Burgemeester Hamming krijgt van alle raadsleden te horen of ze gebouwen en/of gronden in Zaanstad in bezit hebben. Die gegevens kunnen wel door collega-raadsleden worden ingezien maar worden niet openbaar. Ook hoeven raadsleden niet op te geven wat een pand of een stuk grond waard is.

Dat is de belangrijkste wijziging die de raad van Zaanstad aanbracht in de nieuwe gedragscode die voor raadsleden gaat gelden. De code moet de integriteit van raadsleden bewaken. Alles wat naar vriendjespolitiek, corruptie, omkoping, ongewenst gedrag of belangenverstrengeling ruikt, moet worden vermeden.

Bezit melden

Het bezit van panden of gronden kan je oordeel beïnvloeden: wordt het meer waard als er een nieuw bestemmingsplan komt of minder als er overwogen wordt een drukke weg langs te leggen?

De aanvankelijke tekst was: ‘Je meldt ook bezit van gebouwen en/of grond in de gemeente die je winst opleveren’. Dat van die winst was al een beetje een rare, maar volgens veel raadsleden klopte die hele passage niet. Daar is nu van gemaakt: ‘Je meldt ook het bezit van gebouwen en/of gronden in de gemeente met een omschrijving van het pand en/of de grond’.

Maar deze informatie wordt alleen bekend gemaakt aan de griffier en burgemeester. Raadsleden kunnen deze informatie onder geheimhouding inzien bij de griffier. Deze wijziging werd op voorstel van POV (Jaap Keijser), PVV (Natasja Cornelissen), CDA (Julie van ‘t Veer) en Lokaal Zaans (Marianne de Boer) aangenomen. Ook D66, DENK, GroenLinks, Groep Lassooy, POV en PvdA steunden het amendement.

Merel Kingma van D66 legde uit wat er bedoeld werd: ‘we mogen er niet met de pers over praten’. Maikel Kat van DZ was tegen: ‘we willen geen geheimhouding, wij willen het openbaar, het moet ook voor de inwoners openbaar zijn’. Hanneke Veurink (CU): ‘We moeten controleerbaar zijn voor inwoners. Het gaat niet over je privé-adres, maar over andere panden in je bezit’. Marianne de Boer: ‘als burgemeester en griffier het weten is dat genoeg, het is helemaal niet nodig dat elke inwoner dat te zien krijgt. Het politieke ambt is al op eieren lopen, op een gegeven moment is het wel genoeg’.

Fractie-assistenten

Ook fractie-assistenten gaan onder de code vallen. Tot dusver gold die uitsluitend voor (steun)raadsleden en leden van B&W. Maar omdat fractie-assistenten ook inzicht hebben in alle (geheime) stukken, diende Hanneke Veurink van de ChristenUnie dit amendement in. Alleen POV en PVV waren tegen (in eerste versie van dit artikel stond dat de VVD was, dat klopte dus niet).

De raad heeft al diverse keren over de code gesproken, een beetje ongemakkelijk was dat wel. Menno de Haas (ROSA): ‘we zijn al voor vierde keer over ons zelf aan het praten’. Maar De Haas – lid van de werkgroep die de code voorbereidde – benadrukte wel het belang van goede afspraken. Burgemeester Hamming: ‘het heeft ons de afgelopen maanden beziggehouden. We moeten het morele kompas bij ons beleggen. Hoe voorkomen we elke schijn van belangenverstrengeling?’

Malafide kapper

Gezellig was het niet altijd. Juliëtte Rot nam niet deel aan de beraadslagingen omdat zij onderwerp van een integriteitsonderzoek is en een van de amendementen (over het tijdig en schriftelijk informeren van raadsleden waarover een melding is gedaan) leek over haar zaak te gaan. Merel Kingma (D66) vond dat eigenlijk wel een probleem, zij vond dat het wel erg over een specifieke case leek te gaan.

Burgemeester Hamming was niet per se tegen dat wijzigingsvoorstel, maar maakte duidelijk dat er ook uitzonderingen waren: ‘bij fraude en corruptie moet je eerst onderzoek doen, het achterhouden van informatie moet proportioneel zijn’. Het amendement werd verworpen, alleen ChristenUnie, Democratisch Zaanstad, Groep De Boer / LZ en Groep Lassooy steunden het.

Kat was wel de gebeten hond tijdens de vergadering. In zijn betoog haalde hij keer op keer een ‘willekeurig’ voorbeeld aan van een ‘malafide kapper in het centrum van Zaandam’ (POV-fractievoorzitter Jaap Keijser is kapper in Zaandam). Zelf vond Kat dat wel grappig. Maar hij was de enige. Marianne de Boer (LZ) vroeg voorzitter Hans Kuyper in te grijpen waarop Kat een beetje gas terug nam: ‘het kan ook een schilder zijn’. Maar de toon was gezet. Julie van ’t Veer (CDA) vond het ‘uiterst ongemakkelijk’, en dat gold volgens haar ook voor wat DZ in de media naar buiten bracht.

Alle stukken en amendementen zijn hier te vinden (en ook de vergadering kan worden teruggekeken).

Door Piet Bakker. Afbeelding boven is compilatie van sprekers tijdens de raadsvergadering, links boven zien we Marianne de Boer en niet VVD-raadslid Jovana Blazevska.