Waar vind je tegenwoordig nog echte Zaansje huisjes? Door de jaren heen zijn veel van de iconische bouwwerken, waar de Zaanstreek bekend om staat, verdwenen. Als je op de Zaanse Schans rondloopt krijg je een indruk hoe het ooit moet zijn geweest, als je rond het Intell Hotel loopt krijg je vooral een indruk van hoe men er een moderne invulling aan probeert te geven. Op de Heiligeweg numero 7 staat nog een ‘echt’ exemplaar, maar waarschijnlijk niet meer voor lang.

Vorige week schreven we namelijk al dat er plannen voor nieuwbouw zijn, waarvoor het bestaande pand moet worden gesloopt. Het huidige pand moet plaats maken voor vijf appartementen. Een stukje verderop, aan de Heiligeweg 13 zijn twaalf appartementen, drie hotelsuites en een winkel gepland.

Terug naar Heiligeweg 7. Op onderstaand plaatje, afkomstig uit de aanvraag voor de Omgevingsvergunning, is te zien dat het ‘Zaans groen’ behouden blijft. Voor de rest lijkt er weinig echt Zaans meer aan.

Het kadaster geeft als bouwjaar 1935. Maar op een foto uit dat jaar (onder uitsnede, hier grote versie) viel op dat het huis er niet uitziet alsof het net gebouwd was. In de reacties schreven lezers dat het huis veel ouder moet zijn dan ‘slechts’ 89 jaar.

Minstens 385 jaar oud

In de Kroniek, tijdschrift van het Historisch Genootschap Krommenie, schreef Jelle van der Weide een aantal jaren geleden al een artikel over het huis aan de Heiligeweg 7. In 1630 heeft er een grote brand gewoed die ook het huis op nummer 7 verwoestte. Het huis moet dus ergens tussen de datum van de brand (24 juli 1630) en 1639 herbouwd zijn, want in 1639 duikt het voor het eerst op in de archieven, preciezer: in het ‘maatboek’. Eigenaar was Griet Olbrants. Laatste bewoner volgens het artikel in de Kroniek is de familie van brandstofhandelaar Muus Goedhart.

De nummering is in het verleden anders geweest, het kadaster vermeldt met 1935 misschien het jaar van een ingrijpende verbouwing. Dit betekent dus dat het huis minstens 385 jaar oud is en maximaal 394 jaar oud. De eerste bekende koopsom was 18 gulden.

Oudste houten huizen

Het Czaar Peterhuisje uit 1632 zou een van de oudste houten huizen van Nederland zijn. Het houten ‘geboortehuis’ aan de Westzijde 185 in Zaandam uit 1625 is overigens nog ouder.

In de aanvraag die is geleverd komt deze geschiedenis niet voor, alhoewel er wel een foto uit 1900 in de stukken zit Onder).

We hebben wethouder Groothuismink (monumenten) gevraagd of deze nieuwe informatie geen aanleiding is om nog eens naar de plannen te kijken. Omdat het huis geen monument is, kan het nu overigens probleemloos gesloopt worden. Woningbouw is toegestaan volgens het bestemmingsplan.

Ansichtkaart uit de aanvraag (1900)
Heiligeweg in 1955 (Kroniek Historisch Genootschap)
De Heiligeweg in 2016
Heiligeweg 7 in 2024

Door: Rick Nieborg en Piet Bakker, info: Historisch Genootschap Krommenie, Stadsherstel, aanvraag Omgevingsvergunning en eerder nieuws op De Orkaan, foto’s: Michel Schermer.