Het hoge woord is eruit: vóór het einde van deze bestuursperiode (maart 2026) kiest Landsmeer een fusiepartner. De voorkeur gaat uit naar groen-landelijke gemeenten, zoals Oostzaan en Wormerland. Amsterdam en Purmerend worden nog niet helemaal uitgesloten.

De gemeenteraad erkent dat Landsmeer niet zelfstandig kan blijven door financiële druk, meer taken en een grote bouwopgave. Een werkgroep met raadsleden uit Wormerland, Oostzaan en Landsmeer (WOL) onderzoekt momenteel verschillende samenwerkingen.

Toekomst

Uiterlijk in december 2025 moet de gemeenteraad een keuze maken over de fusiepartner. Er wordt nu gesproken over een volksraadpleging begin 2026 om inwoners bij het besluit te betrekken. Dit zou waarschijnlijk een adviserend referendum zijn waarin inwoners hun mening over de fusie kunnen geven.

De gemeente zet in op een fusie in twee fasen: een ambtelijke fusie, gevolgd door een bestuurlijke fusie in de raadsperiode 2026-2030. Bij een bestuurlijke fusie worden gemeenten volledig samengevoegd, terwijl bij een ambtelijke fusie alleen de ambtelijke organisaties worden gedeeld en de besturen zelfstandig blijven.

Oostzaan

Oostzaan voert verkennende gesprekken met Amsterdam en Zaanstad over een mogelijke bestuurlijke fusie, en met Wormerland en Landsmeer over een bestuurlijke of ambtelijke fusie. Uit een enquête van Bezorgde Burgers Oostzaan (BBO ’24), waaraan 452 mensen deelnamen (waarvan 387 uit Oostzaan), blijkt dat meer dan de helft van de respondenten liever een zelfstandig Oostzaan behoudt. Als een fusie onvermijdelijk is, gaat de voorkeur echter uit naar samenwerking met Wormerland en Landsmeer, en beslist niet met Amsterdam of Zaanstad.

Commissaris van de Koning Arthur van Dijk bezocht de gemeenteraad van Oostzaan. Tussen de regels door werd vorige maand tijdens een ingelaste vergadering duidelijk dat ‘ambtelijk samenwerken’ een gepasseerd station is. 

Wormerland

Wormerland wilde een jaar geleden nog niet nadenken over gesprekken over gemeentelijke samenwerking met Oostzaan en Landsmeer. Een fusie was helemaal taboe. Maar volgens burgemeester Judith Michel is er in de raad een andere wind gaan waaien. Er is volgens haar ‘een vonk overgesprongen’ waardoor ‘de harten van de raadsleden sneller zijn gaan kloppen’.

Dit komt ook door de gezamenlijke WOL-bijeenkomsten. Toch is een fusie voor Wormerland nog niet zo zeker als voor Landsmeer. Een mogelijke uitkomst van het fusieonderzoek kan namelijk ook zijn dat samenwerking of fusie geen goed idee is.

Door: Nick Boeske. Info: Raadsinformatiesysteem Oostzaan. Foto: De Orkaan.