Als de opkomst morgen tegenvalt, kan dat niet worden toegeschreven aan het gebrek aan media-aandacht voor de verkiezingen. Alle media, met De Orkaan voorop, hebben hun stinkende best gedaan om het volk naar het stembureau te drijven.
Door Anneke van Dok
Ook de kandidaten benutten elke kans om zieltjes te winnen, ook toen de snijdende kou hen de adem benam. Vroeger, toen ik zelf nog niet stemgerechtigd was, had je opkomstplicht. Mijn moeder, die vaak voorzitster van een Zaans stembureau was, kon uiterst verontwaardigd beschrijven, hoe stemweigeraars zich voor haar neus gedroegen. Ze verscheurden demonstratief hun stembiljet, want alleen de opkomst en niet het stemmen zelf was verplicht.
Tegenwoordig komt stemplicht nog in een paar Europese staten voor. Dat zijn België, Luxemburg, Liechtenstein en Griekenland.
Stemmen is een morele plicht. Althans zo denk ik erover. Wie thuisblijft met het argument dat zijn stem niets uitmaakt, moet later niet zeuren. Bovendien: er is keus genoeg! En ’s avonds is het reuze spannend om naar het gemeentehuis te gaan om te zien hoe jouw favoriet wint of verliest. Toen Nederland nog verzuild was, stond de verkiezingsuitslag soms bij voorbaat al nagenoeg vast. Er waren zelfs dorpen, waar jarenlang op slechts één partij kon worden gestemd: de KVP. Tot er in een van diep dorpen een lokale partij werd opgericht en de aap uit de mouw kwam. Het lokaaltje won het namelijk van het roomse gezag.
Nog niet zo lang geleden stond de verkiezingsuitslag in de Oostbloklanden ook van tevoren vast. Een hele generatie groeide op zonder representatieve democratie. Vandaar dat Nederlandse steden, na de val van het ijzeren gordijn, Poolse steden adopteerden om de nieuwe Europeanen democratie bij te brengen.
Ik trof een Poolse collega-burgemeester, die gelukkig een beetje Duits sprak. De man schreef alles wat hij in Velsen hoorde en zag op in een schriftje. Behalve leergierig, was hij ook euforisch over al onze verworvenheden. Tot de dag van de gemeenteraadsverkiezingen aanbrak en hij aan het eind van de dag het opkomstpercentage hoorde. De tranen stonden hem in de ogen toen hij zich verbijsterd afvroeg, hoe dat mogelijk was.
Opgegroeid in een gezin waar niet gestemd werd, kon ik me daar als tiener zo boos over maken. Ik heb op mijn 18e dan ook mijn moeder meegesleept naar het stembureau en haar met argumenten weten over te halen voortaan te stemmen. En ook nu, ruim 25 jaar later, stemt deze inmiddels 80-jarige nog. Nog trots op :-)
Anneke, ik sluit me geheel aan bij je betoog over stemmen, stemrecht en eigenlijk ook een morele stemplicht. Als lijstduwer van één van de deelnemende partijen zeg ik ook dat stemmen nog de enige mogelijkheid is om je uit te spreken over de komende 4 jaar beleid in de stad. Maak gebruik van dat Recht!