Aan de Hoogstraat in Koog aan de Zaan (onze man ter plekke schrijft overigens ‘op de Koog’) ligt op het perceel nr 16 – tussen 14 en 18 – een Zaanse overtuin. Deze wordt, samen met het werk dat nu aan de Hoogstraat wordt uitgevoerd, weer in oude staat teruggebracht.
De meeste Zaanse overtuinen (aan de overkant van de wegsloot) zijn inmiddels verdwenen. Deze tuin aan de Hoogstraat is een Rijksmonument. Boven de toegangsdeur staat een beeldje: faam of bazuinengel genoemd.
Het poortje hoorde eigenlijk bij de overtuin die er schuin tegenover stond. Die overtuin is inmiddels verdwenen, de huidige overtuin werd in het begin van de jaren ’60 van de vorige eeuw aangelegd. Het Gemeentearchief:
‘Tussen Hoogstraat 14 en 16 een typische Zaanse “Overtuin”, een tuin grenzend aan de Zaan. Op dit terrein stond verscheidene jaren geleden puddingfabriek “De Lelie”. Het terrein was voorbestemd te worden bebouwd met woningen, veel inwoners betreurden dit. Na vele besprekingen met eigenaar C. Honig uit Zaandijk, stemde deze er in toe het terrein aan Zaans Schoon te schenken. Zijn broer G.N. Honig schonk een aangrenzende strook.’
De gemeente – destijds Koog aan de Zaan – nam het over van Zaans Schoon en beloofde voor het onderhoud te zorgen.
‘Als kroon op het werk schonk de directie van Duyvis Oliefabrieken N.V. het witte hek en de poort met het bekende “Faambeeld“.
De poort met faam stond eerst bij de overtuin van het tegenover gelegen huis van de heer E.G. Duyvis. In de nieuwe tuin kwamen ook een beeld van Pruisische Grenadier en een kleiner beeldje van een visventer.
Door Piet Bakker, foto boven: Jan Leguijt, oude foto’s uit Gemeentearchief en Orkaan-archief. Afbeelding uit 2016 is van Google Streetview, extra informatie van Zaanwiki, Gemeentearchief en uit het fototijdreis-artikel uit De Orkaan.
In aanvulling op dit artikel:
Bron: https://www.historischeverenigingkoogzaandijk.nl/elementor/2018/05/22/het-wonen-langs-de-zaan/
Nadat dit pand door de familie Honig verkocht werd en er eerst Van Woods pudding in gefabriceerd werd kreeg het een nieuwe functie als Bonbonfabriek De Lelie. Na zeven jaren ging deze firma failliet en kregen de omwonenden, die een dergelijk bedrijf in hun voorname buurt niet accepteerden, hun zin. Het solide pand werd om onduidelijke redenen gesloopt. De andere Immink panden staan nog steeds fier rechtop.
Het latere plan om er op de vrijgekomen grond een bungalow te bouwen werd door Wieb Roos gedwarsboomd waarop men de grond voor een gulden verkocht aan Zaans schoon die het op haar beurt doorgaf aan de gemeente onder het beding er een tuin in Zaanse stijl aan te leggen waarvan de gemeente voortaan voor het onderhoud zou zorgen. De poort hiervoor met een mooi faambeeld, een engel met bazuin, sloot eerst de overtuin van het ertegenover gelegen witte huis. Dit faambeeld werd door de heer O. Brucker prachtig gerestaureerd. Mevrouw Smit, Stationsstraat 21, gaf een fors terra-cottabeeld van een Pruisische Grenadier in het uniform van omstreeks 1735. En ook Zaans Schoon verwierf voor de tuin een kleiner beeldje, een visventer in 18e eeuwse kleding. Helaas is het faambeeld recent door een uit de koers geraakte automobilist ernstig beschadigd en wacht nu opnieuw op restauratie.
Fantastisch nieuws!!!!! Nu die arme tuin op het Zonnewijzers pad nog en de versteende extuin bij de rondvaartboten op de Zaanse Schans nog...
Vijftien jaar geleden vroeg ik mij af waar de zonnewijzer en het beeld van de faam gebleven waren. Navraag bij Gemeente Zaanstad gedaan en volgens zeggen waren deze uit veiligheidsoverwegingen opgeslagen. Ik vraag mij nog steeds af of dat inderdaad zo is. Benieuwd ook of deze teruggeplaatst worden. Een goed onderhouden Overtuin die opengesteld wordt zou een aanwinst zijn voor de Koog
https://www.facebook.com/photo/?fbid=2871156549832715&set=pcb.3812946625489905
Mee eens :-)
https://www.facebook.com/photo/?fbid=2871156549832715&set=pcb.3812946625489905
Ik reed vandaag langs.
Het enige wat de aanwezige mannen antwoorden op mijn vragen was dat de overtuin in oorspronkelijke glorie gerestaureerd zou worden.
Publiekelijke toegankelijkheid zou geen optie zijn vanwege overlast en vandalisme in de jaren 90.
De faam bovenop hek zou een replica zijn, Het origineel in veilige opslag bij de gemeente.
Over alle andere beelden en de zonnewijzer werd niet gerept.
Op mijn vragen erover, yeah, same old. Helaas ;-(
mag je er ook in?
En als het weer klaar is, weer door vakmensen laten onderhouden en copiën vd beelden terug zetten.
Dan de rest vd Hoogstraat ook lekker groen aangekleed en de bomen terug die beloofd zijn nou dan wordt het een straat waar menig verdwaald toerist, verkeerd uitgestapt op Koog, of zoekend naar station ZaandijkZaanseschans, met plezier doorheen loopt. Als bewoners zelf ook natuurlijk.