dat een huiseigenaar verantwoordelijk is voor zijn/haar bezit, dat begrijp ik. Het is echter bizar als een huiseigenaar moet opdraaien voor schade die buiten zijn/haar schuld door anderen veroorzaakt is. Dat is zoiets als wanneer er een vrachtwagen je huis heeft geramd te beweren dat het je eigen schuld is, want wanneer jouw huis daar niet had gestaan was die vrachtwagen niet bij je naar binnen gereden.
Inderdaad kan geen enkele huiseigenaar zelf het grondwaterpeil onder zijn huis regelen. Daarvoor moet je toch naar het waterschap. Alleen, daar bezetten de boeren een vast deel van de zetels. En voor de zetels waar wel door u en mij op kan worden gestemd doen partijen mee die opkomen voor de belangen van ... de boeren! En die willen natuurlijk een zo laag mogelijk grondwaterpeil, opdat zij met hun zware machines toch het land op kunnen.
U betaalt waterschapsbelasting, maar uw stem telt niet of amper mee en daarnaast moet u de kosten voor het vernieuwen van uw fundering zelf betalen. Het waterschap geeft dan namelijk niet thuis. Oh ja, boeren betalen trouwens een veel lager waterschapsbelastingtarief.
Ik heb over deze problematiek al in oktober 2018 uitgebreid gecorrespondeerd met de funderingsdeskundige van Zaanstad, destijds (nogs teeds?) de heer R. Kleverlaan.
Aanleiding waren opvallende en blijkbaar structureel onderschatte metingen van het grondwaterpeil.
(een deel van zijn reactie (of eigenlijk die van zijn niet bij naam genoemde collega):
" De gegevens uit het Dinoloket zijn dezelfde als eerder aangeleverd met dat verschil dat wij werken met weekgemiddelde zodat meetfouten verdwijnen. De gemeten incidentele standen van NAP-1,50 zijn van hele korte duur wat bij grondwaterstanden niet voorkomt, dus meetfouten
Ons weergave ging tot wk 26, Goldstein laat zien dat de stand door de droogte nog verder gezakt is.
Zoals meneer duidelijk is ligt de verantwoording bij hem maar het klopt dat hij de grondwaterstand nauwelijks kan beïnvloeden.
Ook wij als gemeente kunnen dat maar heel beperkt en nog meer inzet van techniek (grotere drainage, e.a) staat niet in verhouding tot de mogelijke resultaten die daaruit te halen zijn, zeker niet bij de nu heersende droogte.
Het schap kan dat ook niet. Zij zijn alleen verantwoordelijk voor het peil van het oppervlaktewater. Een verhoging van het waterpeil heeft op andere vlakken zoveel nadelen dat ze niet kunnen doen. Bij de vaststelling van het waterpeil wordt de funderingsproblematiek mee genomen met als resultaat dat waterpeilen minimaal worden verlaagd
De gemeente heeft geen beheerverantwoordelijkheid voor de grondwaterstand en daarom staat in de regelgeving:
” ieder is verantwoordelijk op zijn eigen perceel en kiest de grondwaterstand bij het gewenste gebruik”
Wat ik vaker tegen kom als het echt problematisch is de vertaling
” ieder is verantwoordelijk op zijn eigen perceel en als de grondwaterstand niet meer aangepast kan worden moet het gebruik aangepast worden”
Dat is dan ook vaak de rede om van landbouw over te gaan naar veeteelt en van veeteelt naar natuur.
Voor funderingen betekend dit, …………..fundering aanpassen, fundering vervangen."
Daar zit je dan mee als huiseigenaar.
Ik zie ook niet hoe het vervangen van mijn fundering ook maar iets zou veranderen aan het grondwaterpeil t.o.v. de fundering. Of het moet mogelijk zijn daarbij mijn huis (veel/steeds) verder de grond in te laten zakken...
Kijk hier voor het label van je huis.
https://funderingsrisico.fundermaps.com
Kees, de link werkt maar half. Mijn woning is in 2005 opnieuw gefundeerd. Maar is niet terug te zien op die site die jij laat zien.
Er werd nog niet zo lang geleden regelmatig gemeten/gemonitord door heel Zaanstad maar dat is om mij onduidelijke redenen helemaal teruggedraaid..