Huishoudens in Zaanstad betalen veel rioolheffing in vergelijking met inwoners van andere gemeenten: € 316 per jaar in 2024 en € 323 in 2025. Het gemiddelde in Nederland is nu € 225 voor een meerpersoonshuishouden in een koopwoning.

Maar de meeste huishoudens in Zaanstad betalen eigenlijk ook voor water dat ze helemaal niet door het riool spoelen. Elk huishouden is in Zaanstad ingeschat op 300 m3 water. Maar het gemiddelde waterverbruik in Nederland voor een tweepersoonshuishouden is 95 m3. Eénpersoonshuishoudens zitten daaronder met 68 m3. Zelfs een vijfpersoonshuishouden komt niet verder dan 187 m3.

Pas als je meer dan 300 m3 gebruikt moet je in Zaanstad bijbetalen, € 105 per m3 – dus hetzelfde per m3 als iedereen.

Zuinig gebruik

Zaanstad onderzocht al eens of ze dat niet konden differentiëren: grootgebruikers meer laten betalen en particuliere huishoudens minder. Voor afvalstoffen wordt wel zo’n plan uitgewerkt, maar bij de rioolheffing vond de gemeente dat ‘niet logisch’: elke rioolaansluiting kostte Zaanstad hetzelfde, dus waarom meer aan de één en minder aan de ander vragen?

Melchior Mattens (Partij voor de Dieren), Merel Kingma (D66) en Hanneke Veurink-Malda (ChristenUnie) dachten daar anders over. Verlaging voor huishoudens en kleine bedrijven en verhoging voor grootverbruikers (o.a. industrie) zou eerlijker zijn. Bovendien zou ‘een heffing die gebaseerd is op het daadwerkelijke waterverbruik een prikkel kan zijn tot zuinig gebruik’.

PvdD, D66 en CU kregen steun van DZ, Groep De Boer / LZ, Groep Lassooy, POV, ROSA en SP, en konden daarmee op een meerderheid rekenen. Zaanstad gaat ’tariefscenario’s uitwerken waarbij het vaste tarief tot 300 m3 goedkoper wordt en het gebruiksdeel boven de 300 m3 duurder wordt.’

Door Piet Bakker. Bronnen: raadsvergadering, coalitieakkoord, Raasinformatiebrief, motie Aanpassing Rioolheffing, Melchior Mattens (PvdD), Tariefvoorstellen 2024, Coelo (vergelijking gemeentelijke belastingen). Foto: Orkaan-archief.