Het Orkaanartikel over het zwemverbod in de Zaan van vorige week zet me zowel aan het mijmeren als aan het fantaseren. Ik denk weemoedig terug aan mijn gespartel aan de zwemhaak, in het Pesiebad naast William Pont en aan mijn baantjes schoolslag in het Zaandijker bad; ter noorden van het Sluisje, waar nu een pontje vaart.

Door Anneke van Dok

Grijnzend zie ik weer voor me hoe een medeleerling uit het raam van het scheikundelokaal van het Zaanlands Lyceum aan het Ruiterveer, de Zaan indook. Zijn naam ben ik kwijtgeraakt. Ik herinner me ook de geur, die de Zaan je op warme dag in het gezicht sloeg, je de lust tot zwemmen benam, en ervoor zorgde dat naast ‘ijsvrij’ ook ‘stankvrij’ in het jargon van de scholen aan het Ruiterveer werd opgenomen. Als warmte en windstilte samenvielen, werden de scheikunde- en biologielessen afgelast.

Het Zaangemaal, dat in 1966 in gebruik werd genomen zorgde ervoor, dat de rivier weer geur- en kleurloos stroomde, en uitnodigde tot een frisse duik.

Zoals gezegd, bracht het artikel over het zwemverbod mij ook aan het fantaseren over de kansen, die zo’n prachtrivier aan buitenwaterliefhebbers biedt. Ik ben net terug uit Kopenhagen, waar drie buitenzwembaden in de havens zijn aangelegd. Bij Islands Brygge (foto boven) biedt een fraai bouwwerk, dat door de architect Bjarke Ingels is ontworpen, aan honderden zwemmers bescherming in open (vaar)water. Bij het terugzien van de foto denk ik meteen aan de Burcht in Zaandam, of aan de Zaan ter hoogte van Verkade waar in 2012 een groot zwemevenement plaats vond, of aan de Zaanbocht.

Ik ben het roerend eens met iedereen, die waarschuwt voor het onbeschermd en onbewaakt zwemmen en surfen in buitenwater, maar er zijn ook andere mogelijkheden om de zucht naar vrijheid zowel te beteugelen als te bevredigen. Toen het kitesurfen net in zwang was, waagden kiters zich in de vaargeul van de Westerschelde, waar de stroming drie knopen bedraagt en grote zeereuzen af en aan varen. Nadat een kiter de lucht in was gevlogen en achter het Brittaniahotel op de boulevard neerstortte, was het moment rijp voor strenge maatregelen: een verbodsbepaling met boete in de Algemeen Plaatselijke Verordening en de aanwijzing van een gedeelte van de rivier, waar het wel mocht: onder toezicht en met een parate reddingsboot. Uiteraard op kosten van de avonturiers. Er werd een kite-club opgericht en er werd een Zodiac aangeschaft. Iets minder spannend dan vroeger, maar wel veilig.

Ik wacht met spanning af, wanneer er in Zaanstad een mooi buitenbad naast het Zaantheater verrijst, zodat ik niet helemaal naar Kopenhagen hoef te rijden.