De Tweede Wereldoorlog ligt 70 jaar achter ons. De Zaanse dichterskring, aangevuld met andere Zaanse schrijvers, liet zich inspireren door de verhalen achter de 28 Zaanse Oorlogsmonumenten. Zij bundelden de gedichten onder de naam:
Voor Monumenten Spreken. Poëzie bij de 28 Zaanse oorlogsmonumenten
‘Om niet blind te zijn voor de toekomst.’
Tot 5 mei zullen wij elke dag twee gedichten plaatsten.
Mei 1943
Staken! Een beproefd arbeidersmiddel
Verboden in de oorlog
op straffe van de dood
Nederlandse ex-militairen
te werk gesteld in Duitsland?
De verontwaardiging was groot
De oorlogsindustrie moest daar
op volle toeren draaien
Aan Duitse mankracht kwam men ginds te kort
Met razzia’s alom
werd jacht gemaakt op mannen
Die werden afgevoerd ‘sofort’
Toch werd het werk hier neergelegd
De represailles volgden:
vier mannen stand rechterlijk gefusilleerd
Tien gingen later op transport
waar het kamp en Arbeitseinsatz wachtten
Slechts vijf zijn teruggekeerd
Een harde steen vermeldt
de naam, de leeftijd, plaats
van wie het leven werd ontnomen
Stil vraagt dat marmer ons:
vergeet hen en de velen niet
die toen zijn omgekomen
gedicht bij monument Verblifa, Krommenie
door Marijke Karten