Zaanstad heeft zich (met duidelijke tegenzin) aangemeld voor een experiment met legale wietteelt.
Alleen als de gemeente geen juridisch risico loopt en er zelf geen geld in hoeft te steken, wil Zaanstad meedoen.
Begin dit jaar ging de Tweede Kamer akkoord met een experiment voor de ‘gesloten coffeeshopketen’. Dat betekent dat niet alleen de coffeeshop zelf ‘gedoogd’ wordt maar dat ook de levering aan de coffeeshop gelegaliseerd wordt. Nu handelt een coffeeshop in feite altijd met ‘criminelen’ om aan wiet te komen.
Zaanstad wil alleen meedoen “onder de voorwaarden dat het Rijk voldoende juridische ondersteuning biedt en de financiële consequenties dekt.”
Als Zaanstad geselecteerd wordt, gaat de gemeente aan het experiment meedoen “in samenwerking met de Zaanse coffeeshops.” Alle coffeeshops moeten meedoen, als ze dat niet willen kan de gemeente ze sluiten. Er zijn nu twee coffeeshops in Zaanstad, Headlines en Squad, maar er is ruimte voor een derde als de vergunning voor Moonlight definitief wordt ingetrokken, ook die derde zou in Zaandam moeten komen.
In maximaal tien gemeenten zal tijdens het experiment legaal geteelde, op kwaliteit gecontroleerde hennep verkocht worden. De hennep wordt geproduceerd door maximaal tien telers. Het experiment zal 4 tot ruim 5 jaar duren. Het doel is dat het ‘criminele’ circuit deels buitenspel wordt gezet.
Georganiseerde criminaliteit
De kosten zijn volgens Zaanstad minstens € 300.000 (voor 4 jaar) maar dat kan oplopen als coffeeshops niet mee willen doen en vervolgens langs juridische weg gesloten moeten worden. Vanuit het Rijk is hele experiment €2.000.000,- per jaar beschikbaar.
“In het geval dat daar een sluitingsprocedure bij komt, kunnen de kosten aanzienlijk oplopen vanwege de juridische procedure en een eventuele schadeclaim bij een onterechte sluiting. Voor deze aanzienlijke financiële consequenties is geen dekking.”
De gemeente heeft zich aangemeld omdat een meerderheid van de raad zich daar in 2017 per motie voor uitgesproken heeft. Uit de brief aan de raad blijkt dat B&W er eigenlijk weinig zin in hebben. Naast de juridische risico’s en financiële consequenties zijn er volgens de gemeente “risico’s op het gebied van gezondheid en veiligheid” en:
“Daarnaast kunnen gezien de grote financiële belangen binnen de georganiseerde criminaliteit verschillende openbare orde en veiligheidsrisico’s gerelateerd aan het productie-, transport- en opslagproces niet uitgesloten worden.”
Na het experiment zal “de situatie terugkeren naar de huidige situatie met illegale inkoop via de achterdeur en gedoogde verkoop via de voordeur. Dat betekent dat de mogelijke positieve effecten van het experiment niet duurzaam voortgezet kunnen worden.”
Ook dat is een weinig aanlokkelijk perspectief.