Commissaris van de Koning Arthur van Dijk en de burgemeesters tekenden op 9 januari de ‘Noord-Hollandse Norm Weerbare Overheid’. Deze norm biedt gemeenten handvatten om ondermijnende criminaliteit tegen te gaan en te voorkomen dat onder- en bovenwereld verweven raken.

Burgemeester Jan Hamming (Zaanstad) tekent op een later moment, omdat de gemeenteraad zich eerst over de norm buigt. Burgemeesters Judith Michel (Wormerland) en Marvin Polak (Oostzaan) tekenden wel, zo bevestigde een woordvoerder.

Geen primeur, wel actueel

Noord-Holland is niet de eerste provincie met een dergelijke norm; Drenthe, Friesland, Utrecht en Limburg gingen al voor. De Limburgse variant, de meest recente, diende als basis. De norm beoogt een ‘waterbed-effect’ te voorkomen, waarbij criminelen die in de ene gemeente geen voet aan de grond krijgen, uitwijken naar een andere. Het doel is een eenduidig beleid voor alle Noord-Hollandse gemeenten.

Invulling blijft lokaal

Toch roept die eenduidigheid vragen op. De norm bevat zes hoofdthema’s, waarvan de invulling grotendeels aan de gemeenten wordt overgelaten. Zo stelt het thema ‘Bewustwording & Organisatie’ bijvoorbeeld:

‘Er zijn één of meer medewerkers (deels) vrijgemaakt voor de aanpak van ondermijnende criminaliteit.’

Wat die medewerkers precies moeten doen, blijft echter vaag. Ook zijn er punten die als vanzelfsprekend klinken, zoals:

‘Wij verlenen nazorg aan bestuurders of medewerkers die slachtoffer zijn van agressie en geweld.’

Concrete maatregelen

De norm bevat ook verplichtingen. Gemeenten moeten een centraal meldpunt inrichten voor signalen van ondermijnende criminaliteit en ‘ondermijningsartikelen’ opnemen in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV).

Zo moeten exploitatievergunningen voor seks- en escortbedrijven, coffeeshops en shishalounges eisen bevatten over goed levensgedrag. Ook zijn bepalingen nodig om een ‘onveilig, niet leefbaar of malafide’ ondernemersklimaat tegen te gaan en de openbare orde en leefomgeving te beschermen.

Hoe gaan gemeenten dit invullen?

Omdat de raad van Zaanstad zich eerst nog buigt over de norm, is daarover weinig bekend. De OVER-gemeenten (Wormerland en Oostzaan) geven wel al richting. Zij organiseren onder andere kennistrainingen over ondermijning en benadrukken het thema tijdens de eed of belofte van nieuwe medewerkers. Externe medewerkers moeten een geheimhoudingsverklaring ondertekenen.

Daarnaast richten deze gemeenten een intern meldpunt in en werken zij verder aan bewustwording, risicomanagement en het vastleggen van ondermijningsrisico’s. Hoe dit concreet wordt uitgevoerd, blijft onduidelijk.

Bekijk hier de volledige Noord-Hollandse Norm Weerbare Overheid.

Door: Rick Nieborg, info: woordvoering Zaanstad & OVER-gemeenten, Noord-Hollandse Norm Weerbare Overheid.