Zaanstad wil € 200.000 extra subsidie geven voor een Zaanse bijdrage aan Sail 2020.

Die komt bovenop de € 100.000 voor veiligheid, € 20.000 van Markeking Zaanstreek en de subsidie van € 40.000 voor de Hembrug Happening die tijdens Sail wordt georganiseerd. Ook moet er € 50.000 à € 130.000 aan sponsorgeld worden opgehaald.

Maar die investering brengt een veelvoud daarvan op volgens de gemeente: misschien wel € 1,5 miljoen. Hoe hard zijn die cijfers eigenlijk? De Orkaan doet #feitencheck.

De kosten

De voorgestelde gemeentelijke bijdrage volgens de Raadsinformatiebrief van 10 oktober is € 200.000. Daarvan komt € 150.000 uit de cultuurbegroting en € 50.000 vanuit het budget van Economische zaken voor de Achtersluispolder. Ook is er een bijdrage vanuit Stichting Marketing Zaanstreek van € 20.000. Op het Hembrugterrein vindt tijdens Sail de Hembrug Happening plaats, door de gemeente met € 40.000 gesubsidieerd – de Happening is in 2020 van september naar augustus verzet vanwege Sail.  Samen € 260.000.

Daarnaast is € 100.000 nodig voor veiligheidsmaatregelen. Die kosten moeten sowieso gemaakt worden. Anna de Groot van de SP stelde vragen over die kosten, in 2015 was dat namelijk ook begroot op € 100.000 maar dat was in de praktijk opgelopen tot € 120.000. Was dat bedrag niet te laag (kosten zijn immers gestegen) en wat er zou gebeuren als het werd overschreden? Zaanstad:

“Indien de programmering meer dan het gereserveerde budget vraagt voor veiligheidsmaatregelen dan moet de dekking van de meerkosten komen uit de meeropbrengsten van Sail zelf.”

Wat dat betekent is duister, er zijn namelijk helemaal geen ‘opbrengsten’ voor Zaanstad, laat staan ‘meeropbrengsten’. Het projectplan van Sail 2020 heeft een andere tekst: “Mochten er overschrijdingen zijn dan worden deze gedekt binnen de begroting”. Daar wordt kennelijk de reguliere begroting van Zaanstad mee bedoeld. Met de veiligheidskosten is de totale bijdrage van Zaanstad opgelopen tot € 360.000.

Daarbij komen € 50.000 à € 130.000 aan sponsorgelden die moeten worden binnengehaald. Wie er opdraait voor de kosten als er te weinig sponsors worden geworven is niet duidelijk. Samen € 490.000.

Een Plus-programma (een solarrace, een commerciële tribune op het Hembrugterrein en een programma in het Zaantheater) van € 80.000 moet geheel uit sponsorgeld worden bekostigd.

Wat levert het op?

Zaanstad:

“De totale kosten van Sail 2020 bedragen € 20 mln en de geschatte opbrengsten bedragen € 110 mln. Dit is een multiplier van 5,5. Hoewel de geschatte multiplier over het totaal geen garanties biedt voor de Sail-opbrengsten in Zaanstad wordt ingeschat dat de multiplier voor Zaanstad tussen de 3 en 5 zal liggen. Met een afgeronde netto bijdrage van € 0,3 mln zullen de ingeschatte opbrengsten voor Zaanstad dan tussen de € 0,9 mln en € 1,5 mln bedragen. In een voorzichtig scenario brengt Sail in Zaanstad tussen € 1 mln en € 1,5 mln aan economische en maatschappelijke baten op zoals o.a. extra hotelovernachtingen en horecabestedingen.”

Klopt dat?

De Orkaan informeerde bij Zaanstad naar de herkomst van die ‘multiplier’. De woordvoerder van wethouder Sanna Munnikendam:

“De multiplier van 5,5 is afkomstig van Amsterdam. Amsterdam verwacht 110 mln aan opbrengsten voor de stad gedeeld door 20 mln welke Sail totaal kost en hiermee kom je op een multiplier van 5,5. Wij hebben dit cijfer ook gebruikt voor Zaanse situatie. Wij hebben hier geen achtergrondinformatie/documentatie van Amsterdam van.

Op de websites van Sail en de gemeente Amsterdam is niets te vinden over die multiplier, zelfs het bedrag van € 110 miljoen duikt nergens op in combinatie met Sail. De organisatie van Sail 2020 beantwoordt onze per mail gestelde vragen over de opbrengsten niet. Dat betekent niet automatisch dat ze niet kloppen.

Als er al € 110 miljoen ‘opbrengsten’ voor Sail zijn, ligt het voor de hand dat die in Amsterdam terecht komen, en niet in Zaanstad, dat de opbrengsten gelijkelijk verdeeld worden over de sponsors wordt nergens aangetoond.

Als de opbrengsten van de ‘Gele Oceaan’ (het Zaanse programma) tussen de € 900.000 en € 1,5 miljoen liggen zou dat uit twee bronnen komen volgens Zaanstad: hotelovernachtingen en horeca-inkomsten.

Dat er extra hotel-overnachtingen zijn, lijkt voor de hand te liggen. Zaanstad heeft zo’n 700 bedden met een bezetting van ongeveer 70 procent, als die extra 30 procent gevuld wordt voor 6 dagen tegen een gemiddelde kamerprijs van € 100 per nacht levert dat ruim € 12.000 op. Maar komen die toeristen voor het Zaanse programma? Voor twee ’tall ships’ op de Burcht en een ‘historische ambachtenmarkt’. Natuurlijk niet, die komen voor het Amsterdamse programma. Die extra overnachtingen zijn er dus sowieso, ook zonder de extra subsidie van Zaanstad.

Horecabestedingen? € 900.000 à € 1,5 miljoen aan biertjes, koffie, frisdrank, pizza’s en hamburgers? Dat lijkt vooral een combinatie van wishful thinking en creatief boekhouden.

Conclusie:

Zaanstad lijkt de uitgaven te onderschatten, met name op het gebied van de risico’s (veiligheid, te weinig sponsors) en de inkomsten te overschatten.

Sail wordt georganiseerd tussen 12 en 16 augustus, de Zaanse locaties zijn Voorzaan (Burcht), Hembrugterrein en Achtersluispolder.