Ruim 25 jaar geleden, in februari 1992, verscheen Dagblad Zaanstreek als resultaat van een fusie tussen twee voormalige concurrenten: De Zaanlander en De Typhoon.

We heben de afgelopen tijd teruggekeken met mensen die direct betrokken waren bij de Zaanlander en Typhoon.

Ron Couwenhoven werkte bij De Zaanlander van 1964 tot het voorjaar van 1969, vervolgens een jaar bij het Noordhollands Dagblad in Hoorn en van 1970 tot 2009 bij De Telegraaf.

Een beetje bluf

Mijn journalistieke carrière begon met een beetje bluf. Op een vrijdagochtend eind april 1964 fietste ik van mijn werk bij Verkade naar huis om tussen de middag een broodje te eten bij mijn moeder in Zaandijk. Ik was bij de koekfabriek terecht gekomen omdat het Arbeidsbureau twee jaar eerder vond dat een jongen van vijftien niet ’s avonds mocht werken en al helemaal niet op zondag en dat moest wel als ik mijn ambitie om verslaggever te worden wilde waarmaken. Maar die vrijdag stond er een advertentie in De Zaanlander: Leerling-journalist gevraagd.

Ik belde mijn chef bij Verkade. Hij heette Nan Los. Zijn zuster had het land in rep en roer gebracht doordat ze als actrice in een film als eerste vrouw in Nederland haar borsten had laten zien. Wij zaten op de afdeling Werkvoorbereiding van de technische dienst en hadden veel contact met de monteurs. Los was erg in hun achting gestegen door het spectaculaire optreden van zijn zus. Hij was een jaar of 27, 28, maar ik sprak hem in de geest van de tijd aan als ‘mijnheer.’

Dus ik pakte thuis de telefoon en belde hem met de boodschap: “Mijnheer Los, ik kom vanmiddag niet, want ik ga solliciteren bij de krant.”

“Nou,” spoorde hij me aan. “Succes en zorg dat je wordt aangenomen, want hier is het niks voor jou.”

Met die stimulans ging ik naar de Stationstraat in Koog, waar de redactie van De Zaanlander in het kantoortje van de Zaanlandsche Stoomdrukkerij van Evert Smit zat. Het grote loket ging open en ik zei:  “Ik kom solliciteren.”

HBS

“Kom maar binnen,” zei mijnheer Harwijne, de redactiechef. Ik zakte in het spreekkamertje in een grote leren fauteuil en deed mijn zegje. Harwijne vroeg wat voor diploma ik had. In de advertentie stond dat er een HBS-er werd gevraagd. Dus antwoordde ik braaf: ‘HBS’, terwijl het eigenlijk niet meer dan de ULO op het Ezelspad in Zaandijk was. Maar er werden verder geen moeilijke vragen gesteld en de volgende dag al belde de redactiechef met de boodschap dat ik aan de slag kon bij de krant. Missie geslaagd.

Later vernam ik van Han de Jong, de verslaggever die in zijn eentje Zaandam in de gaten hield vanuit een bijkantoortje op de Gedempte Gracht, dat Harwijne ’s avonds met hem over mij had gesproken. De Jong kende mij wel. Ik kon aardig voetballen en deed dat in het hoogste juniorenteam van ZCFC, waar hij zelf aanvoerder van de veteranenploeg was. Dus mijn bedje werd door Han gespreid.

In de vier jaar die ik bij De Zaanlander werkte, passeerde van alles de revue. Van de geitenfokkers in Assendelft tot de gemeenteraad van Jisp, waar wethouder Maarten Muis onze correspondent was en die je altijd wel een dorpsnieuwtje wist te vertellen.

De bovenstaande foto komt van de Flickr-site waarop Martin Rep foto’s over zijn Zaanlander-periode heeft gezet. Zijn toelichting:

Deze foto is gemaakt in café De Kruis aan de Guisweg in Zaandijk. Kees, zoon van de kastelein beroert de kast en probeert geen ’tilt’ te maken. Hij wordt aangevuurd door (geheel links) Hans Woudstra, terwijl Ron Couwenhoven (naast Kees) en Fred Voorbergen toekijken.

In de speelmachine van het café moesten dubbeltjes. Je kon je potentiële score verhogen door dubbeltjes bij te gooien. Helaas zie je dit soort pinbalmachines niet veel meer; ik ben er tenminste de laatste dertig jaar niet een tegengekomen, alleen flipperkasten. Bij een score van minimaal 10 gulden betaalde De Kruis uit. Dat moest een beetje stiekem, want verboden. We brachten heel wat van onze centjes naar De Kruis. Je kon er niet alleen een lekker pintje drinken, maar ook simpel en goed eten: biefstuk brood (de biefstuk kwam van Slagerij Stam, een paar deuren verderop), een halve kip en dat soort zaken

Ron Couwenhoven vult aan:

De foto is van 1968 of begin 1969. Slager Stam kwam altijd via de achterdeur binnen. Dan wist zijn klandizie niet dat hij ook in het café rondhing. De familie De Kruis kwam uit Leiden en nam de zaak van Ab Kok over. Ab begon een nieuwe zaak in de Warmoesstraat in Wormerveer. Zaterdagsavonds speelde hij altijd in zijn café met een accordeonist. Ab was zelf drummer. Zijn vrouw Aaf regelde dan de gang van zaken achter de bar.

Jan Hottentot

Ik werd als voetballer gelijk ook tot sportredacteur gebombardeerd, maar ging ook op dinsdagochtend naar het kantongerecht, waar je een tafeltje moest delen met Jan Hottentot van De Typhoon. Hij was een imposante figuur die in zijn lange leren jas door de Zaanstreek snorde op zijn brommer. Maar als je bij De Zaanlander werkte was je zijn vijand. Vier jaar lang maakte ik Jan mee aan dat veel te kleine tafeltje en nooit zei hij een woord tegen me. Hoe vaak ik het ook probeerde. Jan zweeg en keek me haast bestraffend aan: hoe waagde ik het in hemelsnaam het woord tot hem te richten!

De wraak kwam in het laatste jaar bij De Zaanlander. Er was een afspraak tussen de brandweer en de redacties. Als er ’s ochtends brand uitbrak werd De Typhoon gebeld en die waarschuwde ons en als er na zes uur ’s avonds brand was gebeurde het omgekeerde. Op een avond sloeg omstreeks elf uur de vlam in de pan in de snackbar bij het café van Theo Stam bij de Noorderbrug in Koog aan de Zaan.

Wij hadden net onze laatste treinbrief met kopij naar Alkmaar verstuurd waar de krant werd gedrukt, dus de hele redactie rukte uit naar de plek van de ramp. Han de Jong voorop op zijn bromfiets. Jan Prins, later hoofdredacteur van het Rotterdams Dagblad, Henk Kuijt, die in dezelfde functie bij De Gelderlander terecht kwam, Jan Piet, die lang voor het NOS-journaal zou werken, Peter Kok, die veel te vroeg overleed, en ik er achter aan. Het werd een gezellige avond. De brand was snel geblust en Theo nodigde spuitgasten en verslaggevers uit in zijn café.

“O ja,” zei Han de Jong. “Ik ben nog wat vergeten.” Hij pakte de telefoon en belde Jan Hottentot uit zijn bed. “Brand bij Theo Stam in de Koog, Jan”, luidde de boodschap. Twintig minuten later arriveerde Jan Hot, zoals wij hem noemde, op zijn brommer. ’t Was al over twaalven en de stemming zat er goed in. “Hoi, Jan”, riepen we. “De brand is al uit. Kom er bij.”

Nog nooit heb ik iemand zo horen vloeken. Hij kon dus toch praten!

Lees hier alle bijdragen over 25 jaar Dagblad Zaanstreek (en 25 jaar zonder Typhoon en Zaanlander).

De foto helemaal boven “Couwenhoven: blindtypen met tien vingers.” komt van de website van een andere ex-Zaanlander-man: Martin Rep. Dat is ook de bron van de foto hieronder:

“Zaanse en landelijke pers tijdens de ‘Nacht van de Zoeker’, toen molen De Zoeker naar de Zaanse Schans werd verplaatst. Cees van den Kommer van De Typhoon (zittend) leest De Zaanlander. Links Ron Couwenhoven. 1 augustus 1968.”

Op de foto staat ook fotograaf Wim Krijt (vierde van rechts, met bril) en rechts naast hem Martin Rep zelf (zie reacties).