Bij Next Level Chill Academy in Wormerveer zijn alle jongeren uit de Zaanstreek welkom om activiteiten te volgen en samen te komen. Alcohol, drugs en andere verslavende middelen zijn daarentegen ten strengste verboden.

Mirjam de Boer baseerde het concept op het IJslandse preventiemodel, een aanpak bedoelt om middelengebruik door jongeren te voorkomen. 

Ruim tien jaar geleden kwam Mirjam de Boer tot de realisatie dat er voor jongeren geen plek meer is om samen te komen. ‘Ik kon op mijn vijftiende een discotheek binnenstappen. Tegenwoordig kunnen jongeren alleen bij iemand thuis zitten, of op straat hangen.’ Vooral dat laatste kan leiden tot alcohol- of drugsgebruik, zo ook bij de kinderen van Mirjam.

‘Mijn kinderen hebben veel geëxperimenteerd met drugs. En hun vrienden ook. Sommigen van hen zijn volledig afgegleden.’

Blowen is niet zo onschuldig als het lijkt, benadrukt Mirjam. ‘Het begint met af en toe een jointje op een feestje, maar al snel sla je door. Vooral in de puberteit: je moet veel ballen hooghouden, alles verandert, je raakt onzeker, en voor je het weet blow je iedere dag. Op een gegeven moment heb je het zelfs nodig om normaal te kunnen functioneren.’ 

Mirjam heeft een eigen dansschool en ook daar merkte zij dat leerlingen na de laatste les op vrijdagavond vaak nog even bleven kletsen, omdat zij nergens anders heen konden. Daarom stelde Mirjam de dansschool en haar huis regelmatig open. Dat ging soms ook helemaal mis.

‘Dan bleef ik een paar uur weg, zodat zij de tijd voor zichzelf hadden. Er stonden wel eens zeventig fietsen voor de deur toen ik terugkwam. Iedereen was dronken en ik werd uitgescholden.’

Toch heeft Mirjam het altijd volgehouden. Ze is er stellig over: voor jongeren moet er een vrijblijvende plek zijn, zonder drank en drugs.

Zes jaar geleden besloot Mirjam het heft in eigen handen te nemen. Ze bedacht het concept van Next Level Chill Academy: een laagdrempelige en vrijblijvende plek voor alle Zaanse jongeren. Waar activiteiten worden georganiseerd en jongeren altijd welkom zijn om een (sportief) spelletje te spelen, zoals tafeltennis of air hockey. Ook wordt er bijles aangeboden en is er een stilteruimte om huiswerk te maken. Maar het állerbelangrijkste: alcohol, tabak en drugs zijn ten strengste verboden.

Het concept is afgeleid van het IJslandse preventiemodel, een aanpak om middelengebruik door jongeren te voorkomen. Mirjam stuurde een PowerPointpresentatie van haar plan naar alle wijkmanagers van de gemeente Zaanstad. Eén van hen reageerde meteen enthousiast: ‘Monica Briefjes, noem haar naam,’ roept Mirjam lachend. Anderhalf jaar later opende Next Level Chill Academy met een ‘flinke zet’ van Monica. 

Het IJslandse preventiemodel is een op de wetenschappelijke literatuur gebaseerde aanpak gericht op het creëren van een positieve leefomgeving, waarin jongeren gezond, veilig en kansrijk kunnen opgroeien, zonder middelengebruik. Om de participatie in sport en andere vrijetijdsactiviteiten te verhogen, hebben ze in IJsland bijvoorbeeld een vrijetijdspas ontwikkeld, waar omgerekend zo’n 400 euro op staat. Daarmee kunnen jongeren deelnemen aan sportlessen en culturele activiteiten. 

Inmiddels verwelkomt Mirjam al vier jaar lang Zaanse jongeren. Momenteel komen er zo’n 150 individuele gezichten langs. Sommigen komen eens in de maand, anderen twee keer per week. Mirjam benadrukt dat zij het niet alleen doet. Ze wijst op alle betrokkenen die Next Level Chill Academy mede mogelijk maken. ‘Wij hebben ambtenaren op het gebied van jeugd en veiligheid, mensen met een taakstraf, statushouders, stagiaires en jongerenwerkers. Het allermooiste vind ik dat alles hier samenkomt.’ Mirjam maakt duidelijk dat het niet alleen een plek is voor probleemjongeren. ‘Iedereen is welkom, maar het mag niet zo zijn dat de sfeer grimmig wordt.’ 

Naast een heleboel mooie momenten, zijn er ook lastige situaties. Mirjam geeft een voorbeeld:

‘Er zat hier een jongen binnen op de bank te vapen, dus ik stuurde hem weg. Met een hoop moeite stond hij uiteindelijk op. Al zijn vrienden begonnen te joelen. Hij liep richting de uitgang, maar draaide zich om richting mij. Toen zoog hij aan zijn vape en blies hij de rook uit in mijn gezicht, een keer of tien.’

Mirjam vat dergelijke situaties niet persoonlijk op. ‘Ik denk dan alleen: doe dit nou niet. Want je schaamt je kapot over een paar jaar.’ Al geven de meeste jongeren op dit moment geen signaal van dankbaarheid af, is Mirjam ervan overtuigd dat zij hier later anders tegenaan kijken. ‘De jongeren vinden mij over het algemeen niet erg aardig. Ik zie ook meteen wat ze in hun schild voeren als ze met z’n drieën naar de wc gaan of zich samen achter een auto verstoppen om te roken. Dan kom ik brullend aangerend,’ lacht ze. 

Het gebouw aan de Wandelweg 196 in Wormerveer mag Mirjam gebruiken van gemeente Zaanstad. Ze hoeft enkel gas, water en licht te betalen. Daarom wil zij het pand ook zo goed mogelijk benutten. ‘Ik wil dat zoveel mogelijk jongeren hier iedere dag gebruik van maken, en het voelt als een overwinning wanneer dat lukt.’ Het middelengebruik door jongeren in de Zaanstreek terugdraaien zal haar op eigen houtje niet lukken, benadrukt Mirjam herhaaldelijk in het gesprek. ‘Maar ik zie de stip op de horizon.’ En daarom gaat ze ook iedere dag met plezier naar Next Level Chill Academy. ‘Ik hoop dat dit een begin is van de ommekeer in het denken van ouders en overheidsinstanties.’ 

Tekst en foto Mirjam door Mila Lange. Overige afbeeldingen zijn aangeleverd door Mirjam de Boer.