‘Handen omhoog, waar is het geld?!’ Met deze woorden stormden drie gewapende mannen op woensdagochtend 20 december vorig jaar de elektronicawinkel ‘Entertainment CEX Exchange’ aan de Gedempte Gracht in Zaandam binnen.

K.A. (20) had een zwart geverfd airsoftpistool dat op een echt wapen leek. Zijn vriend sinds de middelbare school, K.E. (19), bedreigde het personeel met een hamer. Vervolgens werd de kluis geopend.

Op vrijdag 29 november behandelde de meervoudige kamer van de rechtbank in Haarlem de zaak van de gewapende overval op de CEX-winkel. De overval maakte diepe indruk. De slachtoffers liepen trauma’s op, twee jonge kinderen zagen alles gebeuren.

Achtervolging

De overvallers wisten meerdere iPhones, iPads, een smartwatch, een spelcomputer en € 4.600 buit te maken. Met tassen vol spullen renden ze naar buiten en sprongen in een gereedstaande Nissan Qashqai, waar bestuurder C.A. (20) achter het stuur op hen wachtte.

De politie werd meteen ingeschakeld en zette de achtervolging in, met hulp van een helikopter. De verdachten scheurden eerst over de A8 richting Assendelft, maar draaiden om bij het politiebureau in Zaandijk. Daar reden ze tegen het verkeer in en raasden met 200 kilometer per uur over de weg.

C.A. probeerde te ontsnappen omdat hij bang was zijn rijbewijs te verliezen, aangezien hij had geblowd. Hij verklaarde dat hij niet doorhad dat ze op de vlucht waren vanwege een overval. Uiteindelijk werden ze bij de afrit S112 Gooiseweg in Amsterdam-Zuidoost klemgereden en opgepakt.

Snapchat

De twee die de winkel binnengingen, K.A. en K.E., hebben de overval inmiddels toegegeven. C.A. zegt alleen dat hij de bestuurder van de vluchtauto was en beweert niet op de hoogte te zijn geweest van de geplande overval. Hij zegt zelfs niet te hebben geweten van de wapens, bivakmutsen of de sporttassen vol elektronica in de auto.

Ze werden via Snapchat benaderd door een ‘onbekende persoon’, waarvan ze zeggen de identiteit niet te kennen of niet willen onthullen. In eerste instantie wisten ze niet dat het om een overval ging. Pas na verdere berichten en afspraken werd duidelijk dat het om een gewapende overval zou gaan.

K.E. verklaarde dat hij aanvankelijk twijfelde, maar zich onder druk gezet voelde om mee te doen, omdat de onbekende wist waar hij woonde. K.A. stemde toe omdat hij dringend geld nodig had, maar besefte pas gaandeweg wat er precies van hem verwacht werd. C.A. gaf aan dat hij dacht alleen mensen ergens heen te moeten rijden en niet wist dat hij betrokken zou raken bij een overval.

CEX Amsterdam

Eerder kwamen de drie verdachten al met justitie in aanraking. C.A. heeft een strafblad voor medeplegen van poging tot doodslag en zat al eerder vast. Hij was voorwaardelijk vrij, maar kwam door zijn rol in de overval in Zaandam opnieuw in de problemen. Nu staat hij onder toezicht van de reclassering in afwachting van de uitspraak.

K.E. en K.A. zijn samen eerder veroordeeld voor een straatroof in Diemen in 2022. K.E. is, net als C.A., vrij onder voorwaarden en staat onder toezicht van de reclassering. K.A. daarentegen zit al ongeveer een jaar vast en wordt daarnaast ook verdacht van betrokkenheid bij een overval op een CEX-winkel in Amsterdam-West, bijna twee weken voor de overval in Zaandam. Hij ontkent dat hij een van de daders was, maar geeft toe dat hij de scooter, die bij de overval werd gebruikt, naar de locatie bracht.

De politie linkt K.A. aan de zaak via camerabeelden, waarop kleding en schoenen te zien zijn die overeenkomen met wat hij droeg tijdens de overval in Zaandam. Daarnaast werd zijn DNA gevonden op het stuur van de scooter, die later werd teruggevonden.

Ook bleek hij een gestolen telefoon uit de Amsterdamse winkel in zijn bezit te hebben, die tijdens de overval in Zaandam werd gebruikt. Volgens de politie tonen deze aanwijzingen een duidelijk verband tussen K.A. en de overval in Amsterdam, hoewel hij dit blijft ontkennen.

Blowen

Het is een heftig verhaal, dat nog indringender werd toen hun persoonlijke situatie aan bod kwam. Niet dat het afdoet aan de ernst van de zaak, maar toch. Financiële problemen, opleidingsdruk en cannabisgebruik misbruik spelen een grote rol.

K.A. was een paar keer gezakt voor zijn havo-examen en moest het via een staatsexamen halen, maar dat kostte € 700. Hij had dat geld niet, want hij was werkloos, blowde dagelijks en durfde geen hulp te vragen aan zijn ouders.

K.E. haalde zijn vwo niet en liep vast in zijn leven. Zonder een dagelijkse invulling en door constant te blowen verloor hij steeds meer de controle. C.A. had eerder al problemen door foute vrienden en betrokkenheid bij criminele activiteiten.

Volgens zowel henzelf als de reclassering gaat het inmiddels beter. C.A. is bezig met zijn stage als doktersassistent en bezoekt op zondagen de kerk. K.E. werkt als magazijnmedewerker en kijkt naar een opleiding in sociaal werk, al is dit lastig vanwege problemen met zijn VOG.

K.A., die nog vastzit, kan daar geen lessen volgen op havo-niveau, maar leert nu zelfstandig. Hij wil zich, zodra hij vrijkomt, via een alternatieve route zonder havodiploma inschrijven voor een hbo-opleiding bedrijfskunde.

Eis

Hoewel dit een goed begin lijkt, ziet het Openbaar Ministerie nog steeds risico’s. De officier van justitie benadrukte de ernst van de zaak en de impact op de slachtoffers, met name de kinderen die de overval zagen gebeuren. Voor K.A. wordt een gevangenisstraf van 32 maanden geëist, waarvan twaalf maanden voorwaardelijk en met aftrek van de tijd die hij al in voorarrest heeft gezeten. Dit betekent dat hij uiteindelijk nog ongeveer tien maanden moet uitzitten.

Voor C.A. vraagt de officier een taakstraf van 240 uur, samen met een proeftijd waarbij hij onder streng toezicht blijft en begeleiding krijgt om hem op het rechte pad te houden. Voor K.E. wordt voorgesteld dat hij 275 dagen jeugddetentie voorwaardelijk krijgt, op voorwaarde dat hij onder begeleiding van de reclassering blijft. Als hij zich aan de regels houdt, hoeft hij ook niet terug de gevangenis in.

De uitspraak van de meervoudige kamer volgt over twee weken. De Orkaan houdt de zaak in de gaten.

Door: Nick Boeske. Info: Zitting en eerder artikel. Foto: De Orkaan.