De Londense kunstgalerie Stoppenbach & Delestre biedt in maart op de internationale kunstbeurs Tefaf in Maastricht een werk aan van de Franse impressionist Armand Guillaumin (1841-1927): Moulins en Hollande.
Op verzoek van de Haagse kunsthandelaar Yvo Bouwman bestudeerde de Zaanse molenkenner Ron Couwenhoven, schrijver van het standaardwerk 1100 Zaanse Molens, het schilderij. Couwenhoven stelde vast dat het om een Zaans schilderij ging, een blik op de Hemmes.
Door Ron Couwenhoven
Guillaumin ging op advies van Claude Monet, die in 1871 Zaandam bezocht en daar 25 schilderijen maakte, naar de Zaanstreek, waar hij in 1904 schilderde in de omgeving van het Kalf.
Guillaumin was een vriend van Vincent van Gogh, Paul Cézanne en Camille Pissaro. Zijn werk hangt over de hele wereld in musea. Het nu gevonden olieverfschilderij stond altijd bekend als ‘Moulins en Hollande’ en is in bezit van de Londense kunstgalerie Stoppenbach & Delestre, een partner van de Haagse kunsthandelaar Yvo Bouwman. Het was niet bekend waar Guillaumin het schilderde en welke molens er op stonden.
Bouwman vroeg om assistentie, omdat het doek van Guillaumin veel overeenkomsten vertoonde met de Zaanse molenschilderijen van de Franse impressionist die hij eerder in zijn galerie had.
Het bleek te gaan om de molenwand op het schiereiland de Hemmes bij het Kalf in Zaandam. Guillaumin schilderde de oliemolens De Kogmeeuw, De Zeemeeuw, De Oude Zwan, De Roggebloem of Tasch, De Oranjeboom en de pelmolen De Sint Willebrordus aan de zuidzijde van de Kuil.
De standplaats van de schilder was ter hoogte van de herberg De Waakzaamheid in Koog aan de Zaan, waar hij wellicht logeerde.
Dit is het vierde* Zaans molenschilderij van Guillaumin. De al bekende schilderijen zijn de doeken met de molens De Witte Veer, het Pinksternakel en Het Zwarte Kalf aan de Poeldijk; en nog een schilderij met de oliemolen De Kogmeeuw op de Hemmes prominent in beeld. Op het derde schilderij staan de molens De Zeeman en Het Windei aan het Kalf. De twee eerste schilderijen zijn vanaf het zelfde standpunt als het nu ‘ontdekte’ schilderij gemaakt.
Dit schilderij zal vanaf 7 maart getoond worden op de internationale kunstbeurs The European Fine Art Fair (Tefaf) in Maastricht.
Hieronder de kaart van de Hemmes met de locaties van de molens en het schilderij nogmaals.
* Wie online zoekt op de schilderijen van Guillaumin vindt naast deze ‘bekende’ Zaanse schilderijen ook veel etsen van de schilder die kennelijk een productief man was. Ook zijn er meer werken die in 1904 zijn gemaakt en die ook Zaanse taferelen voorstellen, soms als ‘Moulins en Hollande’, of ‘Vue de Hollande’. Op de site het Museé d’Orsay zijn een aantal van deze werken te vinden.
Geachte heer Couwenhoven,
De olieverfschets van Monet die in het Zaans Museum hangt behoort niet tot het beste werk van Monet, maar omdat het door Monet is geschetst en gesigneerd is, heeft die schets veel geld gekocht.
Dus eigenlijk zegt geld niets over de artistieke kwaliteit van een werk.Het opvallende van die pentekening is dat hij kennelijk door Monet schijnt geinspireerd te zijn.Ik heb overigens nergens gesuggereerd dat deze tekening gekocht modet worden.Wilde er gewoon de aandacht op vestigen.Wat u schrijft is doodgewoon een fake-interpretatie.
Beste Marcel,
Mijn e-mail was in eerste instantie gericht aan het Zaans Museum met een cc naar de Stichting Monet.Frank Boggs is genaturaliseerd Fransman, is daar een niet onbekende "artiste peintre" zal ongetwijfeld van het werk van Monet kennis hebben genomen en heeft mogelijk daarom de Zaanstreek heeft bezocht.Op de Parijse veiling van Millon worden twee pentekeningen geveild, waarvan 1 in ieder geval geinspireerd is door het schilderij van Moner wat in het Zaans Museum hangt.Dat was de reden om de Monet Stichting mede te informeren.Zaanstad heeft inderdaad behoefte aan een museum van kunst geinspireerd op de schoonheid van het landschap en de stadjes en dorpen hier,zowel van vroeger als eigentijds (nu bij voorbeeld Peter de Rijcke).In verbinding met Fluxus in de chocaladefabriek aan de Westzijde kan ook worden gedacht aan het leegstaande deel van de huidige Verkade-fabriek aan de overkant daarvan.Een andere uitdrukking van clusteren van verschillende culturele activiteiten.
Ho, ho, mijnheer Kuypers, dit is wat kort door de bocht : de Stichting Monet heeft in haar Atelier de ruimte noch de faciliteiten, om een echt kunstwerk tentoon te stellen en al helemaal niet, als dat werk dan ook niet eens uit dezelfde kunstperiode als die van Monet stamt. Als daar alle werken met Molens aan de Zaan zouden moeten worden opgehangen, moet u eerst even bij de Gemeente pleiten voor het ter beschikking stellen van het voormalige PTT-gebouw aan de Stichting Monet. Dan praten we verder.
Helaas (alhoewel...) is de gemeente geen eigenaar van dat pand, het is van IJmere... Zaanstad had een optie maar heeft die laten verlopen.
Op 15 februari stuurde ik aan het Zaans Museum en de Stichting Monet een e-mail met een pentekening die veel lijkt op de de geschilderde studie van Monet- nu in het bezit van het Zaans Museum:
Ik wil u hierbij opmerkzaam maken op een tekening die 27 maart 2020 op een veiling van het veilinghuis Millon in Parijs te koop wordt aangeboden.
Schilder is Frank Boggs Springfield 1855 - Meudon 1926.Getekend in Zaandam op 31 mei 1923.https://www.millon.com/lot/102202/11660980?np &offset=150
Ook min of meer identiek op veiling I nummer 10
Frank Boggs bezocht Nederland regelmztig.(Dordrecht/Rotterdam en dus ook in het voetspoor van Monet Zaandam) Zie Wikipedia.
De Stichting Monet reageerde vrij prompt dat ze geen budget hebben voor aankoop (richtprijs op de veiling is € 150-200).Het Zaans Museum liet niets van zich horen.
Waarom zou de stichting Monet dat miserabele tekeningetje van Frank Boggs moeten kopen. Het stelt niets voor en ook is niet te zien op welke locatie hij dit gewrocht heeft. De vraagprijs op de veiling geeft al aan dat het niets waard is.
Guillaumin werkte lang voor de Franse spoorwegen, maar in 1891 won hij een prijs in een loterij, waardoor hij onafhankelijk werd en zich helemaal aan het schilderen kon gaan wijden.