Vanavond neemt de gemeenteraad van Oostzaan een belangrijk besluit over de bestuurlijke toekomst van de gemeente. Een zelfstandige gemeente Oostzaan lijkt helaas een gepasseerd station. De vraag die vandaag voorligt is niet óf er iets moet veranderen, maar hóe.

Ga je samen met een grote stad zoals Amsterdam of Zaanstad? Of ga je kijken naar een oplossing die passender is bij het karakter van het dorpse Oostzaan? Ook als deze route meer diplomatie vergt en wat langer duurt dan de korte klap om samen te gaan met een grote buur?

Er liggen meerdere varianten op tafel. Opvallend is dat WOL (Wormerland, Oostzaan en Landsmeer) met bijna 38.000 inwoners, of WOL+ Waterland met ruim 54.000 inwoners, qua schaal niet ongebruikelijk zouden zijn. Ruim 60% van de Nederlandse gemeenten telt minder dan 40.000 inwoners (bron: COELO).  Het direct doorschakelen naar een zogenaamde WOL++-fusie, met Edam-Volendam met 91.000 inwoners naar voren schuiven als optie is een moeilijker opgave omdat een meer gefaseerde benadering wellicht realistischer en beter uitvoerbaar is.

Een belangrijke ontwikkeling is de motie van de alle partijen behalve de PvdA die oproept tot het aanstellen van een onafhankelijke verkenner. Deze verkenner zou een cruciale rol kunnen spelen in het zorgvuldig onderzoeken van de haalbaarheid van de WOL+ en WOL++-varianten en in het verkrijgen van medewerking van de betrokken gemeenten. Dit soort processen vragen echter om gedegen analyse, diplomatie en overleg, niet om een opgelegde deadline. De eis om voor september een conclusie te trekken, zoals in de motie wordt genoemd, kan juist averechts werken: zorgvuldige besluitvorming laat zich niet in een keurslijf dwingen. Het zou verstandig zijn om deze deadline te laten vervallen of verschuiven.

Belangrijk voor de gemeenteraad is om te beseffen dat een bestuurlijke herindeling is geen technische kwestie, maar een fundamentele keuze over hoe een gemeenschap zichzelf ziet en haar toekomst wil vormgeven. De gemeenteraad heeft vanavond de kans om richting te geven aan een proces dat recht doet aan de belangen van inwoners en dat niet gedicteerd wordt door tijdsdruk of externe druk. De wensen van de bewoners zijn meer dan duidelijk: niet bij een grote stad. De gemeenteraad kan vanavond laten zijn dat zij de leefwereld van de bewoners omarmen in plaats van in de systeemwereld van de ‘bestuurburcht’ te blijven. 

Wie zich betrokken voelt bij de toekomst van Oostzaan, kan de vergadering bijwonen of online volgen. Vanavond draait om iets belangrijks: hoe gaan we ons dorp vormgeven voor de komende generaties! Dus vanavond 20.00 uur: D-Day voor Oostzaan.

Door Steve Smit, betrokken inwoner van Oostzaan.