De Bloemgracht in Zaandam is maar een paar honderd meter lang. Maar qua historie kan deze – tegenwoordig nogal achteraf gelegen – straat misschien wel wedijveren met de Herengracht in Amsterdam.
Zo’n 350 jaar geleden heette het gebied nog Cornelis Bleeckersven – maar op 26 januari 1655 maakten de erfgenamen van Cornelis Pietersz. Bleecker een reglement voor de bewoners van het ven, zij wilden er namelijk huizen gaan bouwen.
Deze plek ging Bloemgracht heten. De gracht moest status krijgen door de aanleg van een complex van grote tuinen voor de rijkste inwoners van de streek. De eigenaren versierden 
de tuinen met beelden naar de Franse mode en ontvingen relaties in hun tuinhuizen. Sommige eigenaren behoorden tot de intellectuele top of speelden een belangrijke financiële rol in de Republiek.
Rechts de gracht in 1910 – een echte gracht dus nog.
Zaandammer Henk Roovers deed 18 jaar onderzoek naar de gracht, haar bewoners en haar geschiedenis. Roovers bezocht daarvoor niet alleen het Zaanse gemeentearchief maar ook andere archieven in binnen- en buitenland. Vrijdag 20 maart presenteert hij zijn resultaten in het boek ‘Op Historische Gronden’.
Roovers ontdekte dat de ‘aensienlijcke Bloemgraft’ een groot aantal belangrijke bewoners had, waaronder scheepsbouwers, reders, walvisvaarders, houthandelaren, molenbezitters, juristen, medici, vermaners, schoolmeesters, burgemeesters en mastenmakers.
In ‘Op Historische Gronden’ is deze gracht als onderzoeksobject genomen om te laten zien, hoe de ‘kleine’ wereld van deze mensen was verbonden met de geschiedenis van de Republiek, met die van Europa en soms zelfs met die van daarbuiten.
Hieronder de gedempte Bloemgracht (foto’s Gemeentearchief).
Op vrijdag 20 maart om 14.30 uur houdt Roovers een lezing in Raadszaal van het Stadhuis. Vanaf 15.30 uur zijn er rondleidingen met medewerkers van het archief (daarvoor wel aanmelden).
Het boek is na afloop van de lezing voor € 49,95 verkrijgbaar in de studiezaal van het archief. De organisatie berust bij het Gemeentearchief Zaanstad, in samenwerking met Zaans Erfgoed en Uitgeverij Noord-Holland.
Tegenwoordig ziet de Bloemgracht er zo uit:
is het boek nog te koop?
Ik heb er jarenlang op gym gezeten bij K&V. Van 1958 tot 1969 ongeveer.
Ik ben er geboren . (1936)
Ik woonde er in de jaren '50. De foto met die ene zwarte auto is precies zoals ik het me nu kan herinneren.
Nog steeds een prachtige straat met verrassende architectuur. Ik heb er zojuist nog gecollecteerd voor Amnesty International. Bijna allemaal gulle en vriendelijke mensen. Ik heb me al aangemeld voor de lezing en ben zeer benieuwd naar het boek!