Drankbevoorrading per auto. Niet-gemotoriseerde waterrecreanten die letterlijk geterroriseerd worden. Jagen op watervogels. Luide muziek die het motorgebrul nog moet overstemmen. Zomaar een greep uit de wanhoopskreten van bewoners rond de Ham in Krommenie. In dit noordelijkste puntje Zaanstad is de rechtsstaat gekaapt door anarchie.

Door Henk Visser

Op 11 maart was er weer een openbare Dorpsraadbijeenkomst in buurthuis de Pelikaan. Bomvol, vanwege de gemeentelijke presentatie over de gastransitie waarin Krommenie de pilot wordt. Het tweede programmapunt was een update over het Zaanse vaarbeleid. 

Het zal de Orkaan-lezers niet ontgaan zijn dat terreur op de binnenwateren en plassen door jeugd al ruim tien jaar getroffen bewoners tot machteloze woede brengt. Al even zolang verschijnen met regelmaat publicaties hierover, niet alleen in de regionale media.

De nautisch toezichthouder bij de afdeling Havens en Vaarwegen gaf een presentatie waarin hij de positieve ontwikkelingen trachtte duidelijk te maken. 

Stand van zaken

In juni 2024 heeft de Dorpsraad Krommenie overleg gevoerd met burgermeester Hamming over dit thema. Toen al was besloten dat dit jaar een pilot opgestart zou worden dat de afsluiting mogelijk maakt van het Guisveld tijdens het broedseizoen (1 maart t/m 15 juli). Balken die enige centimeters onder de waterlijn tussen de oevers geplaatst worden, moeten ‘snelvaarders’ dwingen gas terug te nemen. Bij succes zou recreatieplas De Ham in 2026 of 2027 ook afgesloten kunnen worden.

De toezichthouder sprak zich persoonlijk negatief uit over de afsluiting met de balk met als argument dat er geen (wettelijk verplichte) waarschuwingsborden geplaatst zijn, wat in het duister tot gevaarlijke situaties kan leiden. Daarin heeft hij gelijk. Echter, Staatsbosbeheer (SBB) is hiervoor verantwoordelijk. Ergens is de communicatie verstoord of heeft SBB verzaakt. Het probleem is dus niet het idee maar de algehele uitvoering.

Al jaren wordt gepleit voor het invoeren van een registratieplicht, zoals in Oostzaan van kracht is. Helaas, het college heeft dit voorstel nog altijd niet behandeld. Een bekend spreekwoord luidt: ‘Waar een wil is, is een weg’. De discrepantie hier: waar géén wil is, ontstaat anarchie. Het Handhavingsprogramma 2025-2026 van de gemeente verschilt niet wezenlijk van het vorige jaar. 

Tijdens de bijeenkomst toonde de nautisch toezichthouder tijdens zijn presentatie wat optimistische doelstellingen. Meer inzet van BOA’s in burger (in bootjes) en voorlichting op basisscholen maar niet het middelbaar onderwijs. Die doelgroep was, naar zijn zeggen, ‘al verloren’. Wat door de betrokken aanwezigen hoorbaar als een halve capitulatie werd opgevat.

De realiteit

Een ooggetuige (bekend bij de Dorpsraad) betrapte een bootje van SBB dat met 30 km/h door het Guisveld scheurde. Daarop aangesproken vertelde de bestuurder dat hij per dag vele kilometers moest varen en met de maximale 6 km/h zijn taak niet naar behoren kon uitvoeren. Staatsbosbeheer is niet verantwoordelijk voor natuurbescherming. Het is een zelfstandige publiekrechtelijke organisatie met een wettelijke taak, vallend binnen het domein van het ministerie van LVVN.

De verbazing bij de toehoorders was groot. Daarbij de getuigen- en ervaringen zoals in de intro genoemd: Drankbevoorrading per auto. Niet gemotoriseerde waterrecreanten die letterlijk geterroriseerd worden. Jagen op watervogels. Luide muziek die het motorgebrul nog moet overstemmen.

De nautisch toezichthouder, het HH-programma 2025-2026, het gemeentelijk beleid draaien allemaal om de jonge ‘piraten’ heen. Wat Jan Hamming de DR vorig jaar persoonlijk ook erkende: er is niet voldoende capaciteit tot handhaving op de binnenwateren.

Bevolkingsgroei, gecombineerd met afnemende sociale en morele waarden, vereist een evenredige toename van toezicht en handhaving om een goed functionerende samenleving te waarborgen.

Anarchie

Zoals in het Wilde Westen, waar bandieten heersten bij gebrek aan US Marshals, zo zijn de binnenwateren van Zaanstad nu speelterrein voor jongeren zonder respect voor regels. De afdeling Handhaving heeft nog 16 vacatures openstaan. BOA’s met nautische bevoegdheden, maar die moeten eerst nog opgeleid worden.

Lang geleden was ik een jong tienertje die met zijn kano via de Ham naar het Alkmaardermeer peddelde. De slagen van de spanen in het water stoorden al die prachtige watervogels niet. Ik was een van hen die zijn houten zwemvliezen benutte. De eenden, meerkoeten, futen, aalscholvers en zwanen, met wat geduld aten ze uit m’n hand. Ze hebben geen benul wat anarchie betekent.

Dat wisten wij, bewoners rond de binnenwateren en meertjes die de Zaanstreek zo uniek maakt, tien jaar geleden ook nog niet. Moesten wij dat weten? Er is immers toch onze gekozen Zaanse burgervertegenwoordiging, zetelend in dat groteske kasteel?

Onmacht, angst (de bootterroristen aan te spreken), schoeiingen en rietkragen die vernield worden, afval, minachting, disrespect voor mens en dier. Terwijl de gemeente zorgplicht heeft tegenover haar burgers verzand de bureaucratie in halfslachtige oplossingen die geen boot aan de ketting legt.

Maatschappelijk ontspoorde jeugd zonder enige vorm van respect, vrijbuiters die wet en gezag een middelvinger geven en daar vaak nog mee wegkomen ook.

Zoals altijd is het wachten op een dodelijk ongeluk, watervogels en hun broedsel niet meegerekend. Want hoeveel slachtoffers zullen daaronder al niet gevallen zijn. De woorden van burgemeester Hamming zullen nog lang doorklinken. We hebben niet genoeg ‘Marshalls’.

Door Henk Visser, Lid kerngroep Dorpsraad Krommenie. Foto: Michel Schermer.