Mijn interesse is ogenblikkelijk gewekt. Mijn oog valt als vanzelf op het woord Zaandam, dat in vette oranje letters te lezen is op het hoesje van het vinylplaatje, dat ik aantref in één van de platenbakken van kringloopwinkel Noppes in Zaandam. 

Door Hans van Deelen

De rest van de tekst wekt verwarring. Is het Spaans, Portugees? Ik vertaal wat ik lees – ondanks het feit dat geen van deze twee talen beheers – automatisch tot iets wat voor mij begrijpelijk is: ‘Europees festival van emigrantenzang’. En daaronder ‘De stem van Zaandam’. Oké. Kant B heeft als titel O rancho de Zaandam. Een ranch is een boerderij.

Op de achterzijde wordt melding gemaakt van een Portugese school in Zaandam. Op het witte binnenhoesje – dat eigenlijk net niet in het singlehoesje past – zie ik een met de hand aangebrachte stempel van die school. Was het een goedbedoeld privé-initiatief? Of stelde het echt iets voor? Er staan elf mensen op de hoesfoto, dus dat geeft toch het vermoeden van een breder draagvlak.

Bestudering van de rest van het hoesje, en van het label van het singletje, levert geen jaartal op. Jaren zeventig, jaren tachtig? Het vinyltijdperk stopte eind jaren tachtig. Ja, nu is het weer populair geworden, maar een tijdlang was de grammofoonplaat verschrikkelijk ‘uit’. Wel zie ik nu dat het plaatje gericht is aan alle Portugese emigranten.

Intrigerend. Voor de prijs hoef ik het niet te laten: € 0,20. Daar zal Noppes niet echt rijk van worden. Ik reken beneden af aan de kassa en doe de aankoop met enige voorzichtigheid in de tas.

Thuis aangekomen zoek ik op de computer naar meer informatie. Maar zelfs Discogs kan me niet meer vertellen, dan wat ik al aan informatie in handen heb. De Portugese teksten van zowel kant A als kant B staan afgedrukt op het hoesje. Ik haal die van O rancho de Zaandam door de vertaalmachine van Google. Het lied blijkt te gaan over dansen, zingen en de hoop op een voorspoedige toekomst. Een strofe luidt vertaald: 

Laten we elkaar allemaal de hand schudden
Om hier een beter leven te hebben
Het is ons motto en onze les
Ver weg van het vriendelijke thuisland

Een aanknopingspunt is het adres in Zaandam dat op de achterkant van het hoesje vermeld staat: Perim 252. En de naam van de componist en tekstschrijver: Carlos M. Cabral. Maar ook daarmee kom ik niet verder met mijn ‘speurtocht’. Dan maar even de Zaanse pophistorie open geslagen, maar ook in dat naslagwerk geen aanknopingspunt over mijn vondst.

En dan natuurlijk nog een belangrijke vraag: hoe klinkt het? Al snel nadat ik het plaatje op de draaitafel heb gelegd, wordt me duidelijk dat het in elk geval geen vergeten of onbekend gebleven pareltje betreft. Een curiositeit op amateurniveau.

Maar het maakt toch nieuwsgierig naar het verhaal erachter. Hoeveel exemplaren zouden er van verspreid zijn? Heeft het de Portugese school van Zaandam een steuntje in de rug gegeven? En werd Carlos M. Cabral er in zijn naast omgeving een gewaardeerde muzikant door? Of was hij dat al?

Ik merk dat ik in mijn hoofd beelden aan het maken ben van hoe dat musiceren en opnemen er uit moet hebben gezien. Wat zo’n onbekend vinylplaatje al niet met je kan doen.

Weet iemand meer over deze single, of over de uitvoerenden? Graag!