Het IJ is breed, de Zaan is breed,
Wie zal de Zaan bevaren
De meisjes zijn er fraai gekleed
Al zoveel honderd jaren.
 
Dit is de versie van het tweede couplet van het Zaans volkslied, die we tijdens een reünie van Zaanse journalisten, in 1976, zongen. Ageeth Scherphuis was er ook nog bij, evenals andere prominenten, die de Zaantreek al lang hadden verlaten, maar nog veel details over hun oude werkgebied kenden. De microfoon van de jonge gemeentevoorlichter, werd hem zelfs uit handen genomen, toen hij over de brand in Zaans Veem vertelde.

In de tweeëndertig canons van de Zaanstreek die Erik Schaap in 2015 samenstelde, vond ik een andere versie van de derde en vierde regel van het tweede couplet:

Czaar Peter droeg er ‘t ambachtskleed en at er pannenkoeken.  Zaanse kinderen zouden deze zin vast erg leuk vinden, wanneer het Zaanse volkslied verplichte kost wordt op de Zaanse scholen.

Als het CDA zijn zin krijgt en het Wilhelmus (met vijftien coupletten) leerstof wordt, dan moet er volgens mij ook meer aandacht besteed worden aan de specifieke cultuur van de eigen geboortestreek.

Als ik de geluiden in mijn omgeving beluister, vindt men het belangrijk, dat kinderen het Wilhelmus leren. Sommige Nederlanders vinden zelfs, dat hun kleinkinderen alle vaderlandse liederen zouden moeten kennen, zoals Merck toch hoe sterck…., of Wien Neêrlands bloed in d’adren vloeit, van vreemde smette vrij. Maar waarom moet zo’n wens vertaald worden in een verplichting, vastgelegd in een regeerakkoord? Wat een normale zaak is, wordt op deze manier politiek stuntwerk. Nog maar twee jaar geleden werd een motie van de PVV om het Wilhelmus verplicht te stellen, om politieke redenen, verworpen; dankzij de tegenstemmen van o.a. het CDA, D’66 , de VVD en de Christen Unie.

Het Wilhelmus vormt, als een van de oudste volksliederen ter wereld, een belangrijk onderdeel van onze vaderlandse geschiedenis. Ik laat het graag aan de klassenleraren en geschiedenisdocenten over hoe ze hun vak uitoefenen en uitleg geven aan de zinnen: Ben ik van Duitsen bloed, en De koning van Hispanje heb ik altijd geëerd. De tekst is historisch gezien net zo curieus al de bloeddorstige regels van de Marseillaise en de hoogmoed van de Engelsen, die blijkt uit Brittania rules the waves.

Ik zou het leuk vinden, als veel leerlingen van Zaanse scholen aan de Grote Zaanse Geschiedenisquiz deelnemen, en als winnaar uit de bus komen.