Ga kijken! Zo beval De Orkaan zijn lezers om de tentoonstelling over branden in de Zaanstreek in het gemeentehuis te gaan bezoeken. Dat zal ik zeker doen. Om meer dan een reden. Uiteraard vanwege de herinnering aan de brand bij Zaans Veem in 1954. Toen mocht ik spijbelen om van de overkant van de Zaan, op veilige afstand van de hitte, het spektakel te aanschouwen.
Door Anneke van Dok
Mijn eerste spreekbeurt op de Wilhelminaschool ging over de geschiedenis van de brandweer. Dat was geen principiële, maar een praktische keuze want we hadden er thuis een boek over in het wandrek staan. Nu ik deze column schrijf, is het nog makkelijker om aan gegevens te komen, dankzij Wikipedia. In mijn spreekbeurt stond ik stil bij de uitvinding van de slangenbrandspuit door Jan van der Heyden. In 1687 werden er twee aangeschaft door Westzaandam. Een enorme verbetering ten opzichte van het blussen met emmers en brandzeilen. De toen nog geldende brandweerplicht voor 16- tot 18-jarige jongens werd twee eeuwen later afgeschaft en maakte in Zaandam plaats voor een vrijwillige brandweer.
Overigens waren de reacties op mijn brandweerverhaal tamelijk lauw. Toen ik een jaar later, in de vijfde klas, een spreekbeurt over de doodstraf hield, had ik meer succes.
Toch bleef de brandweer een rol spelen in mijn leven. Zo was ik er getuige van dat mijn moeder een uitslaande brand bij de buren op de H. Gerhardstraat wist te voorkomen. Ze zag de weerspiegeling van vlammetjes in het raam van de flat aan de overkant en greep onmiddellijk in. De brandweer was op tijd om de bewoners, die niet thuis waren, veel ellende te besparen. Het incident bleef enige tijd rondhangen in onze familiegeschiedenis.
Toen ik verkering kreeg met Paul, maakte ik kennis met de sociale betekenis van de vrijwillige brandweer in Zaandijk. Dat was in de tijd dat vrouwen alleen welkom waren op de feestavonden, hetgeen ook nog het geval toen ik in 1984 als burgemeester van Diemen verantwoordelijk werd voor de voorkoming en bestrijding van rampen en branden. Ik kan me niet herinneren ooit een brandweeravond te hebben overgeslagen. Ik was de animator tot de vorming van de regionale brandweer Amsterdam en omstreken, wat na een diplomatieke rondreis langs dorpen en steden (zo ook Zaanstad) slaagde. Ik maakte me toen ook sterk voor de toetreding van vrouwen tot de korpsen. Ook dat lukte, weliswaar pas na drie jaar. Maar wel met succes, want onze eerste brandweervrouw was een kanjer.
Kortom, ga kijken.
Lees hier: Brand in het Stadhuis! Kijken!
Foto: Brand bij Zaansch Veem
JA, de grote brand van Zaansch Veem. mijn broers, toen 4 en 5 jaar mochten in de Hovenierstr. op de nek van Pa op veilige afstand kijken naar de brand. het had veel indruk gemaakt op mijn broers vooral de oudste. Ik kon voor hem het boekje "Zaansch Veem" van Freek de Jonge en wat jaartjes later ook de foto van de brand bemachtigen en daar was hij super blij mee.
Ik kan het betoog van Anneke van Dok beamen. Zij was een burgemeester met een rood hart en ik heb prettig met haar samengewerkt. Dank voor de samenwerking!