In 1998 werd het Zaantheater geopend. Het 25-jarig jubileum werd begin dit jaar gevierd, maar of er ooit een 40-jarig feestje komt is de vraag. Zaanstad wil uiterlijk in 2040 alle eigen gebouwen energieneutraal hebben en vreest dat dat met het Zaantheater onmogelijk is. Begin 2025 moet bekend worden of sloop nog steeds een ‘aantrekkelijk alternatief’ (Zaanstad) is.

Ook wordt onderzocht hoeveel het gaat kosten om toch maatregelen te nemen die het theater energieneutraal moeten maken. Als er gesloopt gaat worden is nog niet zeker of het theater op dezelfde plek terugkomt. Ook nieuwbouw op een andere plek in het centrum is een optie.

Zeker is wel dat de kosten voor aanpassingen fors zullen zijn. Zo fors dat ze niet uit het reguliere budget kunnen worden betaald. Ook de onderhoudskosten voor het pand zijn veel hoger dan het Zaantheater kan opbrengen. Zaanstad:

‘Het pand is zeer moeilijk aan te passen aan de huidige duurzaamheidsvereisten en de onderhoudskosten zullen de komende jaren oplopen. Er is onvoldoende ruimte in de subsidie of eigen exploitatie om dit op te vangen.’

Het Zaantheater krijgt € 3,4 miljoen subsidie per jaar van Zaanstad. Daarvan is € 0,4 miljoen bestemd voor onderhoud. Maar eigenlijk is er € 1,2 miljoen per jaar nodig voor het onderhoud. Dit betekent een tekort van € 0,8 miljoen per jaar.

Aantrekkelijk alternatief

Op de lange termijn is de verduurzaming een probleem. Uiterlijk 2040 moet dat geregeld zijn voor de eigen gebouwen: ‘de eerste inschatting voor een pand als het Zaantheater is dat de investeringen (bijvoorbeeld vervangen van het glas) dermate ingrijpend zijn en de kosten zo hoog kunnen oplopen dat sloop en nieuwbouw een aantrekkelijk alternatief kan zijn.’

Het onderzoek kost maximaal € 75.000 en wordt in november 2024 afgerond. Daarna wordt aan het college gerapporteerd, openbaarmaking wordt na januari 2025 verwacht.

Zaantheater als Stembureau

Door Piet Bakker. Bronnen: Bestuursopdracht Toekomstbestendig Zaantheater en Raadsinformatiebrief Bestuursopdracht Toekomstbestendig Zaantheater. Foto boven van Anton van Daal uit het Gemeentearchief Zaanstad.